Τα παλιά και ακατοίκητα κτήρια, μπορεί να αποτελέσουν εστίες υγειονομικού κινδύνου, μπορούν όμως να δώσουν προοπτική αλλαγής του επιπέδου διαβίωσης στις γειτονιές. Τα δημοτικά οικόπεδα, που δεν έχουν οικοδομηθεί ανήκουν στην ίδια κατηγορία.
Του ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ*
Είναι πολύ σημαντική η αξιοποίηση της σχέσης των δράσεων συλλογικών κινήσεων πολιτών με αυτά τα ακίνητα γιατί οποιαδήποτε ιδιωτική πρωτοβουλία ανάπλασης θα πρέπει να έχει συνέχεια προς την κατεύθυνση της συντήρησης και αυτό είναι δύσκολο να γίνει. Η διαμαρτυρία και η ευαισθησία για την κατάσταση αυτών των χώρων ανήκει με πολύ μεγάλο ποσοστό σε αυτές τις κινήσεις, (Κ.Καβουλάκος-Προστασία και Διεκδίκηση Δημοσίων Χώρων), άρα είναι αυτές που μπορούν να εγγυηθούν την διατήρησή τους σε καλή κατάσταση και σε βάθος χρόνου.
Το νομικό καθεστώς που διέπει την λειτουργία των οικοδομικών συνεταιρισμών έφερε τ ο συγκεκριμένο αποτέλεσμα στην έκταση των οκτώ στρεμμάτων, εντός του κέντρου της πόλης (πρώην συνοικία Βαρώνου Χίρς, στον Π.Σ.Σταθμό). Η υπόθεση αυτή κρατάει πάνω από σαράντα χρόνια χωρίς αποτέλεσμα ανοικοδόμησης, λόγω της μεθόδευσης του ΔΣ του οικοδομικού συνεταιρισμού ‘’Άγιος Χριστόφορος’’ να προχωρήσει στην ανοικοδόμηση χωρίς να έχει την σύμφωνη γνώμη όλων των τιτλομεριδιούχων. Αυτό δεν προβλέπεται από το καταστατικό, με αποτέλεσμα να υπάρχει ένα ημιτελές κτίσμα εδώ και τριάντα χρόνια, που αποτέλεσε την βάση δημιουργίας ενός γκέτο μεταναστών στην συγκεκριμένη περιοχή. Αποτελεί όμως και μία εν δυνάμει υγειονομική απειλή για τους κατοίκους της περιοχής.
Η περιοχή της οδού Παρασκευοπούλου και των κάθετων οδών προς αυτήν έχει παλαιά και ακατοίκητα σπίτια, παρατημένα από τους ιδιοκτήτες τους, που έχουν μετατραπεί σε εστίες απορριμμάτων και σε καταφύγια αδέσποτων ζώων. Πολλά από αυτά τα σπίτια έχουν αυλές, που μπορούν να καθαριστούν και να χρησιμοποιηθούν για καλλιτεχνικές εκδηλώσεις από κινήσεις γειτονιάς, που υπάρχουν στην περιοχή. Ο νόμος υπαγορεύει στον Δήμο να ειδοποιήσει τον ή τους ιδιοκτήτες να καθαρίσουν το ακίνητό τους και αν αυτό δεν γίνει, τότε αναλαμβάνει αυτός να καθαρίσει και τους στέλνει το αντίτιμο του κόστους προς πληρωμή. Το ιδιοκτησιακό καθεστώς αυτών των κτηρίων λόγω των πολλών ιδιοκτητών ή και της μετοίκησης των ιδιοκτητών στο εξωτερικό δυσχεραίνει αυτό το έργο. Αυτό έγινε και στην πρωτοβουλία του καθαρισμού του Πύργου της Ευτυχίας, που κρίθηκε διατηρητέο και βρίσκεται ακριβώς δίπλα από την Βίλα Καπαντζή, όπου εδράζεται το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας, επί της οδού Βασ. Όλγας.
Μία περίπτωση, πιο εύκολη προς υιοθέτηση από κινήσεις πολιτών είναι τα δημοτικά οικόπεδα, που είναι ελεύθερα από ακίνητα, όπως το Πάρκο Τσέπης, αυτό στην γωνία των οδών Αγαπηνού και Μιχαήλ Ιωάννου, στο κέντρο της πόλης. Το πάρκο αυτό δημιουργήθηκε από την κίνηση των πολιτών και η αναμόρφωσή του είναι αποτέλεσμα εθελοντισμού και χορηγιών.
Υπάρχει και μια άλλη περίπτωση κτηρίων που περιμένουν την αποκατάστασή τους και αυτή η αναμονή μπορεί να γίνει καταστροφική σε δομικό επίπεδο, όπως είναι το διατηρητέο κτήριο της οδού Κριεζώτου, έδρα του ιστορικού Πέμπτου Λυκείου της πόλης μας. Παρόλο που η διαδικασία αποκατάστασης προχωράει με την τελική μελέτη, που προέκυψε από διαγωνισμό, να έχει ήδη παραδοθεί στις αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες του δήμου, το κτήριο που δεν χρησιμοποιείται είναι εκτεθειμένο στις καιρικές διαβρωτικές δυνάμεις, αλλά και σε ομάδες νέων όμως, που εισβάλουν σε αυτό για διάφορους λόγους. Ο σύλλογος αποφοίτων του Πέμπτου Γυμνασίου-Λυκείου αιτήθηκε την υιοθεσία του κτηρίου για να το συντηρεί και να το χρησιμοποιεί για εκδηλώσεις. Το νομικό καθεστώς όμως, για ακόμη μία φορά, στάθηκε εμπόδιο σε αυτήν την κίνηση, που θα έδινε ζωή σε αυτό το κτήριο, το οποίο αξίζει να σημειωθεί ότι το 1987 η Εφορία Νεωτέρων Μνημείων το χαρακτήρισε σαν έργο τέχνης.
Συμπερασματικά, αυτό που πρέπει να γίνει είναι μια αναθεώρηση του νομικού καθεστώτος που διέπει τα κτήρια που μένουν αχρησιμοποίητα για πολλά χρόνια, με στόχευση στην δυνατότητα χρήσης τους από κινήσεις πολιτών. Αυτό βέβαια δεν είναι άμεση αρμοδιότητα του Δήμου. Είναι όμως πρώτα απ’ όλα απαραίτητο να αλλάξει η αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων από την διοίκηση του Δήμου, καθώς επίσης και από τα μη αιρετά στελέχη του. Απαιτείται να δοθεί η δυνατότητα σε κοινωνικούς φορείς, που βασίζονται στον εθελοντισμό, να τακτοποιήσουν και να καθαρίσουν αυτές τις εκτάσεις, για να ενταχθούν στην κοινωνική ζωή της γειτονιάς και να υιοθετηθούν από τους κατοίκους.
*Ο Γ. Χατζόπουλος είναι υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος με τον συνδυασμό του Νίκου Ταχιάου ‘’Θεσσαλονίκη Υπεύθυνα’’. Είναι διπλωματούχος Μηχανολόγος Μηχανικός ΑΠΘ, με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών και επιχειρηματίας. Είναι επίσης πρόεδρος του ΔΣ του συλλόγου Αποφοίτων του ιστορικού Ε’ Γυμνασίου-Λυκείου της Θεσσαλονίκης
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