Του Χάρρυ Παπαπανάγου*

 Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς και Διαφάνειας το 2012 η Ελλάδα κατατάσσεται ως η 94η χώρα πιο διεφθαρμένη χώρα επί συνόλου 196 χωρών.

Η χώρα μας κατατάσσεται ως η πιο διεφθαρμένη χώρα στην Ευρωζώνη και την Ευρώπη των 28 και ως η πιο διεφθαρμένη στα Βαλκάνια μετά το Κόσσοβο και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Επίσης σύμφωνα με τον Δείκτη Διαφθοράς ανά θεσμικό φορέα η Ελλάδα παίρνει τη χειρότερη βαθμολογία στα πολιτικά κόμματα, το Κοινοβούλιο και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Βαθμολογίες οι οποίες είναι οι χαμηλότερες όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και τον μέσο όρο των Βαλκανίων.

Υπολογίζεται ότι το κόστος διαφθοράς στην Ελλάδα το 2012 ανήλθε στα 14 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο το πρόγραμμα Δημοσιονομικής Προσαρμογής αλλά και την όλη δημοσιονομική προσπάθεια της χώρας. Εκτιμάται ότι το κόστος διαφοράς στην Ελλάδα αυξάνει τουλάχιστον κατά 10% το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων εξανεμίζοντας όποια οφέλη έχουν δημιουργηθεί μέχρι τώρα από την αύξηση της ανταγωνιστικότητας.

Επίσης σύμφωνα με το παγκόσμιο βαρόμετρο για τη Διαφθορά της Διεθνούς Διαφάνειας, τη μεγαλύτερη έρευνα πεδίου για τη διαφθορά παγκοσμίως στην οποία συμμετέχουν 4.000 πολίτες από όλο τον κόσμο σε 107 χώρες, εκτιμάται ότι το ποσοστό των Ελλήνων που δωροδόκησαν δημόσια υπηρεσία το 2012 ανέρχεται στο 22%, ποσοστό πολύ μεγαλύτερο όχι μόνο σε σχέση με την Ιταλία (5%), Πορτογαλία (3%), Ισπανία (2%) αλλά μεγαλύτερο και από το μέσο βαλκανικό όρο που ανέρχεται στο 20,5%.

Επίσης θα πρέπει να τονιστεί ότι οι άλλες μνημονιακές χώρες, Ισπανία και Πορτογαλία παρουσιάζουν πολύ χαμηλότερα επίπεδα διαφθοράς σε σχέση με την Ελλάδα καθώς κατατάσσονται στην 28η και 33η θέση αντίστοιχα.

Πολύ φοβάμαι ότι η Ελλάδα έχει να διανύσει πολύ  μεγάλο δρόμο για να αμβλύνει τη διαφθορά καθώς διαπιστώνεται έλλειψη κατανόησης των αιτίων της διαφθοράς, έλλειψη διάθεσης των απαραίτητων πόρων για την αντιμετώπισή της, έλλειψη πραγματικής ανεξαρτησίας των ελεγκτικών μηχανισμών καταπολέμησής της, έλλειψη επαρκούς νομικού πλαισίου, έλλειψη ομόνοιας, συνεργασίας και συμμαχιών κατά της διαφθοράς, έλλειψη εσωτερικού ελέγχου και έλλειψη διαφάνειας στη Δικαιοσύνη. Ο ένας και μοναδικός λόγος που υπερκαλύπτει όλους τους παραπάνω και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και το πιο ολοκληρωμένο στρατηγικό πρόγραμμα καταπολέμησης της διαφθοράς στην αποτυχία είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης. Δεν ξέρω εάν πρόκειται περί φαρσοκωμωδίας ή δράματος αλλά θέλω να διαβεβαιώσω όχι μόνο για την μη ύπαρξη ολοκληρωμένου στρατηγικού προγράμματος αλλά και για την έλλειψη της στοιχειώδους πολιτικής βούλησης για την πάταξη της διαφθοράς στη χώρα μας.

Παρά τον απαισιόδοξο τόνο πιστεύω ακράδαντα ότι ως κοινωνία πολιτών πρέπει να δώσουμε τη μάχη ενώνοντας τις δυνάμεις μας με τη διεθνή Διαφάνεια δημιουργώντας μια Ελλάδα πιο αξιοπρεπή και πιο αξιοκρατική.

*Ο κ. Παπαπανάγος είναι καθηγητής του τμήματος Βαλκανικών Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών και Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας