Σήμερα, όλο και περισσότερες χώρες προσπαθούν να οικοδομήσουν ένα δημοκρατικό καθεστώς, θεωρώντας το την καλύτερη επιλογή για τη διασφάλιση της ασφάλειας και του σεβασμού των δικαιωμάτων των πολιτών τους. Η Νορβηγία κατατάσσεται ως η πιο δημοκρατική χώρα στον κόσμο για αρκετά συνεχόμενα χρόνια, ενώ το πολιτικό της καθεστώς παραμένει σταθερό για περισσότερα από 60 χρόνια – σύμφωνα με το The Economist Intelligence Unit.
Πρώτον, πρέπει να σημειωθεί ότι η Νορβηγία είναι μια χώρα με μικρό πληθυσμό, αλλά οι πολίτες της συμμετέχουν ενεργά στην πολιτική ζωή της χώρας τους. Ο πληθυσμός της Νορβηγίας ξεπερνά ελάχιστα τα 5 εκατομμύρια άτομα, αλλά την ίδια στιγμή, 8 πολιτικά κόμματα εκπροσωπούνται στο Strothing, το κοινοβούλιο της Νορβηγίας, το οποίο αποτελείται από 169 άτομα. Επίσης, διάφορα λόμπι και δημόσιοι οργανισμοί επηρεάζουν την πολιτική εξουσία. Επιπλέον, στη Νορβηγία χρησιμοποιούνται οι λεγόμενες ευέλικτες λίστες (ελεύθερες, ανοιχτές), στις οποίες ο ψηφοφόρος μπορεί να πραγματοποιεί αλλαγές.
Η χρήση ανοιχτών λιστών συνδέεται με την ύπαρξη στη Νορβηγία προνομιακής ψηφοφορίας, η οποία επιτρέπει στους ψηφοφόρους να εκφράσουν την προτίμησή τους για ορισμένους υποψηφίους που αναφέρονται στη λίστα του κόμματος. Από τα παραπάνω μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ένας από τους παράγοντες που εξηγούν τη σταθερότητα του πολιτικού συστήματος στη Νορβηγία είναι η παρουσία μιας αποτελεσματικής λειτουργίας «εισόδου», δηλαδή της άρθρωσης και η συνάθροισης των συμφερόντων του πληθυσμού με διάφορους τρόπους και ως εκ τούτου, λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα των πολιτών, οι οποίοι υποστηρίζουν με τη σειρά τους το υπάρχον πολιτικό σύστημα.
Σύμφωνα λοιπόν με διάφορα στατιστικά στοιχεία, πάνω από το 65% του πληθυσμού εμπιστεύεται την κυβέρνηση, ενώ η συμμετοχή στις εκλογές είναι πάντα υψηλή και ξεπερνά το 75%. Η αποτελεσματική εφαρμογή και οι λειτουργίες εξόδου είναι επίσης σημαντικές για τη βιωσιμότητα οποιουδήποτε πολιτικού συστήματος. Οι λειτουργίες της «εξόδου» περιλαμβάνουν τη θέσπιση κανόνων, την εφαρμογή νόμων και κανονισμών, καθώς και τον έλεγχο της τήρησής τους. Στη Νορβηγία, αυτές οι λειτουργίες εκτελούνται από νομοθετικές, εκτελεστικές και δικαστικές αρχές. Σε περίπτωση που μια απόφαση, η οποία, για παράδειγμα, έχοντας τη μορφή της νομοθετικής πράξης, δεν ικανοποιεί πλήρως τους πολίτες – αυτοί έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν τη διαφωνία τους, η οποία, υπό μορφή απαίτησης, εισέρχεται και πάλι στην «είσοδο».
Για παράδειγμα, στη Νορβηγία, η πρακτική της διεξαγωγής δημοψηφισμάτων για διάφορα θέματα και σε διαφορετικά επίπεδα, από τοπικό έως εθνικό, είναι αρκετά συνηθισμένη. Από το 1970 έως το 2013 καταγράφηκαν συνολικά 721 δημοψηφίσματα. Το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής, το οποίο ήταν 66%, καταγράφηκε το 2013 σε δημοψήφισμα σχετικά με την αίτηση φιλοξενίας των επερχόμενων Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων στο Όσλο το 2022. Έτσι, μπορούμε να μιλήσουμε για τη λειτουργία της ανατροφοδότησης, η παρουσία της οποίας αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για τη σταθερότητα του πολιτικού καθεστώτος. Τα μέσα ενημέρωσης μπορούν επίσης να λειτουργήσουν ως αγωγός ανατροφοδότησης. Η Νορβηγία κατέχει μία από τις κορυφαίες θέσεις ως προς τον αριθμό των έντυπων περιοδικών κατά κεφαλήν, ενώ στην κατάταξη της κατάστασης της ελευθερίας του Τύπου στις χώρες του κόσμου κατέχει την πρώτη θέση, μαζί με την Ολλανδία και τη Σουηδία.
