, Παρασκευή
29 Μαρτίου 2024

search icon search icon

«Τα δεινά της μεσαίας τάξης»

φωτο αρχειου

Του Νίκου Νυφούδη*
Η συρρίκνωση της μεσαίας τάξης αποτελεί, ίσως, ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα της βαθιάς οικονομικής κρίσης που ταλαιπωρεί τη χώρα μας ακόμα και σήμερα. Ό,τι χτίστηκε με κόπο τις δεκαετίες του ‘80 και του ‘90, χάθηκε σε λιγότερο από πέντε χρόνια. Οι αποταμιεύσεις καταναλώθηκαν κυρίως για λόγους διαβίωσης, τα ακίνητα έχασαν έως και το 70% της εμπορικής τους αξίας λόγω έλλειψης ρευστότητας, ενώ τα capital controls οδήγησαν πολλούς στην ανεργία. Σήμερα, τη μέση ελληνική οικογένεια στηρίζουν οι συνταξιούχοι.
Ακόμα κι αν δεν συμπαθείς τον Α. Παπανδρέου και τις κυβερνήσεις του, οφείλεις να παραδεχτείς πως στα δικά του χρόνια ο πλούτος μοιράστηκε. Απέκτησαν ελπίδα και οι μη έχοντες στον ήλιο μοίρα.
Αν αυτό έγινε με λάθος τρόπο, αν υπήρξε σπατάλη ή αν έγινε λάθος σχεδιασμός είναι γεγονότα που έρχονται σε δεύτερη μοίρα -αν και είναι εξίσου σημαντικά. Η ουσία είναι πως η μεσαία τάξη δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ‘80. Η χώρα πατούσε γκάζι. Δυστυχώς, όπως προκύπτει από το αποτέλεσμα, είχε ατζαμήδες στο τιμόνι. Αυτό πληρώνουμε σήμερα. Το ενδιαφέρον είναι πως αρκετοί από τους συνυπεύθυνους γι’ αυτήν την κατάσταση έρχονται σήμερα ως σωτήρες. Σωτήρες από το παρελθόν -σχεδόν τίτλος για κωμική περιπέτεια.
Για να επανέλθω, στις μέρες μας, σύμφωνα με έρευνα ινστιτούτου μελετών της Ελβετίας, η συνολική περιουσία των Ελλήνων υποχώρησε κατά 587 δισ. ευρώ στα χρόνια της κρίσης. Κάθε νοικοκυριό είδε την περιουσία του να μειώνεται κατά 67.703 ευρώ. Το 2007 βρισκόταν στα 165.000 ευρώ, ενώ το 2016 στα 98.000 ευρώ, περίπου. Η αξία του καθαρού πλούτου των ελληνικών νοικοκυριών υποχώρησε περισσότερο από 40% τα τελευταία χρόνια. Η μισή σχεδόν περιουσία του μέσου Έλληνα έγινε καπνός.
Η κρίση άφησε βαθιές πληγές στην Ελλάδα. Το 2003 σχεδόν ο μισός πληθυσμός της χώρας ανήκε στη μεσαία τάξη, ενώ σήμερα το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 20%-25%. Έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης καταγράφει πως ενώ κατά την κρίση του 2008-2010 στις χώρες του πυρήνα της ευρωζώνης μόνο ένα στα τρία νοικοκυριά υπέστη σημαντικές εισοδηματικές απώλειες, η ελληνική κρίση, που είναι πιο βαθιά και με μεγαλύτερη διάρκεια, επηρέασε συνολικά το 92% των ελληνικών νοικοκυριών, με το 76% εξ αυτών μάλιστα να έχει υποστεί σημαντικό εισοδηματικό πλήγμα. Σχεδόν όλους μας δηλαδή. Συνηθίζω να λέω σε φίλους δημοσιογράφους όποτε βρίσκομαι στο εξωτερικό ότι κανείς άλλος εταίρος δεν θα άντεχε σε ανάλογη κρίση. Κανείς.
Διαβάζω και ακούω ανθρώπους με μεγάλη ευκολία να ρίχνουν την ευθύνη γι’ αυτή την κατάσταση στους ίδιους τους πολίτες. Δεν αντιλέγω πως σε αρκετές περιπτώσεις οι ευθύνες είναι δικές μας. Από την άλλη, όμως, αν είναι να μοιραζόμαστε την ευθύνη, να μοιραζόμαστε και τον μισθό του Βουλευτή, του Υπουργού, του Πρωθυπουργού και ούτω καθεξής.
Η ουσία είναι πως την κρίση την πληρώνουν οι πολίτες. Όλοι μας. Και όλοι μας πρέπει να κατανοήσουμε πως στην αστική δημοκρατία που ζούμε η δύναμη του πολίτη είναι μία. Τη στιγμή των εκλογών. Μετά υπομονή και αυτοκριτική. Οπότε αναλογιστείτε τη ζωή σας, τα ψέματά τους και την επόμενη φορά αποφασίστε όπως επιθυμείτε. Αυτό κάνουμε όλοι μας, άλλωστε.
*Ο κ. Νυφούδης είναι γραμματέας του «Ποταμιού» στη Β’ Θεσσαλονίκης

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.