Σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι φαίνεται να εισέρχεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να φέρεται έτοιμος να προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις για κατάπαυση πυρός, υπό όρους όμως που δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνείας. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του πρακτορείου Reuters, τρεις Ρώσοι αξιωματούχοι με γνώση των συνομιλιών ανέφεραν πως το Κρεμλίνο έχει καταρτίσει έναν άτυπο κατάλογο βασικών απαιτήσεων που θα καθορίσουν την προοπτική ειρήνευσης.
Οι τέσσερις όροι της Μόσχας
Σύμφωνα με τις πηγές του Reuters, η ουδετερότητα της Ουκρανίας αποτελεί τη βασική και μη διαπραγματεύσιμη προϋπόθεση. Αυτό συνεπάγεται σαφή απομάκρυνση της χώρας από κάθε ενδεχόμενο ένταξης στο ΝΑΤΟ, κάτι που η Μόσχα απαιτεί να επιβεβαιωθεί εγγράφως όχι μόνο για το Κίεβο, αλλά και για άλλες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες όπως η Γεωργία και η Μολδαβία.
Επιπλέον, η Ρωσία ζητά:
- Σταδιακή άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί από Ε.Ε. και ΗΠΑ
- Απεμπλοκή των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στη Δύση
- Θεσμικές εγγυήσεις για τα δικαιώματα των ρωσόφωνων στην ανατολική Ουκρανία
Αν και το Κρεμλίνο δεν επιβεβαιώνει επισήμως το περιεχόμενο των όρων, η επιλεκτική διαρροή ενισχύει την εικόνα ενός οργανωμένου σχεδίου πίεσης προς Δύση και Ουκρανία, σε συνδυασμό με την προώθηση στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Ανατολή.
Ο ρόλος Τραμπ και η αμερικανική αμηχανία
Ο Ντόναλντ Τραμπ, σε μία από τις πιο αινιγματικές τοποθετήσεις του για τον πόλεμο, εμφανίστηκε εκνευρισμένος με τη στάση του Πούτιν, παρά τη μεταξύ τους πρόσφατη δίωρη τηλεφωνική συνομιλία. Αν και ο ίδιος διατηρεί τη γραμμή ότι «θα τερματίσει τον πόλεμο σε 24 ώρες» αν εκλεγεί, πλέον αναγνωρίζει πως ο Πούτιν “παίζει με τη φωτιά”, κλιμακώνοντας επιθέσεις την ώρα που – θεωρητικά – συνδιαλέγεται για ειρήνη.
Δυτικό αδιέξοδο και ουκρανική σιωπή
Η Ουκρανία επισήμως δεν σχολιάζει τη διαρροή, ενώ ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εκτιμούν πως η Μόσχα καθυστερεί εσκεμμένα, ώστε να βελτιώσει τη διαπραγματευτική της θέση στο πεδίο των μαχών. Το ΝΑΤΟ, από την πλευρά του, παραμένει αμετακίνητο στην πολιτική της «ανοιχτής πόρτας», υπογραμμίζοντας πως καμία χώρα – ούτε η Ρωσία – δεν μπορεί να υπαγορεύει τις συμμαχίες άλλων κρατών.
Ωστόσο, η αλήθεια είναι πως στο παρασκήνιο, οι πιέσεις για μια ρεαλιστική ειρήνη πληθαίνουν. Ουδείς στη Δύση δεν επιθυμεί έναν πόλεμο χωρίς τέλος. Και αν η Ουκρανία δεν συναινεί στους όρους Πούτιν, τότε η πραγματικότητα στο έδαφος – όπως τόνισε Ρώσος αξιωματούχος – θα διαμορφώσει χειρότερους όρους αύριο.
Η επόμενη μέρα
Το ερώτημα δεν είναι πια αν ο πόλεμος θα τελειώσει με διαπραγματεύσεις. Το ερώτημα είναι πότε και με ποιους όρους. Το Κρεμλίνο δείχνει αποφασισμένο να καθορίσει το πλαίσιο. Η Δύση καλείται να επιλέξει: εμμονή στην αρχή ή διαχείριση μιας πιθανής ήττας της Ουκρανίας με πολιτικά εργαλεία. Και οι ισορροπίες αλλάζουν.
