Σύμφωνα με το άρθρο 336 του Ποινικού Κώδικα, <<Όποιος με σωματική βία ή με απειλή σοβαρού και άμεσου κινδύνου ζωής ή σωματικής ακεραιότητας εξαναγκάζει άλλον σε επιχείρηση ή ανοχή γενετήσιας πράξης τιμωρείται με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών. 2. Γενετήσια πράξη είναι η συνουσία και οι ίσης βαρύτητας με αυτήν πράξεις. 3. Αν η πράξη της παρ. 1 έγινε από δύο ή περισσότερους δράστες που ενεργούσαν από κοινού ή είχε ως συνέπεια τον θάνατο του παθόντος ή αν ο παθών είναι ανήλικος, επιβάλλεται ισόβια κάθειρξη. 4. Όποιος, εκτός από την περίπτωση της παρ. 1, τελεί γενετήσια πράξη χωρίς τη συναίνεση του παθόντος, τιμωρείται με κάθειρξη έως δέκα (10) έτη.>>
Πρώτες απόπειρες ορισμού της έννοιας “βιασμού” πραγματοποίησαν οι κοινωνιολόγοι K. Weis και S. Borges και οι εγκληματολόγοι H. Schwendinger και J. Schwendinger που βλέπουν το βιασμό ως ένα έγκλημα εχθρότητας, επιθετικότητας, και περιφρόνησης της γυναίκας. Αρχικά ο βιασμός αποτελούσε έγκλημα κατά της ιδιοκτησίας από έναν άνδρα σε άλλον άνδρα (δεδομένου ότι η γυναίκα αποτελούσε ιδιοκτησία του άνδρα, ενώ η γυναίκα ως θύμα δεν λαμβανόταν υπόψη). Έπειτα, ο Ποινικός Κώδικας του 1834 θεωρούσε <<βιασμό>> την αναγκαστική συνουσία ανεξαρτήτως φύλου (Σαρέλη,1999). Αργότερα, και συγκεκριμένα το 1951 ο Ποινικός Κώδικας που κυρώθηκε με τον Ν.1492/1950 κατέτασσε το βιασμό στα εγκλήματα κατά των ηθών και αφορούσε τη συνουσία εκτός γάμου με χρήση σωματικής βίας ή απειλής, σπουδαίου και άμεσου κινδύνου και διαπράττονταν εναντίον γυναίκας, ενώ αποτελούσε κακούργημα (και εάν πραγματώνονταν θάνατος του θύματος προβλεπόταν ισόβια κάθειρξη), ασκούνταν ποινική δίωξη μετά από έγκληση της γυναίκας (κοντινός ορισμός στον σημερινό του άρθρου 336 ΠΚ). Μεταγενέστερα ο Ν 1319/1984 εμπλουτίζει τον ορισμό του <<βιασμού>> καθώς προβλέπει ότι θύμα βιασμού μπορεί να είναι αμφότερα τα φύλα (όχι μόνο η γυναίκα),προβλέπει ότι πρέπει περιληφθούν στην αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος και άλλες ασελγείς πράξεις (εκτός της συνουσίας),διαχωρίζει τη διακεκριμένη περίπτωση βιασμού εάν οι δράστες είναι 2 ή περισσότεροι (όποτε προβλέπεται κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών ή ισόβια κάθειρξη) καθώς και θεσπίζεται η αυτεπάγγελτη δίωξης από τον Εισαγγελέα για το ως άνω έγκλημα. Με το Π.Δ. 283/1985 ο βιασμός θεωρείται έγκλημα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και έγκλημα κατά της οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής. Οι τελευταίες αλλαγές, πριν το Ν. 4619/2019, ήταν η επιβολή αποκλειστικά ισόβιας κάθειρξης στο θανατηφόρο βιασμό (Ν3064/2002) και η ποινικοποίηση του συζυγικού βιασμού(Ν3500/2006) για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας.
Μετά από πολλές διαμαρτυρίες της Διεθνούς Αμνηστίας και των φεμινιστικών κινημάτων της ελληνικής έννομης τάξης για το στοιχείο του ορισμού του βιασμού που για την πραγμάτωση του προϋπόθεση ήταν η άσκηση βίας στο θύμα ενώ θα αρκούσε απλώς η μη συναίνεση του θύματος (πράγμα που πλέον ενσωματώνεται στον ορισμό του άρθρου).
Με τον Ν4619/2019 προβλέπονται πλέον 4 περιπτώσεις βιασμού: α)ο διακεκριμένος θανατηφόρος βιασμός, β)ο διακεκριμένος ομαδικός γ)η γενετήσια πράξη χωρίς τη συναίνεση του παθόντος και δ)ο εξαναγκασμός σε γενετήσια πράξη με τη χρήση βίας ή απειλή επικείμενου κινδύνου ζωής ή σωματικής ακεραιότητας.
Πάντως ο βιασμός συνιστά μια πράξη που πρωταρχικό της σκοπό δεν έχει τη σεξουαλική ικανοποίηση, αλλά την εξουσίαση, την αντικειμενοποίηση και την ταπείνωση του θύματος. Συμπερασματικά ο ορισμός του <<βιασμού>> στο αναθεωρημένο 336 ΠΚ είναι αρκετά ασθενής καθώς δεν προσδιορίζονται λεπτομερώς όλοι οι τύποι διείσδυσης ώστε να ποινικοποιούνται συγκεκριμένες πράξεις, αλλά παρατίθενται απλά είδη σεξουαλικών πράξεων που καλύπτονται από τον ορισμό.
- Η Τζίνα Αλεξάκη είναι δικηγόρος Αθηνών
Από την έντυπη εφημερίδα Karfitsa
