Η Διευθύντρια Ερευνών του ΙΜΕΤ/ΕΚΕΤΑ μιλά για τη μετάβαση από το Ι.Χ. στις έξυπνες μετακινήσεις
Συνέντευξη στον Γ. Κατσιάνη
Το Ινστιτούτο Μεταφορών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΙΜΕΤ/ΕΚΕΤΑ) ανέπτυξε εφαρμογές που ενημερώνουν τους οδηγούς σε πραγματικό χρόνο για την κυκλοφορία στους κεντρικούς δρόμους της Θεσσαλονίκης, ακόμη και για τις κυκλοφοριακές συνθήκες στους μεθοριακούς σταθμούς του Προμαχώνα και των Ευζώνων. Η διευθύντρια Ερευνών του Ινστιτούτου, Γεωργία Αϋφαντοπούλου, παρουσιάζει τα οφέλη του Μετρό, του Thessaloniki Flyover, αλλά και την επόμενη ημέρα των ευφυών συστημάτων μεταφορών.
Κυρία Αϋφαντοπούλου, πόσο έχει συμβάλει η λειτουργία του Μετρό στην εκτόνωση του κυκλοφοριακού προβλήματος;
«Ήδη καταγράφεται μείωση στον αριθμό των οχημάτων που επιβαρύνουν το δίκτυο της “πυρίκαυστης ζώνης” της Θεσσαλονίκης (ιστορικό κέντρο). Ξεκινήσαμε με ένα ποσοστό 10% μείωσης των συνολικών αυτοκινήτων, το οποίο αυξάνεται σταθερά κάθε μήνα και σήμερα αγγίζει το 14–15%. Αυτό αποδεικνύει ότι περίπου 12.000–16.000 οδηγοί, οι οποίοι περνούσαν καθημερινά από το ιστορικό κέντρο, έχουν στραφεί στο Μετρό και τις δημόσιες συγκοινωνίες.
Η άποψη ότι η συγκεκριμένη κυκλοφορία με Ι.Χ. έχει απλώς εκτραπεί σε άλλους δρόμους, με δεδομένη την κατάσταση στο Flyover, δεν τεκμηριώνεται. Συνεπώς, πρόκειται για καθαρή μετατόπιση των πολιτών από το Ι.Χ. στις δημόσιες συγκοινωνίες.
Σε αυτήν τη μετάβαση συμβάλλει και η γενικότερη βελτίωση των κυκλοφοριακών συνθηκών σε πολλούς δρόμους της Θεσσαλονίκης, χάρη στη λειτουργία του Μετρό και την αποτελεσματική διαχείριση της κυκλοφορίας μέσω της “έξυπνης” σηματοδότησης κατά μήκος βασικών αξόνων (Βούλγαρη–Καραμανλή–Εγνατία–Βαρδάρης και Βασ. Όλγας–Βασ. Γεωργίου–Τσιμισκή–Πολυτεχνείου).
Σε αυτούς τους δρόμους παρατηρείται μείωση του χρόνου διαδρομής και αύξηση της μέσης ταχύτητας, η οποία ξεπερνά το 25% σε σύγκριση με την κατάσταση πριν από τη λειτουργία του Μετρό.
Σημαντική είναι επίσης η συμβολή της αυστηρής αστυνόμευσης της στάθμευσης από την Τροχαία Θεσσαλονίκης, η οποία επιτρέπει την ομαλή ροή των οχημάτων, προσφέροντας υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης».
Έχετε αναπτύξει εφαρμογές και για άλλα σημεία εισόδου της χώρας, πέρα από την παρακολούθηση της κυκλοφορίας στους μεθοριακούς σταθμούς Προμαχώνα και Ευζώνων;
«Η εφαρμογή που αναπτύχθηκε με την υποστήριξη των ξενοδόχων και του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής αφορούσε κυρίως τη διευκόλυνση των οδικών τουριστών που φτάνουν στη χώρα από τα Βαλκάνια, ώστε να αποφεύγουν καθυστερήσεις στο Flyover και να κατευθύνονται σε εναλλακτικές διαδρομές.
Η εφαρμογή απέδωσε εξαιρετικά για τους χρήστες και αξιολογήθηκε πολύ θετικά και από τους ξενοδόχους της Χαλκιδικής. Μεταφράστηκε σε διάφορες γλώσσες, ώστε να είναι λειτουργική και φιλική για χρήση μέσω κινητών τηλεφώνων».
Πόσοι χρήστες χρησιμοποιούν καθημερινά το Thessaloniki Flyover;
«Το Ινστιτούτο Μεταφορών του ΕΚΕΤΑ, από τους πρώτους μήνες έναρξης των εργασιών του Flyover, ανέπτυξε την εφαρμογή https://flyover.imet.gr, με στόχο όχι να αντικαταστήσει τους υπάρχοντες πλοηγούς (navigators), αλλά να υποστηρίξει τη διαχείριση της ζήτησης, μέσω της ενημέρωσης των πολιτών για τις πραγματικές και προβλεπόμενες κυκλοφοριακές συνθήκες, κατά μήκος των λεγόμενων κυκλοφοριακά αξιόπιστων αξόνων.
Καθημερινά, οι οδηγοί ενημερώνονται για την κυκλοφορία στο Flyover, καθώς και στους άξονες Βούλγαρη–Καραμανλή–Εγνατία–Βαρδάρης και Βασ. Όλγας–Βασ. Γεωργίου–Τσιμισκή–Πολυτεχνείου, ώστε να επιλέξουν τη βέλτιστη διαδρομή.
