Η παραίτηση Ντράγκι ομολογουμένως θορύβησε τις Βρυξέλλες στο πλαίσιο τόσο της ΕΕ όσο και του ΝΑΤΟ.
Του: ΝΟΤΗ ΜΑΡΙΑ
Και δεν είναι βέβαια τόσο η απώλεια ενός πιστού συμμάχου και φίλου της Δύσης που χάνεται στη Ρώμη όσο το γεγονός ότι πίσω από την παραίτηση Ντράγκι και τη συνακόλουθη απώλεια στήριξης εκ μέρους της πλειοψηφίας της ετερόκλητης κυβερνητικής ιταλικής συμμαχίας υποκρύπτεται μια τεράστια πολιτική και οικονομική σύγκρουση στο πλαίσιο της Ιταλίας. Μια σύγκρουση που σε μεγάλο βαθμό την είδαμε να εκδηλώνεται και με αφορμή τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία.
Κοινή συνισταμένη και στις δύο περιπτώσεις ήταν η αγανάκτηση που επικρατεί σε κοινωνικό επίπεδο για τις δυσμενείς επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία. Επιπτώσεις που έχουν σχέση με το εντεινόμενο κλίμα ακρίβειας αλλά και ενεργειακής αβεβαιότητας που πλανιέται πλέον πάνω από τη γηραιά ήπειρο.
Από τη στήλη αυτή είχαμε έγκαιραεπισημάνει ότι το περίφημο «Americaisback» του Τζο Μπάιντεν και η συνακόλουθη αντιρωσική υστερία το μόνο που θα κατάφερναν ήταν να οδηγήσει την ΕΕ στην αγκαλιά της Ουάσιγκτον με ταυτόχρονη βέβαια μετακύλιση όλων των δυσμενών οικονομικών επιπτώσεων της εν λόγω πολιτικής στις πλάτες των ευρωπαϊκών λαών.
Οι συνέπειες του πολέμου στηνΟυκρανία και οι κυρώσεις της Δύσης σε βάρος της Μόσχας απλώς επέτειναν σε τεράστιο βαθμό τις δυσμενείς οικονομικές συνέπειες για τους ευρωπαϊκούς λαούς, τη στιγμή βέβαια που η οικονομία των ΗΠΑ βγαίνει κερδισμένη, ενώ η Ρωσία, παρά τις αρχικές απώλειες, φαίνεται πλέον να ανακάμπτει οικονομικά.
Και αυτό για τον απλό λόγο ότι οι κυρώσεις της Δύσης είχαν ως συνέπεια την κατακόρυφη αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου και του πετρελαίου, με αποτέλεσμα οι κατά τα άλλα μειωμένες ρωσικές πωλήσεις να αποφέρουν τελικά αυξημένα έσοδα στα ταμεία του Πούτιν. Με τον πληθωρισμό να εκτινάσσεται στα ύψη και το φάσμα της ανεργίας να χτυπά πλέον μετά βεβαιότητας την πόρτα των γερμανικών και ιταλικών εργοστασίων, οι κοινωνικές ζυμώσεις έχουν αρχίσει πλέον να αντανακλώνται και σε πολιτικό επίπεδο.
Όμως, αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Ιταλία είναι οι διεργασίες που έχουν δρομολογηθεί στο πλαίσιο της ιταλικής επιχειρηματικής ελίτ. Και μπορεί μεν έντεκα δήμαρχοι μεγάλων πόλεων να ζήτησαν την παραμονή του Ντράγκι στο προσκήνιο (www.naftemporiki.gr, 16/7/2022),δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με την ιταλική ολιγαρχία.
Έτσι, ένα μέρος του ιταλικού κεφαλαίου και ιδίως αυτό που είναι προσκολλημένο στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στις εταιρείες παραγωγήςόπλωνφαίνεται να προσπαθεί με νύχια και με δόντια να νεκραναστήσει τον Ντράγκι, ο οποίος ως γνήσιος εκφραστής του ιταλικού χρηματοπιστωτικού συστήματος είχε ταυτιστεί με τον Μπάιντεν και την αντιρωσική πολιτική της Δύσης.Από κοντά και οι κάθε λογής έμποροιόπλων στην Ιταλία που έβλεπαν τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον νέο ψυχρό πόλεμο του ΝΑΤΟ ως μια μεγάλη ευκαιρία για να αυξήσουν τα κέρδη τους.
