Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας προκαλείται από κάποιους τύπους ενός κοινού ιού που ονομάζεται Ιός των Ανθρώπινων Θηλωμάτων ή HPV. Έως το 80% των γυναικών θα έρθει σε επαφή με τον HPV, κάποια στιγμή στη ζωή τους.
Ο ιός HPV είναι πολύ διαδεδομένος και μεταδίδεται εύκολα. Το ανοσοποιητικό μας σύστημα αντιμετωπίζει τις περισσότερες λοιμώξεις χωρίς να καταλαβαίνουμε ότι έχουμε προσβληθεί από αυτές. Ωστόσο, κάποιοι ογκογόνοι τύποι του HPV μπορεί να παραμείνουν και με το πέρασμα του χρόνου να προκαλέσουν εξέλιξη σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Τα μολυσμένα κύτταρα μπορεί αργά (διάστημα χρόνων) να εξελιχθούν σε προκαρκινικές αλλοιώσεις και στη συνέχεια σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, εκτός αν εντοπιστούν νωρίς σε προληπτικό έλεγχο.

Κολποσκόπηση

Η κολποσκόπηση είναι μια ειδική εξέταση η οποία, μαζί με το τεστ Παπανικολάου, έφερε επανάσταση στην έγκαιρη διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Κατά αυτή ο εξειδικευμένος γυναικολόγος ελέγχει την επιφάνεια του τραχήλου με τη βοήθεια του κολποσκοπίου, ενός ειδικά διαμορφωμένου μικροσκοπίου που μεγεθύνει την εικόνα έως και 30 φορές. Εφαρμόζοντας συγκεκριμένες χρωστικές μπορούν να εντοπιστούν προ-καρκινικές τραχηλικές αλλοιώσεις σε πρώιμα στάδια (δηλαδή κυτταρικές μεταβολές που μπορούν στο μέλλον να οδηγήσουν σε καρκίνο). Σε περίπτωση τέτοιων αλλοιώσεων συνήθως λαμβάνεται βιοψία προκειμένου να αποφασιστεί αν χρειάζεται θεραπεία.
Η κολποσκόπηση γίνεται πολύ καλά ανεκτή από την πλειοψηφία των γυναικών και δεν απαιτεί χρήση αναισθησίας. Για την ασθενή δε διαφέρει ιδιαίτερα από μια απλή γυναικολογική εξέταση για λήψη τεστ Παπ ή κολπικής καλλιέργειας.
Σε ό,τι αφορά τη θεραπεία των κολποσκοπικών αλλοιώσεων που τυχόν εντοπιστούν, αυτή γίνεται στο νοσοκομείο με τοπική ή γενική αναισθησία και έχει πάνω από 95% επιτυχία. Στόχος της θεραπείας είναι η αφαίρεση των παθολογικών κυττάρων και η πρόληψη υποτροπών.

Τεστ Παπανικολάου

Το τεστ Παπανικολάου έχει σαν σκοπό να ανακαλύπτει μικρές βλάβες στον τράχηλο της μήτρας πριν αυτές γίνουν κάτι σοβαρό. Πρέπει να γίνεται μια φορά κάθε χρόνο και συχνότερα όταν υπάρχει πρόβλημα.
Οι βλάβες στα κύτταρα του τραχήλου προέρχονται από έναν ιό τον HPV που υπάρχει σχεδόν σε όλους τους ανθρώπους. Πολλές φορές οι βλάβες έρχονται και φεύγουν χωρίς θεραπεία. Μερικές φορές όμως χρειάζεται να γίνει περαιτέρω διερεύνηση, κολποσκόπηση, βιοψία και θεραπεία.

Εμβολιασμός

Σήμερα υπάρχουν δύο εμβόλια έναντι του ιού HPV. Ο εμβολιασμός μπορεί να προστατεύσει από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας που οφείλεται στους τύπους 16 και 18 του HPV, οι οποίοι ευθύνονται για περισσότερο από το 70% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Δεν προστατεύει έναντι όλων των ογκογόνων τύπων, γι΄αυτό και ο περιοδικός προληπτικός έλεγχος και το τεστ Παπ παραμένει ιδιαίτερα σημαντικός.
Η ασφαλής σεξουαλική επαφή είναι πάντα σημαντική. Το προφυλακτικό αποτελεί ένα συνετό προληπτικό μέτρο έναντι των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων που περιλαμβάνουν και την λοίμωξη από τον HPV. Το κάπνισμα μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Δανιηλίδης Άγγελος
Μαιευτήρας – Χειρουργός – Γυναικολόγος
Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας Α.Π.Θ., BSCCP, DFFP, MIGS
Ειδικότητα & Μετεκπαίδευση επί τετραετία σε Εδιμβούργο και Γλασκώβη και για 6 μήνες στη Γαλλία.
www.gynekologia.gr
[email protected]