Ανάμεσα σε φραπέδες τρίτου κύματος και σε stories με brunch, η Θεσσαλονίκη δείχνει να ξεχνά πως κάποτε ψωνίζαμε με τα μάτια, τη μύτη και το στομάχι κι όχι με τα likes.
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΑΓΩΓΙΑΣ
Η Μοδιάνο ξαναγεννήθηκε μετά βαϊων και κλάδων, με φώτα, μάρμαρα και hashtags. Κι όμως, κανείς δεν έδειξε να τη ζει. Τη φωτογράφιζαν, τη «τσιμπούσαν» για λίγο, τη συζητούσαν σαν brand, όχι σαν στομάχι της πόλης. Εκεί όπου κάποτε ο ψαράς ήξερε ποιος σου πέθανε και ο μανάβης σου έβαζε λίγο έξτρα άνηθο «για το καλό», τώρα κυκλοφορούσαν τουρίστες με tote bags που γράφουν “Local vibes” και Θεσσαλονικείς που έμπαιναν, κοιτούσαν τις τιμές, και έβγαιναν σφυρίζοντας αδιάφορα.
Το Μοδιάνο αναστήθηκε μεν, αλλά έμοιαζε περισσότερο με boutique mall παρά με αγορά. Το φαγητό έγινε lifestyle, η κουβέντα έγινε noise, κι εκείνη η μυρωδιά από ψάρια, καπνό και ρίγανη – αυτή που έδενε την πόλη με τα σπλάχνα της – εξαφανίστηκε. Η Μοδιάνο μέχρι να ξανακλείσει θύμιζε ωραίο πιάτο που δεν πεινούσες για να το φας.
Το Καπάνι, από την άλλη, μένει όπως ήταν – μόνο που το “όπως ήταν” δεν συγκινεί πια. Αντί για νοσταλγία, αποπνέει εγκατάλειψη. Εκεί όπου άλλοτε οι φωνές των εμπόρων έφτιαχναν μουσική της αγοράς, τώρα σιωπή, δυο τρεις παλιοί να φυλάνε τα κασόνια τους και μια μυρωδιά παλιάς δόξας που μπερδεύεται με τη μούχλα.
Οι Θεσσαλονικείς δεν πάνε πια ούτε για τα ψάρια ούτε για το κουτσομπολιό. Ίσως γιατί οι ζωές μας έγιναν πιο αποστειρωμένες· φοβόμαστε τη μυρωδιά, τον ιδρώτα, το απρόβλεπτο. Κι όμως, το Καπάνι παραμένει η τελευταία αυθεντική σκηνή της πόλης – εκεί όπου οι άνθρωποι είναι ακόμα άνθρωποι, όχι πελάτες.
Ίσως τελικά οι Θεσσαλονικείς να μην αποφεύγουν τη Μοδιάνο και το Καπάνι επειδή δεν τους αρέσουν – αλλά επειδή τους θυμίζουν τι ήταν. Την εποχή που η πόλη ζούσε από το στομάχι και όχι από το story. Όπου το φαγητό δεν ήταν “concept” αλλά συνάντηση, και οι αγορές ήταν οι πλατείες της καθημερινότητας.
Σήμερα προτιμούμε τις αγορές άλλων πόλεων – της Βαρκελώνης, της Κωνσταντινούπολης, της Ταϊπέι – γιατί εκεί, κάπως, η παράδοση συνεχίζει να ανασαίνει. Εδώ, η παράδοση μπήκε σε βιτρίνα. Και οι Θεσσαλονικείς, με το γνωστό μας αυτοσαρκασμό, περνάμε απ’ έξω και λέμε: «Καλά το κάνανε. Αλλά δεν είναι για εμάς».
Το Μοδιάνο και το Καπάνι δεν τα εγκατέλειψε ο κόσμος· τα εγκατέλειψε η πόλη που παριστάνει ότι εξελίχθηκε. Όμως μια πόλη χωρίς αγορά είναι σαν σώμα χωρίς στομάχι: δεν χωνεύει τίποτα, ούτε τη μνήμη της.
Κι όταν μια μέρα ξαναδιψάσουμε για το αλάτι, το ψάρι, τον καφέ που πίνεται όρθιος και την κουβέντα που κρατάει μια ζωή, τότε ίσως ξαναπεράσουμε το κατώφλι. Όχι για να βγάλουμε story, αλλά για να θυμηθούμε πώς είναι να ζεις με όλες τις αισθήσεις ανοιχτές.
Γιατί οι αληθινές αγορές δεν ανακαινίζονται, αλλά ξανακερδίζονται.
