, Πέμπτη
28 Μαρτίου 2024

search icon search icon

Το Δημόσιο… «μεγαλοκληρονόμος» των Ελλήνων

Enoikiazetai copy
Καλή είδηση μόνος τις παλιές ελληνικές ταινίες τείνει να γίνει η κληρονομιά που άφησε μετά την «αποδήμηση του εις Κύριον», ο γονιός ή κάποιος πλούσιος συγγενής, αφού ο δυσβάσταχτος φόρος του ΕΝΦΙΑ που την περασμένη εβδομάδα αναρτήθηκε στο Taxisnet για τους φορολογούμενους διεκδικεί τον τίτλο του δυσβάσταχτου φόρου στην Ελλάδα.
Του Λευτέρη Ζαβλιάρη
Ακίνητα και αγροτεμάχια από «μάννα εξ ουρανού» έχουν μεταμορφωθεί σε βάσανο για κληρονόμους αφού πέραν των σημαντικών εξόδων που έχουν να πληρώσουν για την αποδοχή της κληρονομιάς, έχουν να σκεφτούν και το «ραβασάκι» του ΕΝΦΙΑ την επόμενη χρονιά. Ειδικά τα κληροδοτήματα που βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές της επαρχίας της χώρας ή αγροτεμάχια, επιβαρύνουν τους νόμιμους κληρονόμους, που γνωρίζουν ότι εφόσον αποδεχθούν το κληροδότημα θα πρέπει να επιδοθούν σε νέες «αλχημείες» για να είναι βιώσιμος ο προϋπολογισμός της επόμενης χρονιάς. Ως εκ τούτου, για έναν μεγάλο αριθμό κληρονόμων η αποποίηση της κληρονομιάς φαντάζει μονόδρομος, με το Ελληνικό Δημόσιο να γίνεται σύμφωνα με τη νομοθεσία ο τελικός αποδέκτης του κληροδοτήματος. Νέοι άνθρωποι, που λόγω της οικονομικής κατάστασης δεν έχουν την δυνατότητα να καταβάλουν τα ποσά που απαιτούνται για την αποδοχή της κληρονομιάς και τον ΕΝΦΙΑ, αφήνουν τα ακίνητα γονιών και συγγενών να καταλήξουν στο Δημόσιο αφού δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα. Τα στοιχεία άλλωστε του Ειρηνοδικείου της Θεσσαλονίκης είναι ενδεικτικά για το τι συμβαίνει με τις αποποιήσεις κληρονομιών. Ενώ δεν ξεπερούσαν τις 2.000 ετησίως πριν την κρίση, τον 2013 ανέβηκαν στις 3.323, συνέχισαν την ανοδική πορεία το 2014 αγγίζοντας τις 4.569 και έσπασαν το «φράγμα» των 5.000 με 5.160 αποποιήσεις κληρονομιάς το 2015. Σαν να μην έφτανε αυτό τα πράγματα φαίνεται πώς θα είναι πολύ χειρότερα τη φετινή χρονιά με τις αποποιήσεις να ξεπερνούν το 2016 αυτές της περσινής χρονιάς, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια.
Μεγαλύτερος ιδιοκτήτης ακινήτων
Σύμφωνα με την πρόεδρο του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Ιωάννα Χρουσαλά Μπιλίση, οι αποποιήσεις κληρονομιάς τα τελευταία χρόνια κυρίως λόγω της ύπαρξης του ΕΝΦΙΑ στο φορολογικό «καλεντάρι», έχει εκτινάξει τον αριθμό των αποποιήσεων κληρονομιάς. «Δεν ξέρουμε μέχρι που μπορεί να φτάσει αυτή η κατάσταση. Ο ΕΝΦΙΑ εμφανίζεται ως η κυριότερη για να μην πούμε η μόνη αιτία», αναφέρει στην Karfitsa η πρόεδρος των συμβολαιογράφων της Θεσσαλονίκης. Όπως υποστηρίζει η ίδια,  «είναι πολλά τα ακίνητα που δύσκολα μπορούν να τα αποδεχθούν οι κληρονόμοι και το να περιέλθουν τελικά στο δημόσιο φαντάζει μονόδρομος. Το δημόσιο απαλλάσσεται όπως είναι γνωστό από τον ΕΝΦΙΑ οπότε μιλάμε για τον μεγαλύτερο κάτοχο ακινήτων στη χώρα». Σαν να μην έφτανε αυτό, ένα ακόμα νομοσχέδιο που έχει στα σκαριά η κυβέρνηση θα κάνει ακόμα δυσκολότερη την αποδοχή κληρονομιάς για τον μέσο φορολογούμενο. Σύμφωνα με την κ. Χρουσαλά Μπιλίση, «η κυβέρνηση θέλει να εφαρμόσει τον ν. 4178 που προβλέπει την τακτοποίηση ακινήτων εφόσον κάποιος κάνει αποδοχή κληρονομιάς».  Ως εκ τούτου τυχόν κληρονόμοι θα έχουν να κάνουν με μια πράξη αναγκαστικού δικαίου όπως είναι η αποδοχή κληρονομιάς και δεν θα είναι δυνατόν ο κληρονόμος να κάνει αποδοχή και να τακτοποιήσει τα ακίνητα που του άφησε για παράδειγμα ο πατέρας του. «Εάν το πουλήσει έχει καλώς, αλλά η τακτοποίηση είναι δύσκολο εγχείρημα αφού οι περισσότεροι δεν μπορούν να το αντέξουν οικονομικά, πρόκειται ουσιαστικά για ένα νομοσχέδιο που είναι θάνατος για τον κληρονόμο», αναφέρει χαρακτηριστικά η Ιωάννα Χρουσαλά Μπιλίση. Για το συγκεκριμένο ζήτημα αναφέρθηκε με ανακοίνωση της και η ΠΟΜΙΔΑ, για να αποδεχθεί κάποιος συμβολαιογραφικά μια κληρονομιά, θα πρέπει να προσκομίσει στο συμβολαιογράφο πιστοποιητικό μηχανικού ότι ο θανών δεν είχε κατασκευάσει αυθαίρετα, ακόμη και όταν δεν υπάρχουν τέτοια. Εάν βεβαίως υπάρχουν αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης, θα πρέπει πρώτα να πληρώσει τα προβλεπόμενα πρόστιμα καθώς και την αμοιβή μηχανικού για τη δήλωσή τους. Αποτέλεσμα της διάταξης αυτής θα είναι στην καλύτερη περίπτωση να οδηγηθούν οι ιδιοκτήτες στην σιωπηρή αποδοχή των κληρονομιαίων ακινήτων (μέσω της παρέλευσης άπρακτης της τετράμηνης προθεσμίας αποποιήσης της κληρονομιάς), χωρίς να συντάσσουν συμβολαιογραφική πράξη αποδοχής κληρονομιάς, κάτι που θα οδηγήσει σε απόλυτη ανασφάλεια δικαίου και συναλλαγών.
Αμφιταλαντευόμενοι
Ο προβληματισμός για το εάν κάποιος κληρονόμος θα αποποιηθεί ή θα αποδεχθεί την κληρονομιά αποτελεί δεδομένο τα τελευταία χρόνια. «Πολύς κόσμος σκέφτεται τι θα κάνει. Από εκεί και πέρα δεν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν συγκεκριμένες περιπτώσεις κληρονόμων που δυσκολεύονται να πάρουν τη μεγάλη απόφαση για το τι θα κάνουν με το κληροδότημα που τους άφησε κάποιος συγγενής. Αυτό ήταν ούτως ή άλλως είναι κάτι που λειτουργεί συνδυαστικά και με τον ΕΝΦΙΑ», εξηγεί στην Karfitsa ο πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Χαϊδούτης. Σύμφωνα με τον ίδιο υπήρξαν περιπτώσεις πολιτών  που ανέμεναν τις εξελίξεις με το μέλλον του συγκεκριμένου φόρου για να δουν τι θα κάνουν τελικά. «Τα όσα έχει αναφέρει επισήμως η ΠΟΜΙΔΑ φυσικά ισχύουν και δεν υποπίπτουν αμφισβήτησης. Από εκεί και πέρα, κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή. Όταν κάποιος καλείται να διαχειριστεί την περίπτωση μια κληρονομιάς την αξία της οποίας δεν γνωρίζει