Μιλά στην «Κ» για τη γυναίκα αλλά και τον έρωτα, όπως τον παρουσιάζει η Αφροδίτη στην τραγωδία, ενώ αναφέρθηκε και στη νέα γενιά καλλιτεχνών.
Το θέμα της κοινωνικής θέσης του γυναικείου φύλου αναδεικνύεται μέσα από τους ρόλους που κατέχει στην πορεία της ζωής της η Μήδεια, η πρωταγωνίστρια της τραγωδίας του Ευριπίδη, στην παράσταση «Θα γίνω η Μήδεια- κανείς δεν το μαρτυρά», που σκηνοθετεί η Αναστασία Μπάρκα.
Τι συμβολίζει για εσάς η Μήδεια;
Αν δούμε τις διαφορετικές αποδόσεις του μύθου ανά τις εποχές, θα καταλάβουμε πως η ταυτότητα του προσώπου της προκαλεί αμηχανία. Πρόκειται για ένα πρόσωπο που συνδυάζει πολλούς και αντιθετικούς εαυτούς. Η Μήδεια συγκρούεται με πολλά στερεότυπα της “γυναικείας φύσης” (με απωθεί έντονα αυτή η φράση!). Παρουσιάζεται ως μία γυναίκα που έχει το θάρρος να ακολουθήσει και να υποστηρίξει τις επιλογές της, χωρίς να ζητήσει την άδεια κανενός πατέρα, αδερφού ή συζύγου. Δεν διστάζει να εκφράσει τον πόθο της, ούτε να αποχωριστεί τον πατρικό της οίκο. Όμως κι αργότερα, όταν γίνεται σύζυγος και μητέρα, σε μια κοινωνία που της επιβάλλει να μένει σιωπηλή μέσα στον συζυγικό πια οίκο, εκείνη δεν συμμορφώνεται με τις κοινωνικές απαιτήσεις. Διεκδικεί τον σεβασμό κι όταν βλέπει ότι αυτός δεν της αποδίδεται έρχεται η οργή. Εκδικείται γιατί αποζητά κοινωνική δικαιοσύνη. Γι αυτό κατά τη γνώμη μου και στο τέλος αποθεώνεται από τον Ευριπίδη. Για εμένα ο μύθος της Μηδείας είναι ακόμη μία απόδειξη ότι η θέση και ο κοινωνικός ρόλος του γυναικείου φύλου αποτελεί μία προβληματική εδώ κι αιώνες.
Πως μπορεί να προκαλέσει ο Έρωτας κακό; Μπορεί να βρεθεί απάντηση τελικά στο «Γιατί δεν μπορούμε απλά να αγαπιόμαστε»;
Νομίζω πως ο έρωτας και η αγάπη είναι δύο συναισθήματα με βαθειά αντιθετικές ποιότητες. Θυμάμαι τα λόγια της Αφροδίτης από το κείμενο της παράστασης, η οποία λέει πως “ο έρωτας είναι ένα αρκετά κακομαθημένο παιδί”. Συμφωνώ πολύ με αυτή τη φράση. Μιλάμε για ένα συναίσθημα που βασίζεται στον ενστικτώδη πόθο. Ενεργοποιεί μία ακατανίκητη επιθυμία για επιβεβαίωση, η οποία πρέπει πάση θυσία να ικανοποιηθεί. Διαφορετικά το άτομο παραμένει ανολοκλήρωτο, ματαιώνεται. Εκεί έρχεται και η αγριότητα του έρωτα. Αν δεν βρει την ανταπόκριση- το αντάλλαγμα που ζητά- φτάνει μέχρι το τέρμα για να την αποκτήσει. Η αγάπη είναι μία τελείως διαφορετική ιστορία. Περιέχει μέσα της την αποδοχή και την επιθυμία για την ευτυχία του Άλλου. Ίσως δεν μπορούμε “απλά” να αγαπιόμαστε γιατί δεν είμαστε έτοιμοι προς το παρόν να απαλλαγούμε από το ισχυρό Εγώ μας. Κατά τη γνώμη μου, το ευτυχές συμβαίνει όταν η Αγάπη κι ο Έρωτας συνυπάρχουν, και λειτουργώντας ως αντιθετικές δυνάμεις επιφέρουν ισορροπία.
Τι σας ενεργοποίησε ώστε να φέρετε αυτή την τραγωδία στο σήμερα;
Αρχικά, η έντονη επιθυμία των συντελεστών της παράστασης να αφηγηθούν τον μύθο της Μήδειας. Διαχειριστήκαμε τον μύθο όχι σαν κάτι που επιβίωσε από το παρελθόν, αλλά ως ένα φαινόμενο που εξελίσσεται και θα συνεχίσει να εξελίσσεται και στο μέλλον. Πολύ γρήγορα καταλάβαμε πως η τραγωδία της Μήδειας βρίσκει ισχυρό αντίκρισμα στη σημερινή εποχή, καθώς παρά τους έντονους και διαρκείς κοινωνικούς αγώνες, ακόμη φλερτάρουμε με την ιδέα της “συμμόρφωσης” των γυναικών στους κανόνες μιας πατριαρχικής ηθικής.
Η εκδίκηση που έχει καταλυτικό χαρακτήρα στην εξέλιξη της τραγωδίας, αποτελεί ένα διαχρονικό ανθρώπινο ενστικτώδες χαρακτηριστικό. Είναι τα ανθρώπινα πάθη πηγή έμπνευσης και δημιουργίας για εσάς;
Δεν το έχω σκεφτεί ποτέ, έτσι, αλλά νομίζω πως αναπόφευκτα η αυθεντικότητα που συνοδεύει τα ανθρώπινα πάθη σε προκαλεί -σχεδόν σε προσκαλεί- να τα εξερευνήσεις.
Ποια συναισθήματα προκαλεί στον θεατή η παράσταση;
Αυτό είναι πάντα το ερώτημα και για εμάς. Κάθε φορά μετά το τέλος της παράστασης βλέπω ανθρώπους να βγαίνουν από την αίθουσα με ένα χαμόγελο, αλλά και μία ησυχία που γρήγορα μετατρέπεται σε ανάγκη για συζήτηση. Είναι φοβερό ότι ο καθένας βρίσκει το προσωπικό του αντίκρισμα σε διαφορετικά σημεία του έργου κι έρχεται μετά να το μοιραστεί μαζί μας.
Ποια η γνώμη σας για τη νέα γενιά καλλιτεχνών στο χώρο του θεάτρου;
Νομίζω πως η γενιά μας, είναι μια γενιά με πολλές προσλαμβάνουσες και μεγάλη πρόσβαση στην παγκόσμια -οπτικοακουστική και μη- πληροφορία. Αυτό σίγουρα γεννά έναν πλουραλισμό στην αισθητική, τα μέσα, το περιεχόμενο αλλά και τη διαδικασία της καλλιτεχνικής δημιουργίας! Αυτό που εμένα με χαροποιεί περισσότερο όμως είναι πως διακρίνω μια στροφή σε συλλογικές και διακαλλιτεχνικές διαδικασίες δημιουργίας, απαλλαγμένες από κατακόρυφές ιεραρχικές δομές. Είναι σαν να έχουμε απαλλαχθεί ως ένα βαθμό από την αυθεντία του Δημιουργού και να εστιάζουμε περισσότερο στην διαδικασία και την λειτουργία του δημιουργήματος!
Info: «Θα γίνω η Μήδεια- κανείς δεν το μαρτυρά» από τις 14 εώς τις 29 Μαρτίου στο Θέατρο Τ
