της Φιλίας Νομικού
Σπάνια περίπτωση θεατρικού έργου, με τέσσερις εκδοχές να εκτυλίσσονται ταυτόχρονα επί σκηνής, για να διαλέξεις μετά …ποια είδες εσύ! Όποιος δηλώνει θεατρόφιλος, θα θέλει να λέει πως ήταν εκεί. Κι αν δεν το έχει λατρέψει μέχρι το τέλος της παράστασης, θα το λατρέψει 1-2 ώρες μετά, όταν συνειδητοποιήσει πόση ώρα συζητά και αντιπαρατίθεται γι` αυτό στην παρέα.
Το εξαιρετικό θεατρικό κείμενο του βραβευμένου με «Πούλιτζερ» Ντέιβιντ Μάμετ, πετυχαίνει κάτι που μοιάζει ασύλληπτο: Να καταστήσει τον θεατή αυτόπτη μάρτυρα όλων των γεγονότων, όλων των επιχειρημάτων του κατηγορητηρίου και όλων των επιχειρημάτων της υπεράσπισης. Και παρ` όλα αυτά, ο αυτόπτης μάρτυρας να μην ξέρει …τι να πιστέψει! Να μην μπορεί να εμπιστευθεί απόλυτα, ούτε τα μάτια του, ούτε τα αυτιά του. Και να καταλήγει τελικά στο δικό του, υποκειμενικό συμπέρασμα, όχι τόσο βάσει αντικειμενικών κριτηρίων, αλλά κυρίως βάσει της εσωτερικής του υποκειμενικής ζυγαριάς συναισθημάτων, για τους δύο χαρακτήρες που μάχονταν επί μιάμιση ώρα επί σκηνής!
Στην υπόθεση του έργου: Μια φοιτήτρια με προφανή ζητήματα ανασφάλειας και αυτοεκτίμησης, επισκέπτεται τον πανεπιστημιακό καθηγητή, για να τον πείσει πως διψάει για μάθηση και να τον παρακαλέσει να μην την κόψει στο μάθημα. Εκείνος τελικά της αφιερώνει χρόνο, δέχεται να τη βοηθήσει να κατανοήσει το μάθημα, αλλά στη συνέχεια οδηγεί σε μια διαφορετική εξέλιξη. Η φοιτήτρια ερμηνεύει λόγια και ενέργειες του καθηγητή ως σεξουαλική παρενόχληση και …αρχίζει ο πόλεμος.
Εδώ αρχίζει και το δράμα για τον θεατή μάρτυρα που σχεδόν …παίζει στο έργο και μάλιστα γίνεται ένας αθέατος πρωταγωνιστής χωρίς κανείς να το αντιλαμβάνεται. Κι όμως, αυτός είναι που καλείται να δει …τέσσερα έργα σε ένα και να αποφασίσει ποιο από τα τέσσερα είδε εκείνος περισσότερο:

• Έναν καθηγητή με δόλια κίνητρα εκμετάλλευσης απέναντι σε μια φοιτήτρια με ευγενή κίνητρα τιμωρίας του εκμεταλλευτή;
• Έναν καθηγητή με ευγενές κίνητρο να βοηθήσει μια φοιτήτρια, που όμως έχει δόλιο κίνητρο να αποφύγει τον κακό βαθμό με κάθε τρόπο;
• Δύο χαρακτήρες με ευγενή κίνητρα και προθέσεις, που καταλήγουν αμφότεροι θύματα μιας σειράς παρεξηγήσεων;
• Δύο χαρακτήρες που συγκρούονται, ξεκινώντας αμφότεροι από εξίσου δόλια αφετηρία;

