, Πέμπτη
28 Μαρτίου 2024

search icon search icon

Απλή αναλογική και… «ρόδα, ψήφος και κοπάνα από τα 16»

 
Τέλλης
του Νίκου Τέλλη*
Ο Σύριζα ανέκαθεν είχε ως αίτημα την καθιέρωση της απλής αναλογικής. Στα λόγια τουλάχιστον. Γιατί στην πράξη, η στάση του απέναντι στο  εκλογικό σύστημα, όπως άλλωστε και αυτή των άλλων κομμάτων, ήταν και παραμένει διαχρονικά καιροσκοπική. Έτσι, παραμονές των διπλών εκλογών του 2012 ο Σύριζα απαρνήθηκε τον έως τότε χαρακτήρα του ως «συνασπισμού», δηλώνοντας ότι αποτελεί ενιαίο κόμμα, μόνο και μόνο για να μη χάσει το bonus των 50 εδρών, σε περίπτωση που πρώτευε σε κάποια από τις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Και βέβαια, το bonus αυτό δεν το αποποιήθηκε ο Τσίπρας ούτε στις εκλογές του Ιανουαρίου αλλά ούτε και του Σεπτεμβρίου 2015, αφού χάρις σε αυτό κατόρθωσε να σχηματίσει κυβερνητική πλειοψηφία.
Τώρα όμως, που άρχισε να εμπεδώνεται η -χωρίς προηγούμενο και επιστροφή- δημοσκοπική κατάρρευσή του, ο πρωθυπουργός ..θυμήθηκε ξαφνικά την αναθεώρηση του Συντάγματος και την αλλαγή του εκλογικού νόμου, προτείνοντας την καθιέρωση απλής αναλογικής, με πλήρη κατάργηση του bonus, και καθιέρωση ψήφου στα δεκαεπτά.
Αμφότερες οι ρυθμίσεις αυτές του νέου εκλογικού νόμου δεν υπηρετούν το συμφέρον του τόπου. Η χορήγηση ψήφου σε δεκαεξάρηδες (αφού όποιος κλείνει τα δεκαεπτά έως το τέλος του έτους των εκλογών θα έχει δικαίωμα ψήφου), που συνοδεύεται από την υπόσχεση ότι οι μαθητές αυτοί θα μπορούν πλέον να βγάζουν και δίπλωμα οδήγησης και στο σχολείο θα έχουν μεγαλύτερα διαλείμματα και λιγότερες ώρες αρχαίων ελληνικών, αποτελεί μια αποκρουστική πράξη θεσμικής κολακείας των εφήβων (που αντιστρατεύεται το πραγματικό τους συμφέρον), με στόχο τον πολιτικό τους προσεταιρισμό.. Κατά παράφραση τίτλου γνωστής ελληνικής ταινίας, πρόκειται για «επιχείρηση: ρόδα, ψήφος και… κοπάνα»!
Το bonus, από την άλλη, δεν θα έπρεπε να καταργηθεί, αλλά να μειωθεί (σε 20 ή 30 έδρες) ή, εναλλακτικά, το ύψος του να τελεί σε συνάρτηση προς το εκλογικό ποσοστό του πρώτου κόμματος (ή συνασπισμού κομμάτων) και να χορηγείται μόνο εφόσον ο νικητής των εκλογών έχει ξεπεράσει ένα όριο επαρκούς αντιπροσωπευτικότητας του εκλογικού σώματος (άνω του 40%). Mε τον τρόπο αυτό θα διασφαλιζόταν η εναρμόνιση της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας με το πολύτιμο αγαθό της (αποτελεσματικής) κυβερνησιμότητας του τόπου.
Η χώρα χρειάζεται, βέβαια, στην παρούσα δύσκολη ιστορική φάση περισσότερο από ποτέ κυβερνήσεις συνεργασίας, για να εφαρμοσθούν επιτέλους οι αναγκαίες για την υπέρβαση της κρίσης μεταρρυθμίσεις, χωρίς η εκάστοτε κυβέρνηση να παραλύει από το φόβο του πολιτικού κόστους. Ούτε όμως και από εσωτερική ασυννενοησία των κυβερνητικών εταίρων, λόγω πολιτικής ανομοιογένειας και/ή έλλειψης εμπιστοσύνης πρέπει να παραλύει ή να ολιγωρεί η εκάστοτε κυβέρνηση: χρόνος για άλλες καθυστερήσεις και πισωγυρίσματα δεν υπάρχει. Και η καθιέρωση της απλής και «άδολης» αναλογικής στη σημερινή Ελλάδα της κρίσης, που διακρίνεται από ένα ακραία κατακερματισμένο και εν πολλοίς πολιτικά «ασύντακτο» κοινοβουλευτικό σκηνικό,  υπάρχει κίνδυνος να οδηγεί σε σχηματισμό βραχύβιων και αναποτελεσματικών, καθότι ετερόκλητων κυβερνητικών σχημάτων, αποτελούμενων από πολυάριθμα κόμματα ή κόμματα που δεν διαθέτουν επαρκή βαθμό συναντίληψης.
Εκτός από ηττοπάθεια και πανικό, ο νέος εκλογικός νόμος «προδίδει» και τις στοχεύσεις της κυβέρνησης: ευελπιστεί, πρώτον, να δώσει την αίσθηση ότι εξακολουθεί να είναι κυρίαρχη του πολιτικού σκηνικού, ανατρέποντας,  προσωρινά έστω, τις πολιτικές εντυπώσεις (εάν επιτύχει, βέβαια, την πολυπόθητη πλειοψηφία των 2/3), δεύτερον να προκαλέσει φυγόκεντρες κινήσεις στα κόμματα της αντιπολίτευσης και, τρίτον, βέβαια, σε περίπτωση εκλογών το φθινόπωρο, που κάθε άλλο παρά αποκλείονται, να μην μπορεί εύκολα να σχηματισθεί κυβέρνηση χωρίς τη συμμετοχή του δεύτερου και… καταϊδρωμένου Σύριζα, που έτσι ελπίζει ότι δεν θα χάσει την επαφή του με την τόσο ποθητή εξουσία.
*Ο κ. Τέλλης είναι Καθηγητής Νομικής Α.Π.Θ.

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.