Όμως, ένα άλλο μέρος της ιταλικής επιχειρηματικής τάξης, το οποίο είναι στενά συνδεδεμένο με τη Ρωσία, είχε δείξει από την αρχή ότι δεν ήταν διατεθειμένο στο όνομα της ψυχροπολεμικής πολιτικής του ΝΑΤΟ να ξεκόψει από τη Ρωσία, από την οποία είχε διασφαλίσει με μακροχρόνια συμβόλαια φτηνό φυσικό αέριο. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με μεγάλο τμήμα του γερμανικού κεφαλαίου, το οποίο επί δεκαετίες είχε καταφέρει να διατηρεί τεράστια ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα λόγω του πάμφθηνουρωσικού φυσικού αερίου που είχε διασφαλίσει.
Είναι χαρακτηριστικό ότι με το φτηνό φυσικό αέριο της Gazprom η ιταλική βιομηχανία είχε αποκτήσει ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα τα τελευταία χρόνια, τη στιγμή που το ρωσικό φυσικό αέριο αντιπροσώπευε το 40% της κατανάλωσης στην Ιταλία (www.ilgiornale.it, 26/1/2022). Έτσι, το 2021 η Gazprom παρέδωσε 22,7 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Ιταλία, πολύ περισσότερα από το 2020, όταν παρείχε 20,8 δισ. κυβικά μέτρα.
Πρέπει να τονιστεί επίσης ότι η Ιταλία ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ρωσίαςστην ΕΕ, με τιςεπενδύσεις των ιταλικών εταιρειών στην οικονομία της Ρωσίας να ανέρχονται σε περίπου 5 δισ. δολάρια, την ώρα πουοι ρωσικές επενδύσεις στην Ιταλία υπολογίζονται σε περίπου 3 δισ. δολάρια. Επιπλέον, παρά την πανδημία, το διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2021 το διμερές εμπόριο αυξήθηκε κατά 53,8%, στα 27,5 δισ. δολάρια.
Πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, σύμφωνα με στοιχεία,στη Ρωσία δραστηριοποιούνταν περίπου 500 ιταλικές εταιρείες, κυρίως στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, χάλυβα, πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ η ιταλορωσική οικονομική σχέση κάλυπτε επίσης τις πετροχημικές βιομηχανίες, την κατασκευή ελικοπτέρων, τις υψηλές τεχνολογίες, τις αγροτικές επιχειρήσεις, τις υποδομές μεταφορών, τις τράπεζες, τις ασφάλειες κ.λπ.
Όπως έχουμε αναλύσει από τη στήλη αυτή, λίγο πριν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία ένα μεγάλο τμήμα της ιταλικής επιχειρηματικής ελίτ είχε σνομπάρει τον Ντράγκι και παρά την κυβερνητική ιταλική αντίδραση είχε συμμετάσχει σε τηλεδιάσκεψη με τον Πούτιν στις 26 Ιανουαρίου 2022(www.political.gr, 30/1/2022).
Στην τηλεδιάσκεψη με τον Πούτιν από ιταλικής πλευράς συμμετείχαν σημαντικές ενώσεις επιχειρήσεων, όπως η περίφημη Confindustria, δηλαδή ο ιταλικός ΣΕΒ,και η GIMUnimpresa, καθώς και οι επικεφαλής (CEO) δεκαέξι ιταλικών εταιρειών, μεταξύ των οποίων η κρατική εταιρεία ενέργειας Enel, η ασφαλιστική εταιρεία Generali, η Pirelli(news.trust.org, 26/1/2022), η Barilla κ.λπ. Στην ουσία επρόκειτο για τους 16 πρωταγωνιστές του madeinItaly (www.repubblica.it, 26/1/2022).
Αντιλαμβάνεται λοιπόν κανείς ότι ο «ξαφνικός θάνατος» της κυβέρνησης Ντράγκι έχει άμεση σχέση με το γεγονός ότι ένα τμήμα της ελίτ της επιχειρηματικής τάξης της Ιταλίας δεν είχε κανέναν λόγο να εμπλακεί στην ψυχροπολεμική υστερία της Ουάσιγκτον και του Λονδίνου και να διακινδυνεύσει να τινάξει στον αέρα τις στενές οικονομικές σχέσεις Ρωσίας-Ιταλίας.
Αποτέλεσμα, ο Ντράγκι να αποτελεί πλέον μια κατεξοχήν παράπλευρη απώλεια του πολέμου στην Ουκρανία.
*Ο Νότης Μαριάς είναι καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, πρώην Ευρωβουλευτής
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ POLITICAL