Δεν θα προδώσω ποια εκδοχή «εισέπραξα» η υπογράφουσα,  βλέποντας την παράσταση. Αξίζει να ανακαλύψει ο καθένας την δική του.
Κι αν  στην αφίσα του έργου υπάρχει η ατάκα «όποιον κι αν πιστέψετε θα κάνετε λάθος», ή αν λάβουμε υπόψη πως ο ίδιος ο Μάμετ είχε πει ότι «και οι δύο έχουν απόλυτα δίκιο, και οι δυο έχουν απόλυτα άδικο», εγώ μπορώ απλώς να το επιβεβαιώσω: ο διχασμός του κοινού είναι προδιαγεγραμμένος.
Στοιχηματίζω δε, με μεγάλη ελπίδα επιτυχίας, πως κάθε τριάδα θεατών, θα έχει τουλάχιστον δύο διαφορετικές απαντήσεις, στο ερώτημα «ποιος έχει δίκιο και ποιος έχει άδικο»;
Από μια άποψη, θα μπορούσε να είναι αυτό το θεατρικό έργο του Μάμετ και ένα μάθημα …δημοσιογραφίας. Το τέλειο ρεπορτάζ που παραθέτει όλα όσα έγιναν, όλα όσα ειπώθηκαν και αφήνει (ή μάλλον …εγκαταλείπει) τον θεατή, να βγάλει 100% μόνος του συμπέρασμα, χωρίς να του το σερβίρει!
Εμβαθύνοντας στο έργο, στη διάρκεια και μετά την παράσταση, δεν μπορείς παρά να εμβαθύνεις ανάλογα και στις κρίσεις σου για τις ερμηνείες των πρωταγωνιστών.

Ο Δημήτρης Πετρόπουλος και η Κατερίνα Παπουτσάκη έρχονται σίγουρα από διαφορετικές αφετηρίες. Ο πρώτος έχει περισσότερες θεατρικές περγαμηνές, η δεύτερη έναν βιογραφικό κατά βάση «τηλεοπτικό».
Το θέμα είναι… Πόσο «επίτηδες» επιλέγουν οι δυο ηθοποιοί τη μια ή την άλλη κινησιολογία που θα μπορούσε να υπηρετήσει μια συγκεκριμένη ατάκα; Πόσο …τους τραβά ο ρόλος; Και πόσο τον ελέγχουν οι ίδιοι την ώρα της παράστασης;
Διότι ανάλογα με την εκδοχή που οι ίδιοι πιστεύουν πως ερμηνεύουν, μπορείς να χαρακτηρίσεις ιδανική, ή αντίθετα με εμβόλιμες …άτολμες στιγμές την ερμηνεία του Πετρόπουλου!
Και από την άλλη, αναπάντεχα άψογη, ή αντίθετα διανθισμένη με – λιγοστές έστω – στιγμές υπερβολής.
Θα το ανέλυα περισσότερο, αλλά θα χαλούσα πολλές εκπλήξεις.
Το σίγουρο είναι πως και οι δύο επιδεικνύουν απόλυτα το σεβασμό τους, τόσο στο έργο, όσο και στο θεατή και στην ροή της παράστασης.
Κι αν για τον πολύπειρο Πετρόπουλο αυτό θεωρείται λίγο-πολύ αυτονόητο κάτι τέτοιο, η σεμνότητα με την οποία προσεγγίζει το «σανίδι» η τηλεοπτική Κατερίνα Παπουτσάκη, δεν μπορεί παρά να την ανεβάσει στην εκτίμηση κάθε καλόπιστου θεατή.
Ιδανικές ή ατελείς (ανάλογα με το πόσο συμφωνούν με την εκδοχή που πιστεύει πως είδε, ή …προτιμά να πιστεύει πως είδε, ο κάθε θεατής), το σίγουρο είναι πως ο θεατής δεν έχει λόγο να δυσανασχετεί, αλλά αντίθετα να απολαμβάνει μια εξαιρετική παράσταση που δίνει τροφή και κίνητρο για ευχάριστο προβληματισμό σε κάθε «στροφή» του έργου…
Ναι, δεν είδατε πουθενά κανένα σχόλιο για τη σκηνοθεσία του έργου… Εκτιμώ ως μέγιστη επιτυχία ενός σκηνοθέτη, να είναι ο άρχοντας της σκηνής, χωρίς να νιώσει κανείς την ανάγκη να πει «α, να, ο σκηνοθέτης εδώ έκανε (ή δεν έκανε) αυτό, ή θα μπορούσε να κάνει εκείνο»… Κάτι σαν τον διαιτητή ενός αγώνα ποδοσφαίρου, που είναι ο άρχοντας του γηπέδου και είναι τέλειος, όταν κανείς δεν ασχολείται μαζί του.  Απ` αυτή την άποψη, λοιπόν, ο Νίκος Ορέστης Χανιωτάκης, αξίζει το τελικό χειροκρότημα…