Μέσα στη θλίψη των ημερών, η στήλη παρακολουθεί λογαριασμούς στα κοινωνικά δίκτυα να μιλούν για «το Μάτι του Κυριάκου Μητσοτάκη». Και άλλους να εστιάζουν στο πόσο καλύτερα αντέδρασε αυτή τη φορά ο κρατικός μηχανισμός (στα Τέμπη) σε σχέση με τα γεγονότα του 2018 επί Αλέξη Τσίπρα.
Συμψηφισμός και σύγκριση στις τραγωδίες δεν γίνεται! Κάθε περιστατικό είναι μοναδικό και κρίνεται ξεχωριστά. Αυτοτελώς. Τι είχε γίνει στο Μάτι πριν, τι έγινε στο πεδίο, τι ακολούθησε. Και τώρα, στα Τέμπη: τι προηγήθηκε, τι συνέβη και ποια ήταν η αντίδραση.
Ας τα δούμε, λοιπόν.
Πριν από το Μάτι το Πυροσβεστικό Σώμα είχε περάσει μια περίοδο συνεχών αλλαγών στην ηγεσία του. Έμπειροι αξιωματικοί που γνώριζαν την Ανατολική Αττική είχαν μετατεθεί. Και, την ημέρα της πυρκαγιάς, δυνάμεις είχαν μετακινηθεί στην Κινέτα χωρίς να αντικατασταθούν (παρά μόνο με οχήματα εθελοντών).
Όταν ξέσπασε η πυρκαγιά, για κάποια κρίσιμα λεπτά, η Πυροσβεστική δεν την «έβλεπε» και απαντούσε στα τηλεφωνήματα των πολιτών ότι οι καπνοί είναι από την Κινέτα. Όταν το Κέντρο Επιχειρήσεων κατάλαβε τι συνέβαινε, ούτε όλα τα εναέρια μέσα αξιοποίησε ούτε σε οργανωμένη απομάκρυνση του κόσμου προχώρησε.
Και, για ώρες πολλές, έκαναν πως δεν έβλεπαν τους νεκρούς. Με αποκορύφωμα τη σύσκεψη τα μεσάνυχτα, στην οποία ο κ. Τσίπρας ρωτούσε τι ώρα θα σηκωθούν το πρωί της επομένης τα αεροσκάφη!
«Λογική» συνέχεια αυτής της συμπεριφοράς ήταν η δήλωση Πολάκη ότι «οι νεκροί θολώνουν την εικόνα του κρατικού μηχανισμού». Ακολούθησε το θέατρο του παραλόγου με τον κ. Παππά να προσπαθεί να πείσει για σχέδιο εμπρηστών, η συνέντευξη Τύπου στην οποία ο ένας έδινε συγχαρητήρια στον άλλον και η δήλωση Τσίπρα -όταν επισκέφθηκε «οργανωμένα» το Μάτι μέρες μετά- «και να έπαιρνες τα 2.000 ευρώ θα τα σπατάλαγες».
Αυτά έγιναν τότε.
Ας έρθουμε στο σήμερα, ξεκινώντας από το πριν της τραγωδίας. Είναι προφανές ότι κάποιοι δεν έκαναν τη δουλειά τους, κάποιοι συμβιβάστηκαν με τα κακώς κείμενα, κάποιοι αποδέχτηκαν τον κίνδυνο και το ρίσκο των αναβολών.
Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων, ΟΣΕ και θυγατρικές, Ελληνικά Τρένα, πολιτική ηγεσία, διοικήσεις και συνδικάτα έχουν τις ευθύνες που τους αναλογούν για τις ελλείψεις στη στελέχωση, τις «εκπτώσεις» στα μέτρα ασφαλείας, τις καθυστερήσεις στην εκτέλεση των έργων κοκ. Όλα αυτά θα διευκρινιστούν (πρέπει) στο πλαίσιο της επιτροπής διερεύνησης.
Επίσης, πρέπει να υπάρξουν απαντήσεις για το πώς ένας υπάλληλος από το τμήμα αποσκευών, που είχε μετατεθεί στο υπουργείο Παιδείας για δέκα και πλέον χρόνια, βρέθηκε σε θέση σταθμάρχη.
