Συνέντευξη στον Γ. Κατσιάνη
Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε το «τιμόνι» της ΑΖΚ, ο Παναγιώτης Κετικίδης, έθεσε ως στόχο η Θεσσαλονίκη να αποκτήσει το δικό της αγροδιατροφικό κέντρο καινοτομίας.
Όπως αποκαλύπτει, το Thess InnoFood Hub βρίσκεται στην τελική ευθεία, καθώς έως το φθινόπωρο αναμένεται να ολοκληρωθούν τα τεύχη δημοπράτησης. Αναφορικά με την επόμενη ημέρα, ο κ. Κετικίδης εκτιμά ότι η ΑΖΚ μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα ανάμεσα στην έρευνα, την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις, ώστε η Θεσσαλονίκη να αναδειχθεί σε διεθνές σημείο αναφοράς ενός αναπτυσσόμενου οικοσυστήματος καινοτομίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
- Κύριε Πρόεδρε, ποια βήματα απομένουν για την υλοποίηση του Θύλακα Αγροδιατροφής της ΑΖΚ;
«Η Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας, επίσημος φορέας υλοποίησης της Ζώνης Καινοτομίας Θεσσαλονίκης, έχει ως αποστολή -σύμφωνα με τον ιδρυτικό της νόμο- τον σχεδιασμό, την οργάνωση, τη διοίκηση και την ανάπτυξη Θυλάκων Υποδοχής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων (ΘΥΚΔ). Πρόκειται για εξειδικευμένες υποδομές που ενισχύουν τη μετατροπή της έρευνας σε προϊόντα και υπηρεσίες με εξαγωγικό προσανατολισμό.
Η ΑΖΚ έχει ήδη εξασφαλίσει από τον Σεπτέμβριο του 2023 το Προεδρικό Διάταγμα για την πολεοδομική οριοθέτηση του ΘΥΚΔ στον αγροδιατροφικό τομέα. Ο θύλακας αυτός, υπό τον τίτλο “Thess InnoFood Hub”, αποτελεί ήδη μια επιχειρησιακή και αναπτυξιακή πραγματικότητα για την ΑΖΚ, την Κεντρική Μακεδονία και τη Θεσσαλονίκη γενικότερα.
Έχουν ήδη δρομολογηθεί συνεργασίες για την ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών. Έως το φθινόπωρο αναμένεται να ολοκληρωθούν τα τεύχη δημοπράτησης, ώστε να λειτουργήσει αρχικά η Θερμοκοιτίδα Αγροδιατροφής με ένα hub κυκλικής οικονομίας και στόχο την ενίσχυση της διασύνδεσης έρευνας και αγοράς. Ακολούθως, θα αναπτυχθεί ο πρώτος οικοδομικός πυρήνας 2.000 τ.μ., ενώ, μακροπρόθεσμα, ολόκληρος ο θύλακας των 26.700 τ.μ. θα φιλοξενεί τμήματα R&D, κοινόχρηστους ερευνητικούς χώρους, πιλοτικές μονάδες, startups, εργαστήρια πιστοποίησης, θερμοκήπια, συνεδριακούς χώρους κ.ά.
Το Thess InnoFood Hub δεν είναι απλώς μια τοπική επένδυση σε υποδομές, αλλά ένας μοχλός προώθησης της καινοτομίας, με έμφαση στη συνεργασία της ερευνητικής κοινότητας με τον παραγωγικό τομέα. Αποτελεί εθνικής σημασίας πρωτοβουλία που συνδυάζει καινοτομία, περιφερειακή ανάπτυξη και αγροδιατροφική μετάβαση. Η πολιτική στήριξη σε αυτό το στάδιο είναι καθοριστικής σημασίας για τη μετάβαση από τη θεωρία στην πράξη».
- Ποια ήταν τα μεγαλύτερα εμπόδια που κληθήκατε να αντιμετωπίσετε ως πρόεδρος της ΑΖΚ;
«Το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας αντιμετωπίζει διαχρονικά εμπόδια όπως:
• απουσία στρατηγικών προτεραιοτήτων,
• κατακερματισμός αρμοδιοτήτων,
• έλλειψη συντονισμού μεταξύ εμπλεκομένων φορέων.
Οι ερευνητικές δομές είναι διάσπαρτες, τα χρηματοδοτικά εργαλεία ασύνδετα, ενώ οι πολιτικές αλλάζουν συχνά χωρίς συνέχεια ή θεσμική «ενορχήστρωση». Λείπει μια σταθερή θεματική στόχευση με μακροπρόθεσμο ορίζοντα και ενισχυμένη χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους. Οι περιφέρειες παραμένουν αποκομμένες από βασικές υποδομές, εντείνοντας τις ανισότητες και απομακρύνοντας τον στόχο της διπλής σύγκλισης.
