Η εκλογή του Μπόρις Τζόνσον στη θέση του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου δημιουργεί ένα νέο πολιτικό περιβάλλον στη χώρα, αυξάνοντας εκ νέου τις πιθανότητες για μια έξοδο από την Ε.Ε. χωρίς συμφωνία.
Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΙΧΑΛΟΥ*
Ήδη, από τις πρώτες μέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο νέος πρωθυπουργός έχει αφήσει να εννοηθεί ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει από την Ε.Ε. με ή χωρίς συμφωνία, με σκοπό ενδεχομένως να ωθήσει τους Ευρωπαίους ηγέτες σε επαναδιαπραγμάτευση και παραχωρήσεις. Με δεδομένο, ωστόσο, ότι η Ε.Ε. εξακολουθεί να απορρίπτει ρητά το ενδεχόμενο νέων διαπραγματεύσεων, το σενάριο μιας άτακτης εξόδου στις 31 Οκτωβρίου γίνεται όλο και πιο πιθανό.
Σε αυτή την περίπτωση, είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν συνέπειες για όλες τις πλευρές και κυρίως για τη βρετανική οικονομία. Συγκεκριμένα, υπολογίζεται ότι το κόστος για το Ηνωμένο Βασίλειο θα είναι τετραπλάσιο, αφού οι εξαγωγές του προς την Ε.Ε. αντιστοιχούν στο 13% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ οι εξαγωγές της Ε.Ε. προς τη Βρετανία αντιστοιχούν στο 2,5% του ΑΕΠ των 27 μελών.
Επιπτώσεις, όμως, θα υπάρξουν για κάθε έναν από τους οικονομικούς και εμπορικούς εταίρους του Ηνωμένου Βασιλείου και βεβαίως και για την Ελλάδα, καθώς οι σχέσεις των δύο χωρών καλύπτουν ένα ιδιαίτερα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων. Πέραν των ισχυρών οικονομικών δεσμών στους τομείς του τουρισμού, της ναυτιλίας, των επενδύσεων, των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, υπάρχει και ο ανθρώπινος παράγοντας, αφού χιλιάδες Έλληνες πολίτες διαβιούν σήμερα στη Βρετανία, για εργασία ή για σπουδές.
Στο απευκταίο – αλλά υπαρκτό – σενάριο της εξόδου χωρίς συμφωνία, οι σχέσεις αυτές θα δοκιμαστούν, καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο θα περιέλθει σε καθεστώς τρίτης χώρας έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς το διμερές εμπόριο να διέπεται από κάποια διμερή εμπορική συμφωνία. Η ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων θα πάψει και οι εμπορικές συναλλαγές θα διέπονται από τους γενικούς κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Επιπλέον, το Brexit αναμένεται ότι θα δημιουργήσει εμπόδια στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, στις τουριστικές ροές, αλλά και σε άλλους τομείς.
Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να υπάρξει η κατάλληλη προετοιμασία, ώστε να περιοριστούν κατά το δυνατόν οι επιπτώσεις μιας άτακτης εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες της Ελλάδας. Απαιτείται αποτελεσματικός σχεδιασμός, εκ μέρους της κυβέρνησης, τόσο για την παροχή αξιόπιστης ενημέρωσης, όσο και για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής ετοιμότητας των συναρμόδιων υπουργείων, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν ενδεχόμενες έκτακτες ανάγκες.
Σημαντικό είναι, επίσης, να υπάρξει η κατάλληλη κινητοποίηση σε επίπεδο πολιτικής και οικονομικής διπλωματίας, ώστε να διαμορφωθεί ένα ευνοϊκό πλαίσιο σχέσεων με τη Βρετανία στο μέλλον.  Η Ελλάδα έχει από την αρχή – και ορθώς – υποστηρίξει την παραχώρηση εύλογου χρόνου στο Ηνωμένο Βασίλειο, προκειμένου να αποτραπεί μια άτακτη αποχώρηση. Ωστόσο, με το ενδεχόμενο αυτό να γίνεται πλέον όλο και πιο πιθανό, η χώρα μας οφείλει να διασφαλίσει τους όρους για τη διατήρηση και την περαιτέρω ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας την επόμενη ημέρα.
* Ο Κωνσταντίνος Μίχαλος είναι πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών