, Πέμπτη
28 Μαρτίου 2024

search icon search icon

Τριπλή κίνηση-ματ Μητσοτάκη

Στα μέσα της εβδομάδας έγινε μια κίνηση που από αρκετούς πέρασε απαρατήρητη: Η τοποθέτηση του επανακάμψαντος βουλευτή Ροδόπης της ΝΔ, Ευριπίδη Στυλιανίδη, στη θέση του προέδρου της Επιτροπής της Βουλής για την Αναθεώρηση του Συντάγματος, κάτι που θα οριστικοποιηθεί στις αρχές αυτής της εβδομάδας.
Και αν κανείς θα μπορούσε απλά να «διαβάσει» αυτή την κίνηση της επιλογής του ακραιφνώς «καραμανλικού» καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου με τη γερμανική Παιδεία σε συνάρτηση με τις εσωκομματικές ισορροπίες εντός της ΝΔ, η αλήθεια είναι, σε αυτήν τη φάση, ότι η εικόνα είναι μακράν μεγαλύτερη. Και αυτό γιατί η κυβέρνηση, από το φθινόπωρο και μετά και με ορίζοντα τα Χριστούγεννα, θα «τρέξει» τη δεύτερη φάση της Συνταγματικής Αναθεώρησης, δηλαδή την αμιγώς αναθεωρητική, με βάση την αναθεωρητέα ύλη που έχει καθορίσει η προηγούμενη Βουλή.
Η κατεύθυνση των αλλαγών, όμως, όπως προεκλογικά έλεγε η ΝΔ, θα καθοριστεί από την τωρινή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, καθώς δεν δεσμεύεται από αυτήν που είχε επιχειρήσει να δώσει η απελθούσα κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Μία από τις μείζονες διατάξεις, λοιπόν, είναι το άρθρο 54, παράγραφος 1 του ισχύοντος Συντάγματος που κρίθηκε αναθεωρητέο με 155 ψήφους στην προηγούμενη Βουλή και
άρα χρειάζεται 180 ψήφους για να αναθεωρηθεί στην παρούσα Βουλή.
Τι αναφέρει το άρθρο 54 παρ. 1; «Το εκλογικό σύστημα και οι εκλογικές περιφέρειες ορίζονται με νόμο που ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός και αν προβλέπεται η ισχύς του άμεσα από τις επόμενες εκλογές με ρητή διάταξη που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών», συγκεκριμένα.
Με άλλα λόγια, ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε ένα «δώρο» στη νέα κοινοβουλευτική πλειοψηφία: Της επιτρέπει, εφόσον συγκεντρώσει 180 ψήφους, να αλλάξει τα όρια για την άμεση εφαρμογή του νέου εκλογικού νόμου που το υπουργείο Εσωτερικών θα επεξεργαστεί το επόμενο διάστημα, σε χρόνο παράλληλο με τις συνταγματικές εξελίξεις.
Χωρίς να το πει ρητά, ο υπουργός Επικρατείας, αρμόδιος για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου, και έγκριτος συνταγματολόγος Γιώργος Γεραπετρίτης, όταν ερωτήθηκε τη Δευτέρα στην εκπομπή «Online» του ΣΚΑΪ, άφησε το παράθυρο ανοιχτό.
Υπογράμμισε ότι η διαδικασία που θα εκκινήσει από τον Οκτώβριο θα είναι «μια εκτενής διαβουλευτική διαδικασία» και υπογράμμισε ότι είναι πρόωρο, σε αυτήν τη φάση, να τοποθετηθεί η κυβέρνηση ως προς την αλλαγή του εκλογικού νόμου.
«Kλειδί» για την αλλαγή του εκλογικού νόμου
Η αλήθεια είναι ότι στο πολιτικό παρασκήνιο η αναθεώρηση του Συντάγματος έως το τέλος του έτους θεωρείται ένα «κλειδί» και για την αλλαγή του εκλογικού νόμου, με δεδομένο ότι το ΚΙΝΑΛ, που διαθέτει τις απαραίτητες 22
ψήφους (η ΝΔ έχει 158) για την αναθεώρηση του εν λόγω άρθρου είναι πρόθυμο να καθίσει στο τραπέζι της συζήτησης με τη ΝΔ. Πρακτικά, αυτό θα σημαίνει ότι, αν αναθεωρηθεί το άρθρο με 180 ψήφους στην κοινοβουλευτική περίοδο που θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο, θα μπορεί να ψηφιστεί ένας νέος εκλογικός νόμος που θα ισχύει αμέσως, όχι με 200 ψήφους, αλλά π.χ. με 180 ψήφους, πλειοψηφία τριών πέμπτων δηλαδή. Κάπως έτσι, δημιουργείται το παράθυρο για υπέρβαση του εμποδίου με την εφαρμογή της απλής αναλογικής κατά την επόμενη εκλογική αναμέτρηση, όπως είχε ψηφίσει ο ΣΥΡΙΖΑ.
