, Παρασκευή
29 Μαρτίου 2024

search icon search icon

Αντισύλληψη

Η ζωή μιας γυναίκας αλλάζει δραματικά με τη γέννηση ενός παιδιού. Μία νέα γυναίκα επιθυμεί επιλογές αντισύλληψης που να είναι απλές και αποτελεσματικές. Δεν υπάρχει κάποιος λόγος για τον οποίο μία γυναίκα δεν θα πρέπει να απολαμβάνει το σεξ μετά τον τοκετό όσο πριν από αυτόν!

Προφυλακτικά

Η ορθή και τακτική χρήση προφυλακτικών είναι η μοναδική αντισυλληπτική μέθοδος που έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματική έναντι των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων και του HIV. Το ποσοστό προστασίας κυμαίνεται από 90-95%.

Επείγουσα αντισύλληψη

Τα δισκία επείγουσας αντισύλληψης θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο περιστασιακά, σε περίπτωση δηλαδή που ένα ζευγάρι είχε σεξουαλική επαφή χωρίς αντισύλληψη ή εάν μια αντισυλληπτική μέθοδος απέτυχε (π.χ. εάν ένα προφυλακτικό έσπασε). Η επείγουσα αντισύλληψη δεν προορίζεται για τακτική χρήση. Τα δισκία επείγουσας αντισύλληψης θα πρέπει να λαμβάνονται εντός 72 ωρών μετά από σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη, αλλά όσο νωρίτερα ξεκινήσει η θεραπεία, τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι.

Στειροποίηση

Η στείρωση είναι μία μόνιμη μέθοδος αντισύλληψης. Πρόκειται για μια χειρουργική επέμβαση που συνήθως χρήζει γενικής αναισθησίας. Η στείρωση ανδρών ή γυναικών θα πρέπει να εξετάζεται μόνον όταν το ζευγάρι είναι απολύτως βέβαιο ότι δεν επιθυμεί άλλο παιδί.

Eνδομήτριο σπείραμα (IUD)

Ένα IUD είναι μία μικρή συσκευή που κατασκευάζεται από εύκαμπτο πλαστικό και χαλκό. Δεν περιέχει ορμόνες, αλλά η αντισυλληπτική δραστηριότητα του βασίζεται στη μικρή ποσότητα χαλκού που απελευθερώνεται εντός της μήτρας. Η αντισυλληπτική δραστηριότητα διαρκεί συνήθως από 3 έως 5 έτη, ανάλογα με τη συσκευή που έχει επιλεγεί. Το σπιράλ προλαμβάνει τη γονιμοποίηση, δηλαδή την ένωση του σπέρματος με το ωάριο. Δεν προκαλεί αποβολή. Η προετοιμασία για τη διαδικασία εισαγωγής μπορεί να διαρκέσει περίπου 5 λεπτά. Οι περισσότερες γυναίκες βρίσκουν ότι η προσαρμογή προκαλεί μόνο κάποια ελάχιστη ενόχληση.

Ενδομήτριο σύστημα με ορμόνη-προγεστερόνη (IUS)

Το IUS είναι μία αποτελεσματική, μακροχρόνια και αναστρέψιμη μέθοδος αντισύλληψης. Τοποθετείται εντός της μήτρας, όπου απελευθερώνει με αργό ρυθμό μια μικρή ποσότητα προγεστερόνης που ονομάζεται λεβονοργεστρέλη  στον βλεννογόνο της μήτρας. Αναστέλλει τη γονιμοποίηση και προλαμβάνει την κύηση, δρώντας κυρίως τοπικά για έως και 5 έτη. Δεν μεταβάλλει τη φυσιολογική ορμονική ισορροπία της γυναίκας, μπορεί να απομακρυνθεί εύκολα σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή και η γονιμότητα επανέρχεται αμέσως. Ορισμένες γυναίκες μπορεί αρχικά να εμφανίσουν μικροσκοπική αιμορραγία ή περίοδο μεγαλύτερης διάρκειας, αλλά έπειτα από περίπου 3 μήνες, η περίοδος γίνεται ηπιότερη, μικρότερης διάρκειας και λιγότερο επώδυνη. Κάποιες γυναίκες μπορεί να μην έχουν καθόλου περίοδο, γεγονός το οποίο θα αυξήσει τα αποθέματα σιδήρου στον οργανισμό. Η προετοιμασία για τη διαδικασία εισαγωγής μπορεί να διαρκέσει περίπου 5 λεπτά. Οι περισσότερες γυναίκες βρίσκουν ότι η προσαρμογή προκαλεί μόνο κάποια ελάχιστη ενόχληση.

