, Παρασκευή
29 Μαρτίου 2024

search icon search icon

Μην πυροβολείτε τον Γραμματέα!

Νιόβη Παυλίδου
της Νιόβης Παυλίδου*
Πρόσφατα ο υφυπουργός Εσωτερικών πρότεινε τον διορισμό γενικών γραμματέων στους ΟΤΑ με επιλογή από το Μητρώο Επιτελικών Στελεχών Δημόσιας Διοίκησης. Το Μητρώο αποτελεί μια «δεξαμενή» υπαλλήλων υψηλών προσόντων (Νόμος 4369/2016), λειτουργεί υπό την εποπτεία του ΑΣΕΠ και αποτελεί εργαλείο αξιοποίησης των αξιόλογων στελεχών του δημόσιου τομέα. Η πρόταση δημιούργησε αντιδράσεις, διότι οι περισσότεροι δήμαρχοι θεώρησαν ότι προσβάλεται η ανεξαρτησία της αυτοδιοίκησης.
Ο δήμαρχος είναι προφανώς στο επίκεντρο του συστήματος διακυβέρνησης του δήμου αλλά ο ρόλος του είναι –και πρέπει να είναι– επιτελικός. Σε ένα πολυδαίδαλο σύστημα διοίκησης η θεσμοθέτηση του γενικού γραμματέα επιτρέπει στο δήμαρχο να ασκήσει το συντονιστικό επιτελικό του ρόλο με μεγαλύτερη προσήλωση. Γενικά ο Έλληνας δήμαρχος, σε σχέση με τους Ευρωπαίους ομολόγους του, δαπανά μεγάλο τμήμα της θητείας του σε επαφές με πολίτες και στελέχη της δημοτικής αρχής.
Η ανάγκη αποσυμφόρησης του δημάρχου από τα διοικητικά καθήκοντα δεν είναι κάτι νέο. Η θέση γενικού γραμματέα προβλέφθηκε για δήμους άνω των 20.000 κατοίκων με το ν.δ. 1140/72. Καταργήθηκε μεν με το ν. 1188/81, αλλά με την πάροδο των ετών, και πολλές αναθεωρήσεις του νόμου 1188, φθάσαμε πάλι σήμερα κοντά στην πρόταση του 1972. Με μια σημαντική όμως διαφορά. Μέχρι σήμερα ο γραμματέας είναι μετακλητός υπάλληλος, επιλογής του δημάρχου, με θητεία που ακολουθεί τις δημοτικές εκλογές. Ήταν δηλαδή ο άνθρωπος του δημάρχου!
Σήμερα έρχεται μια λέξη κλειδί στην αυτοδιοίκηση: η «αποκομματικοποίηση». Αναγνωρίζεται στην Ευρώπη σαν η πιο βασική αντίληψη διοίκησης για έναν σύγχρονο, αποτελεσματικό και αξιοκρατικό διοικητικό μηχανισμό. Η αποστασιοποίηση του γραμματέα από τον δήμαρχο κατοχυρώνει την συνεργασία τους περισσότερο ως «θεσμική», παρά ως «φιλική».
Οι δήμοι εντάσσονται σε ένα κράτος με ενιαίες διοικητικές αρχές και άξονες λειτουργίας και θεματοφύλακας αυτών των κοινών διοικητικών κατευθύνσεων καλείται να είναι ο γραμματέας. Τα αυξημένα προσόντα του τον καθιστούν ικανό να ενεργεί όχι μόνο ως εκτελεστικό όργανο, αλλά και ως σύμβουλος των αιρετών, ως εγγυητής της συνέχειας της διοίκησης, ως φάρο  «θεσμικής μνήμης» στο δήμο.
Η αντίληψη αυτή ενυπάρχει εδώ και χρόνια στον θεσμό του γενικού γραμματέα στο οργανόγραμμα των πανεπιστημίων μας και δεν αμφισβητήθηκε ποτέ, ασχέτως εάν οι θέσεις έχουν πληρωθεί ή όχι.
Θα πρέπει πάντως, να τονιστεί ότι η επιτυχής συνεργασία στην κεφαλή κάθε διοικητικής ιεραρχίας, είτε στον δημόσιο, είτε στον ιδιωτικό τομέα, στηρίζεται στον σαφή καθορισμό των αρμοδιοτήτων, στη σαφή διάκριση ρόλων, την αποφυγή επικαλύψεων, τον μηδενισμό γκρίζων ζωνών στις αποφάσεις. Οι δήμαρχοι μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην προσεκτική αυτή θεσμοθέτηση ρόλων. Τους έχει ζητηθεί εξ άλλου να καταθέσουν προτάσεις για την «αποκομματικοποίηση» του διοικητικού μηχανισμού της χώρας. Αποβλέποντας πάντοτε στην ωφέλεια του πολίτη από τον διοικητικό συντονισμό που θα προσφέρει ο θεσμικός γραμματέας και από την στρατηγική διακυβέρνηση που θα ασκεί ο δήμαρχος.
Μην πυροβολούμε λοιπόν τον γραμματέα. Ας τον βοηθήσουμε να «παίξει στον σωστό ρυθμό».
*Η κ. Παυλίδου είναι Περιφερειακή Σύμβουλος Κεντρικής Μακεδονίας της παράταξης «ΠΟΛΙΤΕΣ ΜΠΡΟΣΤΑ»

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.