Μια σαφή κλιμάκωση των αμυντικών στόχων του ΝΑΤΟ για την επόμενη δεκαετία προαναγγέλλει ο νέος Γενικός Γραμματέας της Συμμαχίας Μαρκ Ρούτε, λίγες εβδομάδες πριν από την κρίσιμη σύνοδο κορυφής στη Χάγη (24–25 Ιουνίου). Σε ομιλία του από το Λονδίνο σήμερα, στο πλαίσιο συνεδρίου του Chatham House, ο Ρούτε αναμένεται να ζητήσει «άλμα προς τα εμπρός» στην κοινή άμυνα, προτείνοντας αύξηση κατά 400% των αεροπορικών και αντιπυραυλικών ικανοτήτων του ΝΑΤΟ.
«Ο κίνδυνος δεν θα εξαφανιστεί, ακόμη και με το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία», αναμένεται να τονίσει, σύμφωνα με ανακοίνωση του γραφείου του. Η δήλωση αυτή εντάσσεται σε μια ευρύτερη προσπάθεια να διαμορφωθεί μια πιο φιλόδοξη ατζέντα αμυντικών επενδύσεων για τα κράτη-μέλη της Συμμαχίας.
Η Ρωσία και ο «τρόμος από τον ουρανό»
Κεντρικό στοιχείο του νέου αμυντικού αφηγήματος του ΝΑΤΟ είναι η ρωσική επιθετικότητα στον αεροπορικό χώρο, όπως αυτή εκδηλώνεται στον πόλεμο της Ουκρανίας.
«Βλέπουμε στην Ουκρανία πώς η Ρωσία σπέρνει τον τρόμο από τον ουρανό. Θα ενισχύσουμε την ασπίδα που προστατεύει τον εναέριο χώρο μας», αναμένεται να υπογραμμίσει ο Ρούτε.
Η δήλωση αυτή συνδέεται άμεσα με την πίεση για:
-
Αναβάθμιση των μέσων αεράμυνας (συστήματα Patriot, SAMP/T, IRIS-T κ.ά.)
-
Ενίσχυση των αποθεμάτων πυραύλων αναχαίτισης
-
Εκσυγχρονισμό της αεροπορικής ισχύος της Συμμαχίας, με παράλληλη διεύρυνση της κοινής παραγωγής.
Ο Ρούτε θα συναντηθεί και με τον νέο Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, χαιρετίζοντας την πρόσφατη νέα αμυντική στρατηγική του Ηνωμένου Βασιλείου, που ενσωματώνει αυξημένους αμυντικούς στόχους και ενίσχυση των ικανοτήτων του βρετανικού στρατού.
Πίεση για αύξηση των αμυντικών δαπανών
Η έκκληση του Μαρκ Ρούτε για ενίσχυση της αεράμυνας γίνεται σε μια συγκυρία όπου οι ΗΠΑ ασκούν αυξανόμενη πίεση στους ευρωπαίους συμμάχους για αύξηση των συνολικών αμυντικών δαπανών.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι αναμένει από τα μέλη του ΝΑΤΟ να δεσμευτούν να αφιερώσουν τουλάχιστον το 5% του ΑΕΠ τους για την άμυνα, απειλώντας διαφορετικά να επανεξετάσει τη δέσμευση ασφάλειας της Ουάσινγκτον.
Ο Αμερικανός Υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ δήλωσε προ ημερών από τις Βρυξέλλες ότι οι συζητήσεις κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, με πιθανή επίτευξη συμφωνίας ενόψει της συνόδου στη Χάγη.
Ο ίδιος ο Ρούτε αναμένεται να ενσωματώσει αυτό το μήνυμα στην παρέμβασή του, προτείνοντας «συνολικό επενδυτικό σχέδιο στο 5% του ΑΕΠ» για κάθε κράτος-μέλος, ώστε να καλυφθούν οι νέες τεχνολογικές και επιχειρησιακές ανάγκες.
Τεθωρακισμένα, οβίδες και κρίσιμος εξοπλισμός
Η στρατηγική αυτή δεν περιορίζεται μόνο στην αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα. Ο Ρούτε αναμένεται να επισημάνει και την ανάγκη για σημαντική ενίσχυση των χερσαίων δυνατοτήτων του ΝΑΤΟ.
Όπως θα αναφέρει:
-
Οι ένοπλες δυνάμεις των κρατών-μελών χρειάζονται χιλιάδες επιπλέον τεθωρακισμένα και άρματα μάχης.
-
Απαιτούνται εκατομμύρια νέες οβίδες πυροβολικού, καθώς η παραγωγική ικανότητα της Δύσης δεν καλύπτει ακόμη τις απαιτήσεις του πολέμου φθοράς στην Ουκρανία.
-
Ζητείται επίσης ενίσχυση των λογιστικών υποδομών και των αποθεμάτων καυσίμων.
Η στόχευση είναι να διασφαλιστεί ότι η Συμμαχία θα μπορεί να ανταποκριθεί σε σενάρια υψηλής έντασης και μεγάλης διάρκειας συγκρούσεων, ακόμη και πέραν του ουκρανικού θεάτρου επιχειρήσεων.
Η επόμενη μέρα της Συμμαχίας
Η παρέμβαση του Ρούτε προοιωνίζεται ότι η σύνοδος του ΝΑΤΟ στη Χάγη δεν θα περιοριστεί σε μια απλή επικαιροποίηση στρατηγικών δηλώσεων, αλλά θα επιχειρήσει να δρομολογήσει συγκεκριμένες δεσμεύσεις κρατών-μελών για επενδύσεις και ενίσχυση αμυντικών δυνατοτήτων.
Για πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ωστόσο, το ζητούμενο 5% του ΑΕΠ είναι μια ιδιαίτερα φιλόδοξη και δύσκολη στόχευση. Το 2% του ΑΕΠ (ισχύον κατώτατο όριο των τελευταίων ετών) εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση για αρκετά μέλη.
Η ισορροπία μεταξύ οικονομικών πιέσεων, πολιτικής βούλησης και στρατηγικών απαιτήσεων θα καθορίσει το εάν η «ασπίδα του ουρανού» και το νέο δόγμα ενίσχυσης του ΝΑΤΟ θα μετατραπούν σε χειροπιαστή πολιτική ή σε επικοινωνιακή στρατηγική.
Σε κάθε περίπτωση, το μήνυμα του Ρούτε είναι ξεκάθαρο: ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί τομή, και η Συμμαχία οφείλει να επανεφευρεθεί ως ικανή για αποτροπή και άμυνα σε όλα τα πεδία — με τον αέρα να βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο.