Διακεκομμένη συνουσία

Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου είναι πολύ περιορισμένη είτε γιατί αποτυγχάνει ο αυτοέλεγχος του άνδρα, είτε γιατί ακόμα και στις εκκρίσεις του πέους που προηγούνται της εκσπερμάτισης υπάρχουν σπερματοζωάρια, τα οποία ενδέχεται να προκαλέσουν εγκυμοσύνη.

Τα σημερινά αντισυλληπτικά

Τα σύγχρονα αντισυλληπτικά τρίτης γενιάς περιέχουν ελάχιστες ποσότητες ορμονών, φτάνοντας σε πολύ υψηλά επίπεδα ασφάλειας και έλλειψης ανεπιθύμητων ενεργειών. Η αντισυλληπτική προστασία που παρέχουν τα χάπια είναι γύρω στο 95%-97%, αρκεί η γυναίκα να μην ξεχνάει το χάπι και να το παίρνει καθημερινά την ίδια περίπου ώρα. Σε γυναίκες κάτω των 35 ετών ή σε εκείνες που δεν έχουν τεκνοποιήσει, τα συμπεράσματα δείχνουν ότι η αντισύλληψη δεν αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού αλλά ούτε και τον μειώνει. Η αντισύλληψη για 12 μόλις μήνες μειώνει τον μελλοντικό κίνδυνο καρκίνου της μήτρας κατά 40% και η προστατευτική αυτή δράση διαρκεί 15 χρόνια μετά την διακοπή της αντισύλληψης. Η αντισύλληψη δεν αυξάνει ούτε μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του τραχήλου. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η αντισύλληψη μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών κατά 40%-70%. Tο ποσοστό 70% αντιστοιχεί σε 8ετή χρήση ή και περισσότερο.
Η αντισύλληψη, καθώς αναστέλλει την ωοθυλακιορρηξία, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης ωοθηκικών κυστών. Πράγματι, η μείωση φτάνει το 49% για τις κύστεις ωοθηκών και το 78% για τις κύστεις ωχρού σωματίου Η καλοήθης νόσος των μαστών (ινοκυστική νόσος, ινοαδένωμα). Η αντισύλληψη μειώνει κατά 40% τη συχνότητα εμφάνισης, σταδιακά και μετά από 2-4 χρόνια χρήσης.  Μετά από σημαντική μελέτη έχει πλέον τεκμηριωθεί ότι η αντισύλληψη μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης ινομυωμάτων κατά 17% για κάθε 5 χρόνια αντισύλληψης. Η αντισύλληψη μειώνει στο μισό (κατά 50%) τη συχνότητα της μηνορραγίας και της δυσμηνόρροιας. Η μείωση της ποσότητας αποβαλλόμενου αίματος συμβάλει και στην αντιμετώπιση της αναιμίας. Τέλος φαίνεται πως όσο διαρκεί η αντισύλληψη καταγράφεται μείωση κατά 50% της πιθανότητας εμφάνισης φλεγμονώδους νόσου της πυέλου.
Τα νέα αντισυλληπτικά εμφανίζουν λίγες παρενέργειες, οι οποίες σπάνια αναγκάζουν τη γυναίκα να τα διακόψει. Συγκεκριμένα, από τις κλινικές μελέτες αποδεικνύεται ότι ποσοστό 90% των γυναικών συνεχίζει κανονικά την αντισύλληψη, ενώ ποσοστό 10%, δηλαδή 1 γυναίκα στις 10, αποφασίζει να διακόψει λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών. Η πιο συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια είναι ο πονοκέφαλος. Ναυτία μπορεί να εμφανιστεί σε ποσοστό 3-4% και εμετός στο 1-2%, ενώ σε πολλές γυναίκες η ερωτική επιθυμία αυξάνεται (libido). Μια «τάση», ενόχληση στους μαστούς, αναμένεται σε ποσοστό 8%, ενώ νευρικότητα εμφανίζει το 4% των γυναικών. Τα νέα αντισυλληπτικά δεν παχαίνουν.  Στις ηλικίες 35-44, οι καπνίστριες που χρησιμοποιούν το «χάπι» έχουν κίνδυνο 1/2000, ενώ οι μη καπνίστριες 1/6000 για θρομβοεμβολική νόσο. Η σύσταση είναι λοιπόν να μην χρησιμοποιούν το «χάπι» οι καπνίστριες ηλικίας άνω των 35 ετών.

Δανιηλίδης Άγγελος
Μαιευτήρας – Χειρουργός – Γυναικολόγος
Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας Α.Π.Θ., BSCCP, DFFP, MIGS
Ειδικότητα & Μετεκπαίδευση επί τετραετία σε Εδιμβούργο και Γλασκώβη και για 6 μήνες στη Γαλλία.
www.gynekologia.gr
[email protected]

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.