, Παρασκευή
29 Μαρτίου 2024

search icon search icon

Έκθεση: Περιβαλλοντικές παρατυπίες σε Ολυμπιάδα και Στρατώνι

Νέα σειρά παρατυπιών σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος εκ μέρους της εταιρίας «Ελληνικός Χρυσός ΑΕΜΒΧ», δείχνει μια ακόμα πράξη βεβαίωσης παράβασης του σώματος ελεγκτών περιβάλλοντος, που εκδόθηκε πρόσφατα. Οι επιθεωρήτριες του ΤΕΠ (Τμήμα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος) Βορείου Ελλάδος διαπίστωσαν μετά από δύο αυτοψίες που πραγματοποίησαν στις 2 Νοεμβρίου και στις 19 Δεκεμβρίου 2017, παραβάσεις της κείμενης περιβαλλοντικής νομοθεσίας και των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων.

 Από τη ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΡΗΤΙΚΟΥ

Η συγκεκριμένη πράξη βεβαίωσης παραβάσεων, με ημερομηνία την 30η Ιανουαρίου 2019, αφορά στα υποέργα «Ολυμπιάδας» και «Μαύρων Πετρών και εγκαταστάσεων Μαντέμ Λάκκου» των έργων «Μεταλλευτικές – Μεταλλουργικές Εγκαταστάσεις Μεταλλείων Κασσάνδρας» και «Απομάκρυνση, Καθαρισμό και Αποκατάσταση Χώρου Απόθεσης Παλαιών Τελμάτων Ολυμπιάδος». Στο πλαίσιο των αυτοψιών που πραγματοποίησαν, οι ελεγκτές κατέγραψαν συνολικά 10 σοβαρές περιβαλλοντικές παραβάσεις στα δυο εν λόγω υποέργα. Οι περισσότερες εξ αυτών είναι παραβάσεις κατ’ εξακολούθηση και έχουν, στην πλειοψηφία τους, εντοπιστεί, εκτός από τους επιθεωρητές, και από την Επιστημονική Επιτροπή Ελέγχου του έργου.

Όπως σημειώνεται, μεταξύ άλλων, η «Ελληνικός Χρυσός» δεν υπέβαλε προς έγκριση στην αρμόδια περιβαλλοντική αρχή φάκελο τροποποίησης της Κοινής Υπουργικής Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΚΥΑ ΕΠΟ), ο οποίος να αφορά σε τροποποιήσεις στην κατασκευή του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΧΥΤΕΑ) στον Κοκκινόλακα, αλλά και στη διακίνηση αποβλήτων προς αυτόν. Επιπλέον, κατά παράβαση του σχετικού όρου της ΚΥΑ, δεν αιτήθηκε έγκριση της αρμόδιας υπηρεσίας του ΥΠΕΝ όσον αφορά στην εξέταση της διαφοροποίησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Να σημειωθεί ότι στην πράξη βεβαίωσης παράβασης ξεκαθαρίζεται ότι, μολονότι κατά τον έλεγχο δεν διαπιστώθηκε ρύπανση ή υποβάθμιση η οποία να οφείλεται στη συγκεκριμένη παράβαση, οι αναφερόμενες σε αυτήν ενέργειες ενδέχεται να προκάλεσαν ρύπανση και κατ’ επέκταση υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Τονίζεται ωστόσο:

  • Ο ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακκα μέχρι σήμερα λειτουργεί παράνομα, χωρίς να έχει εφοδιαστεί με άδεια λειτουργίας και χωρίς την τήρηση των απαιτούμενων από τη νομοθεσία Γενικών Τεχνικών Προδιαγραφών.
  • Η εταιρία προέβη μονομερώς σε σειρά κρίσιμων τροποποιήσεων του ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακκα που είναι ένα έργο υψηλού περιβαλλοντικού κινδύνου, χωρίς να υποβάλει φάκελο τροποποίησης της ΚΥΑ ΕΠΟ προς έγκριση στην αρμόδια περιβαλλοντική αρχή.
  • Κατά την κατασκευή του ΧΥΤΕΑ παραβιάστηκε η ΚΥΑ ΕΠΟ, τόσο όσον αφορά την επίστρωση του πυθμένα όσο και τη διατομή του φράγματος – τμήματα δηλαδή της εγκατάστασης που σχετίζονται άμεσα με θέματα ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος.