Να απαντηθούν τα κρίσιμα ερωτήματα: Πώς έγινε η μετάθεση; Πώς αποφασίστηκε η τοποθέτηση σε θέση σταθμάρχη; Γιατί ήταν μόνος; Ήταν μόνος; Γιατί τοποθετήθηκε στον πιο κρίσιμο σταθμό της διαδρομής από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη; Ποιος το αποφάσισε;
Γιατί έτσι φτάνουμε στην ημέρα της καταστροφής. Όπου έχει γίνει γνωστό το «λάθος» του σταθμάρχη με το κλειδί, το οποίο όμως δεν απαντά σε όλα τα ερωτήματα. Υπάρχουν και άλλα. Γιατί δεν είδε το σύστημα που έδειχνε τα τρένα στην ίδια γραμμή; Γιατί δεν αντέδρασε όταν ενημερώθηκε ότι κατέβαινε άλλο τρένο στη γραμμή που είχε βάλει το τρένο που ανέβαινε;
(σ.σ.: Θα περιμέναμε μεγαλύτερη συντριβή από τον ίδιο. Όλοι έχουν δικαίωμα υπεράσπισης, αλλά με δεκάδες νεκρούς, όσοι έχουν μερίδιο ευθύνης θα πρέπει να βλέπουν και πέρα από τον εαυτό τους.)
Ποια ήταν η σημασία της απουσίας τηλεδιοίκησης; Προφανώς θα βοηθούσε, αλλά τόσα χρόνια χωρίς αυτή γιατί δεν είχαν συμβεί άλλα αντίστοιχα δυστυχήματα; Ποιο πραγματικά είναι το όριο μεταξύ ανθρώπου και τεχνολογίας στο θέμα της ασφάλειας; Η ύπαρξη τεχνολογίας «αθωώνει» τον άνθρωπο; Δηλαδή, στα αεροδρόμια, όπου υπάρχει τεχνολογία, οι ελεγκτές δεν έχουν ευθύνη;
Γιατί το ανθρώπινο λάθος δεν μπορεί να είναι κολυμβήθρα του Σιλωάμ για την απουσία ηλεκτρονικών συστημάτων. Όπως, βέβαια, και η απουσία ηλεκτρονικών συστημάτων δεν δικαιολογεί το ανθρώπινο λάθος. Πολύ περισσότερο την ανθρώπινη άγνοια ή αμέλεια.
Αναμένουμε τις απαντήσεις, λοιπόν. Για να μπουν τα πράγματα σε μια σειρά και με τις πραγματικές τους διαστάσεις.
Σε ό,τι αφορά την κινητοποίηση του κρατικού μηχανισμού, μπορούμε να πούμε ότι έγιναν τα αυτονόητα. Η βοήθεια έφτασε γρήγορα, τα νοσοκομεία υποδέχτηκαν τους τραυματίες, οργανώθηκε η προσπάθεια ταυτοποίησης των θυμάτων. Το ελάχιστο, αλλά έγινε.
Επίσης, η πολιτική ηγεσία έδειξε αντανακλαστικά: Κυβέρνηση, αξιωματική αντιπολίτευση, αρχηγοί κομμάτων, όλοι έσπευσαν επί τόπου. Υπήρξαν και παραιτήσεις. Άμεσα.
Φτάνουμε έτσι στο «μετά».
Μετά την πτώση του C-130 το 1991, τη Ρικομέξ το 1999, μετά το «Σάμινα» το 2000, μετά το πούλμαν με τους μαθητές στα Τέμπη το 2003, την Ηλεία το 2007, τη Μάνδρα το 2017 και το Μάτι το 2018 -δηλαδή, μετά από σεισμούς, πυρκαγιές, πλημμύρες, τροχαία και αεροπορικά δυστυχήματα με δεκάδες νεκρούς- φτάσαμε στο αδιανόητο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη το 2023.
Αν δεν θέλουμε να είμαστε στο «πριν» -πριν από την επόμενη τραγωδία- τουλάχιστον όχι χωρίς να έχουμε κάνει ό,τι μπορούσαμε, απαιτείται μια πραγματική μεταρρύθμιση στο κράτος. Ο «εκσυγχρονισμός», «η επανίδρυση», το «άλλαξέ τα όλα», η «πρώτη φορά», το «επιτελικό κράτος» θα πρέπει επιτέλους να γίνουν πραγματικότητα.
ΥΓ.: Οι τραγωδίες απαιτούν ενότητα και πράξεις που θα διορθώσουν τα λάθη. Όχι κηρύγματα μίσους και διχασμό με αλλότριες σκοπιμότητες. Απαιτούν ανάληψη της ευθύνης και τιμωρία. Όχι δικαιολογίες και αλληλοκατηγορίες. Απαιτεί να νιώθεις και να αισθάνεσαι διαρκώς και όχι να είσαι οργισμένος ειδικώς. Θέλει το ενδιαφέρον να είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Οι πολύνεκρες τραγωδίες είναι εξισώσεις, δεν είναι ακέραιοι αριθμοί. Δεν αρκεί ένα ανθρώπινο λάθος, μία φυσική αιτία ή μία τεχνολογική αστοχία. Συνήθως απαιτείται ένας συνδυασμός αυτών και όχι μόνο στον ενικό, αλλά στον πληθυντικό αριθμό.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ POLITICAL