Επιπλέον, ο πληθυσμός σε κάποιο βαθμό μπορεί να ασκήσει έλεγχο στις δραστηριότητες των πολιτικών κομμάτων. Ειδικότερα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Νορβηγία είναι από τις πρώτες σκανδιναβικές χώρες, η οποία σε νομοθετικό επίπεδο υποχρέωσε τα πολιτικά κόμματα να δημοσιεύουν εκθέσεις για τις οικονομικές τους δραστηριότητες. Η διασφάλιση επαρκώς υψηλού επιπέδου ευημερίας των πολιτών είναι επίσης η σημαντικότερη κοινωνική προϋπόθεση για τη σταθερότητα της δημοκρατίας. Αυτό καθιστά δυνατό τον μετριασμό των κοινωνικών συγκρούσεων, τη μείωση της έντασης στην κοινωνία και την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των πολιτών, ενώ επίσης συμβάλλει στην υπέρβαση της κοινωνικής ανισότητας.
Η Νορβηγία είχε κατά κεφαλήν ΑΕΠ περίπου 60.000 $ το 2014, με ένα από τα χαμηλότερα εισοδηματικά κενά μεταξύ των φτωχότερων και πλουσιότερων στη Νορβηγία σε σχέση με άλλα δημοκρατικά κράτη. Έτσι, το εισόδημα του 10% των πλουσιότερων πολιτών της Νορβηγίας ξεπερνά το εισόδημα του 10% των φτωχότερων πολιτών κατά 6 φορές. Για σύγκριση, μπορούμε να αναφερθούμε στον αντίστοιχο δείκτη στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου τα εισοδήματα των πλουσιότερων είναι 10 φορές υψηλότερα από τα εισοδήματα των λιγότερο ευκατάστατων. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια, η Νορβηγία έχει καθιερωθεί σταθερά στην αρχή της κατάταξης του ΟΗΕ ως χώρα με το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο. Επιπλέον, για περισσότερα από 30 χρόνια, η Νορβηγία κατέχει την πρώτη θέση με βάση τον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης, ο οποίος αξιολογεί το «επίπεδο ζωής» όχι μόνο από το εθνικό εισόδημα, αλλά λαμβάνοντας υπόψη τον δείκτη του προσδόκιμου ζωής, τον δείκτη εκπαίδευσης και το ακαθάριστο εθνικό εισόδημα με βάση την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης.
Έτσι, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η Νορβηγία ακολουθεί μια αρκετά αποτελεσματική κοινωνική και οικονομική πολιτική, λόγω της οποίας επιτυγχάνεται το επίπεδο εμπιστοσύνης και υποστήριξης της κυβέρνησης από τον πληθυσμό που είναι απαραίτητο για τη σταθερότητα ενός δημοκρατικού καθεστώτος. Συμπερασματικά, πρέπει να σημειωθεί ότι η σταθερότητα ενός δημοκρατικού πολιτικού συστήματος καθορίζεται όχι μόνο από τη σταθερότητα των πολιτικών θεσμών, τη μεταξύ τους σχέση και την ισορροπία των στοιχείων του οικονομικού συστήματος, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση είναι επίσης μια σταθερή σχέση μεταξύ των πολιτών του κράτους και της πολιτικής ελίτ.
Στο παράδειγμα του Βασιλείου της Νορβηγίας, βλέπουμε ότι για τη σταθερότητα ενός δημοκρατικού καθεστώτος, είναι απαραίτητο να εφαρμοστούν αποτελεσματικά οι λειτουργίες της «εισόδου» και της «εξόδου» στον μηχανισμό του πολιτικού συστήματος. Εξίσου απαραίτητη προϋπόθεση είναι η παρουσία ανατροφοδότησης, η οποία είναι το κλειδί για την ύπαρξη της δημοκρατίας. Η επόμενη προϋπόθεση είναι ένα υψηλό επίπεδο υποστήριξης και εμπιστοσύνης του πληθυσμού στην πολιτική ηγεσία του κράτους.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με μια ισχυρή εθνική οικονομία και μια κοινωνική πολιτική που θα πρέπει να στοχεύει στη διασφάλιση υψηλής ποιότητας ζωής για τους πολίτες. Σήμερα υπάρχουν δεκάδες κράτη στον κόσμο των οποίων το σύνταγμα τα ανακηρύσσει ως δημοκρατίες, αλλά μόνο ένα μικρό μέρος τους έχει ένα σταθερό πολιτικό καθεστώς. Για να είναι το καθεστώς σταθερό και βιώσιμο, όπως φαίνεται στο παράδειγμα του πολιτικού συστήματος στη Νορβηγία, είναι απαραίτητος ένας συνδυασμός διαφόρων παραγόντων – από την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη του κράτους έως την αποτελεσματική λειτουργία των πολιτικών θεσμών.