Επιπλέον, η χαμηλή ίδρυση νέων startups και η περιορισμένη πρόσβαση σε αρχική χρηματοδότηση επιβαρύνουν την κατάσταση. Ένα βασικό ρυθμιστικό εμπόδιο είναι η εξασφάλιση κυριότητας του οικοπέδου για το Thess InnoFood Hub, απαραίτητη για τη διατήρηση του υφιστάμενου επενδυτικού ενδιαφέροντος. Η ενίσχυση της χρηματοδότησης της ΑΖΚ αποτελεί επίσης κρίσιμη προϋπόθεση για την υλοποίηση ενός Ολοκληρωμένου Προγράμματος Υποστήριξης Καινοτόμου Επιχειρηματικότητας».
- Γιατί δεν έχουμε δει μέχρι σήμερα ουσιαστική συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων, αγοράς και κράτους;
«Παρότι η Ελλάδα εμφανίζει βελτιωμένες συνολικές επιδόσεις στον Παγκόσμιο Δείκτη Καινοτομίας (Global Innovation Index 2024) -45η παγκοσμίως και 28η στην Ευρώπη- παραμένει 106η στη συνεργασία πανεπιστημίων με επιχειρήσεις και 118η στην ανάπτυξη επιχειρηματικών συστάδων. Αυτό δείχνει τις βαθιές θεσμικές και διαρθρωτικές αδυναμίες.
Το βασικό πρόβλημα είναι η απουσία ενός σταθερού συντονιστικού μηχανισμού, που θα λειτουργεί ως κρίκος ανάμεσα στο κράτος, τα πανεπιστήμια και τις επιχειρήσεις. Απαιτείται η διαμόρφωση ενός εθνικού πλαισίου θεματικών προτεραιοτήτων, σε διαβούλευση με επιστημονικούς και περιφερειακούς φορείς, καθώς και στοχευμένη διοχέτευση πόρων σε περιορισμένο αριθμό στρατηγικών τομέων υψηλής προστιθέμενης αξίας και εξαγωγικής δυναμικής. Χρειαζόμαστε στρατηγική συνέπεια, συνεργασία και αποτελεσματική αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού».
- Μπορεί η Θεσσαλονίκη να εξελιχθεί σε μητρόπολη καινοτομίας έως το 2030;
«Ναι, και έχει όλες τις προϋποθέσεις. Για να συμβεί αυτό απαιτείται:
• επανατοποθέτηση και στρατηγική στόχευση,
• συνεργασία μεταξύ των φορέων του οικοσυστήματος καινοτομίας,
• ενίσχυση της startup κοινότητας και του ανθρώπινου δυναμικού,
• καλλιέργεια επιχειρηματικής και επενδυτικής κουλτούρας.
Η ΑΖΚ μπορεί να λειτουργήσει ως επιταχυντής αυτής της μετάβασης, συμβάλλοντας στη βιώσιμη ανάπτυξη και την περιφερειακή σύγκλιση. Η καινοτομία μπορεί και πρέπει να αποτελέσει εθνικό μοχλό εξωστρέφειας και κοινωνικής ενδυνάμωσης».
- Ποιες είναι οι βασικές προτεραιότητες της ΑΖΚ για το 2025;
«Η στρατηγική της ΑΖΚ εστιάζει:
• στην ενίσχυση της εξωστρέφειας,
• στην υποστήριξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας,
• στην προώθηση της βιώσιμης καινοτομίας.
Παράλληλα, ενσωματώνει τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις για την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας, παρακολουθώντας τις εξελίξεις σε επίπεδο πολιτικής συνοχής και περιφερειακής στρατηγικής.
Το φθινόπωρο ξεκινά η συμμετοχή της ΑΖΚ σε νέο έργο Horizon Europe, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, με την οποία έχει ήδη υπογραφεί σύμβαση για τη σύσταση Γραφείου Άνθρακα.
Επιπλέον, προχωρά η πρώτη φάση του Thess InnoFood Hub, ενώ προγραμματίζονται δράσεις αναβάθμισης δεξιοτήτων (upskilling και reskilling) για τους νέους, καθώς και bootcamps και innovation challenges σε συνεργασία με το οικοσύστημα καινοτομίας της πόλης.
Στόχος όλων αυτών είναι η ουσιαστική συμβολή της ΑΖΚ στην αναπτυξιακή δυναμική της Βόρειας Ελλάδας, μέσω στοχευμένων συνεργασιών και ενός πιο συνεργατικού, ευέλικτου κράτους που στηρίζει την καινοτομία».
*Από την έντυπη «Karfitsa», αρ. φύλλου 1.089/19.07.2025.