Ως προς τον εκλογικό νόμο, αν και υψηλόβαθμοι κυβερνητικοί παράγοντες λένε στο «Π» ότι είναι ακόμα νωρίς να γίνει ουσιαστική συζήτηση για το περιεχόμενο της νέας ρύθμισης, η βασική ιδέα είναι ότι θα είναι ένα μοντέλο ενδιάμεσο σε αυτό που ίσχυε μέχρι πρότινος και την απλή αναλογική, δηλαδή ένα αναλογικότερο μοντέλο ενισχυμένης αναλογικής.
Μια ιδέα που έχει πέσει στο τραπέζι είναι το ύψος του μπόνους να προσαρμόζεται ανάλογα με το ποσοστό του πρώτου κόμματος και να μην είναι «φιξαρισμένο» από
πριν.
Σημειωτέον, από το ΚΙΝΑΛ εκπέμπεται το μήνυμα ότι δεν θα συναινέσουν σε έναν εκλογικό νόμο που θα ενισχύει υπέρμετρα το πρώτο κόμμα, αλλά είναι πρόθυμοι να συζητήσουν ένα πιο «κλιμακωτό» μοντέλο.
Ανάσα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση
Την ίδια ώρα, όμως, η κυβέρνηση δεν προσανατολίζεται μόνο σε αλλαγές στον εκλογικό νόμο που αφορά τις εκλογές, αλλά προετοιμάζει άμεσες παρεμβάσεις στο νομοσχέδιο που θα έρθει, μάλλον την Τετάρτη, στη Βουλή για την οργάνωση του κράτους και της κυβέρνησης.
Το υπουργείο Εσωτερικών, και προσωπικά ο υπουργός Τάκης Θεοδωρικάκος, είναι εδώ και μέρες σε ανοιχτή γραμμή με δημάρχους και περιφερειάρχες, προκειμένου να καταρτίσει τη ρύθμιση που θα επιτρέπει σε δημάρχους και περιφερειάρχες που δεν έχουν πλειοψηφία να έχουν ενισχυμένες εκτελεστικές αρμοδιότητες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση δρομολογεί νομοθετική ρύθμιση η οποία θα δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες προκειμένου να ενισχυθεί ο ρόλος του περιφερειάρχη και του δημάρχου στη διαδικασία λήψης των
αποφάσεων.
Με άλλα λόγια, η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία θα δίνει την ευχέρεια στον επικεφαλής της περιφέρειας ή του δήμου να επωμίζεται προσωπικά την ευθύνη της απόφασης, πιθανόν μετά από μία σειρά αποτυχημένων προσπαθειών μέσα από ισάριθμες συνεδριάσεις των συμβουλίων.
Για τους δήμους, σημαντική θα είναι η μέριμνα για ύπαρξη πλειοψηφίας του δημάρχου σε κρίσιμες επιτροπές, όπως η Επιτροπή Οικονομικών, η Επιτροπή Περιβάλλοντος κ.ά., ενώ παρόμοιο θα είναι και το μοντέλο για τις περιφέρειες και για τις αντίστοιχες κομβικές επιτροπές αυτών.
Το υπουργείο Εσωτερικών διαμηνύει, παράλληλα, ότι θα κάνει τις αλλαγές σε πνεύμα συνεννόησης με τις δημοτικές και περιφερειακές Αρχές, ενώ αυτές οι αλλαγές θα νομοθετηθούν άμεσα, προκειμένου να είναι σε ισχύ, όταν θα αναλάβουν καθήκοντα οι νέες αιρετές Αρχές, από 1/9.
Και αυτό γιατί πολλοί περιφερειάρχες και δήμαρχοι που επικράτησαν στον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών βρίσκονται απέναντι σε μία σκληρή πραγματικότητα. Να είναι μεν επικεφαλής, αλλά την ίδια στιγμή να μειοψηφούν στα συμβούλιά τους, αδυνατώντας να λάβουν αποφάσεις για την εφαρμογή του προγράμματός για το οποίο κέρδισαν.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό του κ. Ζέρβα στη Θεσσαλονίκη. Στο Δημοτικό συμβούλιο της πόλης απαιτείται πλειοψηφία 25 δημοτικών συμβούλων για να διοικηθεί, τη στιγμή που ο νικητής Κωνσταντίνος Ζέρβας ελέγχει μόλις τους 7 σε 49.
του Γιώργου Ευγενίδη
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.