για να μπορέσει να αναγάγει το ζήτημα σε μια φορολογική βάση προκειμένου να ξέρει τι θα πληρώσει τελικά, προκύπτει πρόβλημα», επισημαίνει ο κ. Χαϊδούτης. Το ζήτημα με την είσοδο του ΕΝΦΙΑ στην υπόθεση μια κληρονομιάς είναι ότι ο κληρονόμος ουσιαστικά δεν γνωρίζει το ύψος του φόρου που θα κληθεί να πληρώσει ώστε να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του και να μην μπει στη διαδικασία των κατασχέσεων. «Κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και ο κόσμος πρέπει να απευθύνεται συνδυαστικά σε δικηγόρο, συμβολαιογράφο σε συνεργασία πάντα με κάποιον φοροτεχνικό, προκειμένου να βγει η τελική απόφαση. Από και πέρα είναι ένα πρόβλημα δεδομένο για πολύ κόσμο που αμφιταλαντεύεται, ειδικά για περιπτώσεις ακινήτων που μπορεί και να μην αποδίδουν κάποιο έσοδο», υποστηρίζει ο πρόεδρος της ΕΝ.Ι.Α.Θ.
Κόστη και προβλήματα
Ο ΕΝΦΙΑ φυσικά είναι η κορυφή του παγόβουνου ώστε ένας κληρονόμος να πάρει την κατά τα άλλα δύσκολη απόφαση της αποποίηση της κληρονομιάς. Ακίνητα που ουσιαστικά μόνο απαιτούν βάσει φορολογίας χρήματα δίχως να αποδίδουν κάτι είναι σύμφωνα με τον κ. Χαϊδούτη το νούμερο ένα παράδειγμα προς αποφυγή. «Μιλάμε για περιπτώσεις αγροτεμαχίων ή κατοικιών σε απομακρυσμένες περιοχές, που δεν μπορούν να αξιοποιηθούν εύκολα ή είναι επιβαρυμένα με τυχόν απαλλοτριώσεις ή ρυμοτομίες. Φυσικά υπάρχουν και ακίνητα σε κεντρικές περιοχές πόλεων που τυγχάνουν συγκυρίας συνιδιοκτησίας και κυριότητας πολλών ατόμων που σημαίνει ότι υπάρχει δυσχέρεια στη λήψη αποφάσεων για τη διαχείριση των εν λόγω ακινήτων», σημειώνει ο πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων της Θεσσαλονίκης. Όπως υπογραμμίζει ο ίδιος, τέτοιες περιπτώσεις κάνουν πολύ δύσκολη για τους κληρονόμους την απόκτηση των ακινήτων και να προχωρήσουν τελικά στην νόμιμη αποποίηση της κληρονομίας εντός των συγκεκριμένων χρονικών ορίων προκειμένου να μην διαταραχθεί η φοροδοτική τους δυνατότητα.  Όσο για τα κόστη που ακολουθούν μια κληρονομιά, όπως λέει ο Κωνσταντίνος Χαϊδούτης είναι συνάρτηση του ακινήτου. «Είναι διαφορετικό να αποκτήσει κανείς ακίνητο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, είτε διαμέρισμα είτε κατάστημα και άλλο ένα χωράφι για παράδειγμα στα Γρεβενά που θα έχει διαφορετική αξία», αναφέρει ο ίδιος. Τα έξοδα που ακολουθούν μια κληρονομιά είναι αρκετά, όπως οι φόροι κληρονομιάς, το κτηματολόγιο, το υποθηκοφυλακείο, οι αμοιβές όσων εμπλακούν στην υπόθεση και φυσικά ο ΕΝΦΙΑ όταν έρθει την αμέσως επόμενη χρονιά. «Όπως κυκλοφόρησε στην αρχή της οικονομικής κρίσης  το σλόγκαν “θα σε τιμωρήσω πουλώντας σου ένα ακίνητο”, κάτι ανάλογο γίνεται με την κληρονομιά που στην ουσία κληρονομεί προβλήματα», συμπληρώνει ο κ. Χαϊδούτης.
 
 

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.