«Δόθηκε άδεια να γίνει ο ΧΥΤΕΑ για να αποθέτουν εκεί τα απόβλητα από επεξεργασίες μεταλλευμάτων, όπως επίσης και κάποια παλιά απόβλητα που υπήρχαν στην περιοχή της Ολυμπιάδας», εξηγεί ο Κυριάκος Παναγιωτόπουλος ομότιμος καθηγητής Εδαφολογίας του ΑΠΘ. Σύμφωνα με τον ίδιο, η παράβαση συνίσταται στο ότι ο ΧΥΤΕΑ έγινε με τρόπο διαφορετικό από τον προβλεπόμενο στην μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. «Μιλάμε για τοξικά απόβλητα. Ο πυθμένας της λεκάνης του ΧΥΤΕΑ πρέπει να γίνει αδιαπέραστος, ώστε τα υγρά απόβλητα να μην ρυπαίνουν τον υδάτινο ορίζοντα. Για να συμβεί αυτό έπρεπε να βάλουν ένα στρώμα αργιλοχώματος, να το συμπιέσουν και να μην περνάει από κει τίποτα υγρό, και να στρώσουν κάποιες μεμβράνες», εξηγεί ο κ Παναγιωτόπουλος  και επισημαίνει ότι για να γίνουν σχετικές αλλαγές έπρεπε πρώτα να κατατεθεί αίτημα για αλλαγή της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, να αλλάξει η ΚΥΑ έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων και να εγκριθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Σύμφωνα με τον ίδιο, αν και δεν υπάρχουν σχετικές μετρήσεις που να την επιβεβαιώνουν, είναι πιθανό να υπάρξει ρύπανση.

Μεταφορά αποβλήτων

Να σημειωθεί ότι μια άλλη έκθεση, του Μαΐου 2018, διαπιστώνει «μη σύννομη» μεταφορά αποβλήτων προς τον ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακκα μέσω της επαρχιακής οδού Ολυμπιάδας – Στρατωνίου. Τα απόβλητα αυτά, κατά τη μεταφορά τους, δεν χαρακτηρίζονται αν είναι επικίνδυνα ή όχι. Όπως αναφέρεται μεταξύ άλλων, μέχρι να αποδειχτεί ότι τα απόβλητα αυτά δεν είναι επικίνδυνα η εταιρία όφειλε να τα διαχειρίζεται ως επικίνδυνα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της «Ελληνικός Χρυσός», έχουν μεταφερθεί 1,8 ΜΤ αποβλήτων, δηλαδή κινήθηκαν 60.000 φορτηγά (30 τόνοι κάθε φορτηγό) το διάστημα 2014 – 2016. Η εταιρία αναφέρει ότι τα απόβλητα αυτά ήταν ακίνδυνα και ορθώς είχαν χαρακτηριστεί ως τέτοια.

1.000% πάνω από τα όρια!

Παράλληλα, αναστάτωση στους κατοίκους της περιοχής εξακολουθούν να προκαλούν τα στοιχεία για τις τιμές μετάλλων που όπως σημειώνεται σε Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης του σώματος ελεγκτών περιβάλλοντος,  εντοπίστηκαν στον χείμαρρο Μαυρόλακκα, κοντά στην Ολυμπιάδα, όπου καταλήγουν υγρά απόβλητα από μεταλλείο της «Ελληνικός Χρυσός» στην περιοχή. Με βάση τα στοιχεία που αναφέρονται στην Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης με ημερομηνία 18/05/2018, που είδαν και πρόσφατα το «φως» της δημοσιότητας, διαπιστώνεται υπερβάσεις στις τιμές μετάλλων στα νερά του χειμάρρου, που σε ορισμένες περιπτώσεις υπερβαίνουν και το… 1.000%!

Ειδικότερα, σημειώνεται ότι σε μετρήσεις που αφορούσαν το 2015, διαπιστώθηκαν συγκεντρώσεις ψευδάργυρου της τάξης των 614,27 μικρογραμμαρίων ανά λίτρο (μg/l), ενώ τα ανώτερα όρια είναι 125 μg/l (υπέρβαση του ορίου κατά 391%). Επίσης, διαπιστώθηκε για συγκεντρώσεις καδμίου υπέρβαση του ορίου κατά 952% ( 2,63 έναντι 0,25 μg/l ) και για τη Μέγιστη Επιτρεπόμενη Συγκέντρωση (ΜΕΣ), υπέρβαση κατά 2.333% (36,5 έναντι 1,5 μg/l)! Υψηλές ήταν και οι υπερβάσεις όσων αφορά στα όρια μόλυβδου (12,79 έναντι 7,2 μg/l, δηλαδή 77,6%) και αρσενικού (41,22 έναντι 30 μg/l, δηλαδή 37,4%).

