Ο τουρισμός το 2024 ξεπέρασε τις προσδοκίες, επιβεβαιώνοντας για ακόμη μια χρονιά τον ρόλο του ως βασικού πυλώνα της ελληνικής οικονομίας. Όμως, όπως τονίζουν κορυφαίοι εκπρόσωποι του ΣΕΤΕ και του ΙΝΣΕΤΕ, τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Οι προκλήσεις – από την κλιματική αλλαγή και την έλλειψη χρηματοδότησης έως τη ρυθμιστική αστάθεια – διαμορφώνουν ένα περιβάλλον που απαιτεί συνεκτική στρατηγική και στοχευμένες δημόσιες πολιτικές.
Τα νούμερα της χρονιάς – Πάνω από 30 δισ. ευρώ η άμεση συμβολή
Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ, η άμεση συμβολή του τουριστικού τομέα το 2024 ανήλθε σε 30,2 δισ. ευρώ, προερχόμενα από:
- 21,6 δισ. ευρώ δαπάνη εισερχόμενου τουρισμού (περιλαμβανομένης της κρουαζιέρας),
- 2,9 δισ. ευρώ αερομεταφορές,
- 147 εκατ. ευρώ θαλάσσιες μεταφορές,
- 799 εκατ. ευρώ από δαπάνες εταιρειών κρουαζιέρας,
- 2,3 δισ. ευρώ εγχώριος τουρισμός,
- 2,5 δισ. ευρώ εγχώρια προστιθέμενη αξία από επενδύσεις.
Σε σχέση με το 2023, η αύξηση της άμεσης συμβολής ανέρχεται στο +5%, στοιχείο που ενισχύει τη δυναμική του τομέα ακόμη και εν μέσω διεθνών αβεβαιοτήτων.
Πολλαπλασιαστικά οφέλη άνω των 80 δισ. ευρώ – Σχεδόν το 34% του ΑΕΠ
Με βάση τους συντελεστές του ΙΟΒΕ και του ΚΕΠΕ, κάθε 1 ευρώ τουριστικού εσόδου γεννά 1,2 έως 1,65 ευρώ πρόσθετης οικονομικής δραστηριότητας. Συνολικά, η συνολική συνεισφορά του τουρισμού στην ελληνική οικονομία εκτιμάται μεταξύ 66,5 και 80,1 δισ. ευρώ – από 28% έως 33,7% του ΑΕΠ της χώρας.
Ο τουρισμός δημιουργεί δουλειές – Πάνω από 700.000 εργαζόμενοι στην αιχμή
Το 2024, η απασχόληση στον τουριστικό τομέα αυξήθηκε κατά 4,8%, φτάνοντας τους 401.000 εργαζόμενους, με ιστορικό ρεκόρ 451.400 θέσεων στο τρίτο τρίμηνο. Με βάση τις εκτιμήσεις, στην αιχμή της σεζόν ο τουρισμός δημιούργησε έως και 713.140 θέσεις, δηλαδή το 16,5% της συνολικής απασχόλησης. Τα περισσότερα νέα πόστα εντοπίζονται στον τομέα καταλυμάτων (+12%) και εστίασης (+2%).
Περιφέρειες: Πρωταθλητές και υστερήσεις
Το 77% των εισπράξεων του εισερχόμενου τουρισμού προήλθε εκτός Αττικής, με Νότιο Αιγαίο (28%), Κρήτη (22%), Ιόνια Νησιά (10%) και Κεντρική Μακεδονία (7%) να συγκεντρώνουν το 67% της πίτας. Η στατιστική αυτή αναδεικνύει ανάγκη διάχυσης της τουριστικής δραστηριότητας και σε άλλες Περιφέρειες, όπως η Ήπειρος, η Δυτική Μακεδονία ή η Ανατολική Στερεά, που παραμένουν ουραγοί.
Προκλήσεις και επείγοντα ζητήματα
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΤΕ, Γιάννη Παράσχη, και τον γενικό διευθυντή του ΙΝΣΕΤΕ, Ηλία Κικίλια, ο ελληνικός τουρισμός χρειάζεται:
- Νέο στρατηγικό σχέδιο διαχείρισης προορισμών, με έμφαση στην καθαριότητα, τις υποδομές και την προσβασιμότητα.
- Συνεργασία δημόσιου – ιδιωτικού τομέα με ενιαία στόχευση.
- Περισσότερη διαφάνεια, βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα, ώστε να μη θεωρείται αυτονόητο ότι «ο τουρισμός θα συνεχίσει να αποδίδει».
Η γεωπολιτική αστάθεια, η κλιματική πίεση, αλλά και η ασύμμετρη ανάπτυξη εντός Ελλάδας, δημιουργούν την ανάγκη για πιο δίκαιη, ποιοτική και μακροχρόνια στρατηγική.
Επόμενα βήματα – Η πρόκληση “Metron” και ο ρόλος της Πολιτείας
Ο ΣΕΤΕ προωθεί την πρωτοβουλία Metron, για αυτορρύθμιση των επιχειρήσεων του τουρισμού. Όμως, όπως προειδοποιεί ο επιστημονικός διευθυντής του ΙΝΣΕΤΕ, Άρης Ίκκος, «ακόμη και τα καλύτερα εργαλεία απαιτούν συντονισμό, χρηματοδότηση και εφαρμογή».
Η Πολιτεία καλείται να δώσει το πλαίσιο: όχι μόνο για νέες επενδύσεις, αλλά και για δομικές βελτιώσεις, περιβαλλοντικές και πολιτιστικές αναβαθμίσεις, και στήριξη μικρομεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων που αγωνίζονται να επιβιώσουν.