Παράλληλα, στην εφαρμογή παρουσιάζαμε συγκρίσεις της κάθε ημέρας με την αντίστοιχη ημέρα πριν την κατασκευή του Flyover, καθώς και τα κυκλοφοριακά χαρακτηριστικά προηγούμενων περιόδων.
Το εργαλείο αυτό αφενός οδήγησε τους πολίτες στη σταδιακή “καναλοποίηση” της κυκλοφορίας εκεί όπου η Πολιτεία είχε λάβει μέτρα (π.χ. στάθμευση, σηματοδότηση), διασφαλίζοντας ικανοποιητική ροή των οχημάτων. Αφετέρου, έδωσε στους οδηγούς τη δυνατότητα να συγκρίνουν χρόνους διαδρομής και ταχύτητες, επιλέγοντας να ξεκινήσουν νωρίτερα ή να μεταθέσουν τη μετακίνησή τους για αργότερα.
Έτσι, οι πολίτες άλλαξαν σταδιακά τις συνήθειές τους, διαμορφώνοντας καλύτερες συνθήκες τις πρωινές και απογευματινές ώρες αιχμής. Έγιναν οι ίδιοι κοινωνοί του προβλήματος και συνέβαλαν στη λύση του, επιλέγοντας διαφορετικές ώρες μετακίνησης προς και από την κατοικία τους.
Η εφαρμογή αυτή αξιολογήθηκε θετικά και ήδη εργαζόμαστε για την ένταξη και άλλων κυκλοφοριακά αξιόπιστων αξόνων, όπου η Πολιτεία εφαρμόζει μέτρα για τη βελτίωση των συνθηκών.
Με τη χωρική επέκταση και την αναβάθμιση των κατηγοριών δεδομένων, η εφαρμογή μετονομάστηκε σε Thessdrive. Και οι δύο εφαρμογές είναι διαθέσιμες και χρησιμοποιούνται καθημερινά, στις ώρες αιχμής, από περισσότερους από 10.000 πολίτες, με συνεχώς αυξανόμενη τάση.
Αυτές οι εφαρμογές δεν δείχνουν απλώς έναν δρόμο· καθιστούν τους πολίτες ενεργά μέλη της λύσης».
Ποιο είναι το επόμενο βήμα στα ευφυή συστήματα μεταφορών;
«Τα ευφυή συστήματα μεταφορών είναι παρόντα σε κάθε πτυχή της λειτουργίας των μεταφορικών υποδομών στη χώρα, και ιδιαίτερα στη Θεσσαλονίκη.
Η πόλη αποκομίζει ήδη οφέλη από τρεις βασικές κατηγορίες:
Πρώτον, την αναβαθμισμένη και δυναμική διαχείριση της σηματοδότησης, βασισμένη σε τεχνικές τεχνητής νοημοσύνης, που προσαρμόζουν τα φανάρια στις πραγματικές συνθήκες.
Δεύτερον, τις εφαρμογές όπως το flyover.imet.gr και το Thessdrive, που προσφέρουν προστιθέμενη αξία στους πολίτες. Τρίτον, την εμπειρία ενός έξυπνου, αυτόνομου, αυτόματου Μετρό.
Το επόμενο βήμα είναι οι καινοτόμες τεχνολογίες και οι εφαρμογές τεχνητής ευφυΐας για τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας των συστημάτων μεταφορών, ανεξαρτήτως μέσου. Στόχος είναι η παροχή στον μετακινούμενο πολίτη διαφάνειας στις επιλογές του και πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο.
Τα ευφυή συστήματα εστιάζουν στην ενίσχυση της ασφάλειας, της αποδοτικότητας, της προσπελασιμότητας και της ισότιμης πρόσβασης όλων στο αγαθό της μετακίνησης.
Ο Ελληνικός Οργανισμός Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών, του οποίου έχω την τιμή να προεδρεύω, παρεμβαίνει ουσιαστικά, τόσο για την επικαιροποίηση της εθνικής αρχιτεκτονικής αυτών των συστημάτων, όσο και για την προετοιμασία της χώρας για την επόμενη γενιά μεταφορών: αυτόνομες, ασφαλείς και καθολικά προσβάσιμες υποδομές».
Πόσα χρόνια θα χρειαστεί να περάσουν για να χρησιμοποιούμε κοινόχρηστα αυτοκίνητα;
«Τα κοινόχρηστα αυτοκίνητα προωθούνται ήδη, κυρίως ως ηλεκτρικά, και θα λειτουργούν κατά τρόπο παρόμοιο με τα κοινόχρηστα ποδήλατα και πατίνια.
Ωστόσο, υπάρχουν δύο βασικά ζητήματα: Πρώτον, για να είναι διαθέσιμα στον δρόμο ώστε να χρησιμοποιούνται άμεσα, θα χρειαστεί να καταλάβουν σημαντικό μέρος του πολύτιμου αστικού χώρου.
Δεύτερον, το κόστος χρήσης τους αναμένεται να παραμείνει σχετικά υψηλό τα επόμενα χρόνια.
Στην επόμενη πενταετία, όμως, θα δούμε νέα επιχειρηματικά μοντέλα που θα καταστήσουν πιο προσιτή τη χρήση τους και θα οδηγήσουν στη μείωση του δείκτη ιδιοκτησίας Ι.Χ., ο οποίος είναι εξαιρετικά υψηλός στις περισσότερες ελληνικές πόλεις.
Το ζητούμενο είναι οι πολίτες να επιλέγουν δημόσιες συγκοινωνίες και κοινόχρηστα μέσα μεταφοράς, καθώς είναι γνωστό ότι το ποσοστό ζωής που χρησιμοποιεί ένας ιδιώτης το αυτοκίνητό του είναι εξαιρετικά μικρό σε σχέση με το κόστος αγοράς και συντήρησης του οχήματος».