Βελτιωμένα ήταν, σύμφωνα πάντα με την ίδια Πράξη βεβαίωσης παράβασης, τα στοιχεία που αφορούσαν στο 2016. Τη συγκεκριμένη χρονιά διαπιστώθηκαν υπερβάσεις στα όρια των τιμών ψευδάργυρου της τάξης του 18,6% (148,29 έναντι 125 μg/l), αρσενικού της τάξης του 13,6% (34,09 έναντι 30 μg/l) και καδμίου της τάξης του 60% (0,4 έναντι 0,25 μg/l). Οι τιμές, όμως, του μόλυβδου στα ύδατα του χειμάρρου ανερχόντουσαν σε επίπεδα ανάλογα αυτών του προηγούμενου έτους: 14,9 ενώ 1,3 μg/l (υπέρβαση 1.046%) και ΜΕΣ 41,8 έναντι 14 μg/l (υπέρβαση 198,6%).

Επίσης, στην εν λόγω Πράξη τονίζεται ότι η «Ελληνικός Χρυσός» θεωρεί ότι οι τιμές των μετάλλων στα υγρά απόβλητα δεν υπερβαίνουν τα επιτρεπτά όρια, καθώς συγκρίνει τα όρια αυτά «με τα όρια της υπ’ αριθμόν 96400/1985 Απόφασης Νομάρχη Χαλκιδικής, και όχι με τα όρια που τίθενται στην ΚΥΑ ΕΠΟ και διαθέτει υγρά απόβλητα με υπερβάσεις ως προς τα επιτρεπόμενα όρια διάθεσης…»

Τι απαντάει η «Ελληνικός Χρυσός»

Από την πλευρά της η «Ελληνικός Χρυσός», απαντώντας σε σχετική ερώτηση της Karfitsa, σημειώνει ότι η εταιρία έχει «απαντήσει αναλυτικά και τεκμηριωμένα σε όλες τις αιτιάσεις, μέσω της σχετικής έκθεσης διευκρινήσεων που έχει υποβάλει στις αρμόδιες υπηρεσίες» και διατείνεται ότι «εφαρμόζει κατά γράμμα την περιβαλλοντική νομοθεσία». Τονίζει ακόμα ότι υιοθετεί πρακτικές «με γνώμονα την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος από τη δραστηριότητά της στην περιοχή. Οι εγκαταστάσεις και υποδομές μας καθώς και οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούμε, διέπονται από τις υψηλότερες προδιαγραφές ασφαλείας και βασίζονται απαρέγκλιτα στην αρχή της βέλτιστης περιβαλλοντικής διαχείρισης.

Όπως εξηγεί, η «Ελληνικός Χρυσός» επένδυσε στην τεχνολογία ξηρής απόθεσης, («από τις βέλτιστες πρακτικές διεθνώς») στη διαχείριση μεταλλευτικών καταλοίπων. Αυτή η τεχνική εφαρμόζεται στον ΧΥΤΕΑ στον Κοκκινόλακκα, «που σχεδιάστηκε με βάση τις υψηλότερες διεθνείς προδιαγραφές (…) Ο σχεδιασμός και η κατασκευή της εγκατάστασης είναι σύμφωνη με την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία», ενώ οι τεχνικές που εφαρμόστηκαν είναι «σαφώς ανώτερες» από τις αρχικές προδιαγραφές. «Εφαρμόζουμε  για τον Κοκκινόλακκα ένα σύστημα αδιαπέραστης στεγάνωσης από 4 διαφορετικά υλικά (όχι μόνο μια πλαστική μεμβράνη που είχε αρχικά προβλεφθεί) με τις πλέον υψηλές προδιαγραφές αντοχής και προστασίας του υπεδάφους από διαρροές», σημειώνει η «Ελληνικός Χρυσός».

Επίσης, η εταιρία σημειώνει ότι αντιμετωπίζει «με υπευθυνότητα» και τη διαχείριση των υγρών αποβλήτων, «επιβεβαιώνοντας από τις μετρήσεις που διενεργούμε και με βάση το ορθό πλαίσιο για τα όρια υγρών αποβλήτων (και όχι επιφανειακών υδάτων), ότι η εκροή των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων δεν έχει ουδεμία συνέπεια στην κατάσταση των υδάτων στην ευρύτερη περιοχή δραστηριοποίησής μας».

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.