Για τη βασική φιλοσοφία του νέου ΚΟΚ ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ μέσα στο 2025 μιλάει στην «Κ» η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Μεταφορών Δέσποινα Παληαρούτα.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΦΕΝΙΑ ΚΛΙΑΤΣΗ
Κυρία Παληαρούτα, η Ελλάδα βρίσκεται σταθερά ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ με τις υψηλότερες απώλειες από τροχαία δυστυχήματα. Τι θεωρείτε πως φταίει;
Η Ελλάδα δυστυχώς απέχει σημαντικά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο όσον αφορά στους θανάτους από τροχαία, με 665 νεκρούς το 2024, έναντι 464 που είναι ο ευρωπαϊκός Μ.Ο. Οι βασικές αιτίες περιλαμβάνουν:
- Απόσπαση προσοχής, κυρίως από χρήση κινητού (3η αιτία πρόκλησης τροχαίων)
- Υπερβολική ταχύτητα, με 338.419 παραβάσεις το 2024 – η πιο συχνή παράβαση
- Μη χρήση κράνους, ιδίως από συνεπιβάτες σε δίκυκλα, όπου το ποσοστό χρήσης είναι μόλις 65,5% (έναντι 94,4% στην Ε.Ε.)
- Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, που σχετίζεται με το 25% των θανάτων
- Παραβίαση σημάτων και STOP, που ευθύνονται για μεγάλο ποσοστό ατυχημάτων
Η οδηγική κουλτούρα στη χώρα μας εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από χαμηλό σεβασμό στους κανόνες του ΚΟΚ, με συμπεριφορές υψηλού κινδύνου να αντιμετωπίζονται πολλές φορές ως «αποδεκτές αποκλίσεις».
Πού στοχεύει ο νέος ΚΟΚ;
Επικαιροποιούμε, πρώτη φορά από το 2007, τις διατάξεις του ΚΟΚ ώστε να είναι πλήρως προσαρμοσμένες στις σύγχρονες ανάγκες ασφαλούς κυκλοφορίας πεζών και οχημάτων.
Η νέα πολιτική ποινών επικεντρώνεται στην οδική ασφάλεια και στην αλλαγή της οδηγικής κουλτούρας των Ελλήνων οδηγών. Στόχος η συμμόρφωση των οδηγών, η επιβολή δίκαιων ποινών που να αντιστοιχούν στη σοβαρότητα / επικινδυνότητα της κάθε παράβασης αλλά και η διασφάλιση της είσπραξης των προστίμων.
Ειδικότερα ο νέος ΚΟΚ στοχεύει:
- Στην πρόληψη και αποτροπή της επικίνδυνης οδήγησης, μέσα από την αυστηροποίηση των ποινών για υψηλής επικινδυνότητας παραβάσεις και την εισαγωγή της έννοιας της υποτροπής.
- Στην κατηγοριοποίηση και κλιμάκωση των παραβάσεων, ανάλογα με τη βαρύτητα και τη συχνότητα επανάληψής τους, με στόχο την αλλαγή συμπεριφοράς.
- Στην ευθυγράμμιση με την ευρωπαϊκή πρακτική, ώστε να προαχθεί η οδική ασφάλεια.
- Στην προστασία των ευάλωτων χρηστών του οδικού δικτύου (πεζών, ΑμεΑ, συνεπιβατών δικύκλων).
Τι είναι η διαδικασία Υποτροπών;
Η διαδικασία υποτροπών αποτελεί μία από τις πιο ριζικές καινοτομίες του νέου ΚΟΚ και προβλέπει αυστηρότερες ποινές για επαναλαμβανόμενες παραβάσεις του ίδιου τύπου.
Για παράδειγμα, στη χρήση κινητού με πρόκληση ατυχήματος :
- 1η υποτροπή: 2.000 ευρώ πρόστιμο & αφαίρεση άδειας για 4 έτη
- 2η υποτροπή: 4.000 ευρώ πρόστιμο & αφαίρεση άδειας για 8 έτη
- Εφαρμογή του Ποινικού Κώδικα σε περίπτωση ατυχήματος (κάθειρξη έως ισόβια)
Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει συμψηφισμός ποινών όταν καταγράφονται πολλαπλές παραβάσεις — λειτουργούν σωρευτικά.
Στόχος του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είναι η καταπολέμηση της χρόνιας ατιμωρησίας και η ενίσχυση της προσωπικής ευθύνης των οδηγών.
Από πέρυσι το καλοκαίρι βρίσκεστε στη θέση της Γενικής Γραμματέως του Υπουργείου Μεταφορών. Ποια είναι για εσάς η μεγαλύτερη πρόκληση;
Το έργο της Γενικής Γραμματείας Μεταφορών είναι από τη φύση του πολυσύνθετο και απαιτητικό, καθώς καλύπτει ένα ευρύ φάσμα αρμοδιοτήτων που εκτείνεται από την οδική ασφάλεια και τις δημόσιες μεταφορές μέχρι την εποπτεία της αγοράς των οχημάτων, την αεροπορική και σιδηροδρομική πολιτική, αλλά και την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας.
Οι κύριες προκλήσεις εστιάζονται στη διασφάλιση της ποιότητας και της ασφάλειας των μεταφορών, στην ενίσχυση της προσβασιμότητας και τη συνολική βελτίωση του συγκοινωνιακού έργου. Αυτά όλα θα επιτευχθούν με ένα συνεκτικό πλάνο ενεργειών που ήδη υλοποιείται και περιλαμβάνει αύξηση της συχνότητας των δρομολογίων, την κυκλοφορία περισσότερων σύγχρονών λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας στους δρόμους, την ανάταξη παλαιών συρμών και την προμήθεια νέων, την αντικατάσταση κλιμάκων και ανελκυστήρων στους σταθμούς, καθώς και την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης και της πράσινης μετάβασης στον τομέα.
Παράλληλα, απαιτείται συνεχής θεσμική προσαρμογή, συντονισμός πολλών εμπλεκομένων φορέων και διαρκής ανταπόκριση σε νέες τεχνολογικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές απαιτήσεις.
Επιπροσθέτως, στο άμεσο μέλλον θα επικεντρωθούμε και στην εφαρμογή του νέου ΚΟΚ δρομολογώντας την ψηφιακή καταγραφή των παραβάσεων και την αποτελεσματική είσπραξη των προστίμων. Συγκεκριμένα, η πρωτοβουλία αφορά στην ανάπτυξη του δικτύου των καμερών και τη δημιουργία ενός ενιαίου πληροφοριακού συστήματος, τη διαχείριση του οποίου θα αναλάβει ένας υφιστάμενος φορέας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Στόχος μας είναι ένα σύστημα μεταφορών που να είναι προσβάσιμο, έξυπνο, βιώσιμο και ασφαλές, σε κάθε σημείο της χώρας αλλά, πρωτίστως, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών σε αυτό.
