Με μια απόφαση–σοκ που ανατρέπει ιστορικά δεδομένα αιώνων, το Πολιτικό Δικαστήριο Αλεξανδρείας αποφάσισε στις 28 Μαΐου 2025 να απορρίψει όλες τις εφέσεις της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά και να μην αναγνωρίσει τα ιδιοκτησιακά της δικαιώματα. Με αυτό τον τρόπο, δεκάδες εκτάσεις, κελιά, ναοί, αποθήκες, κατοικίες και καλλιεργήσιμα εδάφη περνούν στα χέρια του αιγυπτιακού κράτους, χαρακτηριζόμενα αυθαίρετα ως «δημόσια ή εθνική περιουσία».
Η απόφαση δεν διατάσσει άμεσα την παύση λειτουργίας της Μονής, ωστόσο υπονομεύει de facto τη διοικητική και λειτουργική της αυτοτέλεια, απειλώντας την ίδια της την ύπαρξη. Η μοναστική κοινότητα χάνει τη δυνατότητα να διαχειρίζεται τους ιερούς της χώρους, να αυτοχρηματοδοτείται, να συντηρεί τις εγκαταστάσεις και να φιλοξενεί προσκυνητές. Πρόκειται για τελεσίγραφο που ακυρώνει αιώνια εθιμικά δικαιώματα και διεθνείς παραδοχές.
Ένα σύμβολο πίστης και πολιτισμού σε κίνδυνο
Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης είναι το αρχαιότερο εν ενεργεία χριστιανικό μοναστήρι στον κόσμο, λειτουργώντας αδιάλειπτα από τον 6ο αιώνα. Χτισμένη στους πρόποδες του Όρους Σινά, στο σημείο όπου κατά την Παλαιά Διαθήκη ο Μωυσής αντίκρισε τη Φλεγόμενη Βάτο, είναι προστατευόμενο μνημείο της UNESCO και ζωντανή πνευματική εστία του Ελληνισμού στη Μέση Ανατολή.
Η βιβλιοθήκη της Μονής είναι η δεύτερη πλουσιότερη στον κόσμο μετά το Βατικανό, με ανεκτίμητα χειρόγραφα, παπύρους και εικόνες. Κάθε επίθεση στη λειτουργία της δεν είναι μόνο πλήγμα στην Ορθοδοξία, αλλά προσβολή στο παγκόσμιο πολιτιστικό κεκτημένο.
Ακόμη και ο Μωάμεθ την προστάτεψε – Σήμερα απειλείται
Ιστορικά, η Μονή είχε προστατευτεί από τον ίδιο τον Μωάμεθ, ο οποίος είχε παραδώσει στους μοναχούς τον περίφημο «Αχτιναμέ», έγγραφο ανοχής και προστασίας με την παλάμη του αποτυπωμένη. Η σημερινή ενέργεια του αιγυπτιακού κράτους συνιστά βίαιη παραβίαση αυτής της ιστορικής διαθρησκειακής συμφωνίας, κλονίζοντας την πνευματική ισορροπία της περιοχής.
Η συμφωνία που προδόθηκε από το Κάιρο
Η απόφαση προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία, επειδή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον διακανονισμό του 2024 ανάμεσα στις κυβερνήσεις Ελλάδας και Αιγύπτου, που προέβλεπε την αναγνώριση των δικαιωμάτων της Μονής με αντάλλαγμα την ελεγχόμενη συνεργασία με την Αρχαιολογική Υπηρεσία της Αιγύπτου.
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι είχαν παρουσιάσει τη συμφωνία ως επιτυχία κοινής βούλησης για ειρηνική διευθέτηση. Όμως, χωρίς καμία προειδοποίηση, η αιγυπτιακή Δικαιοσύνη έθεσε σε ισχύ αντίθετη απόφαση, αγνοώντας το διπλωματικό πλαίσιο.
Διπλωματικός συναγερμός στην Αθήνα
Άμεση ήταν η αντίδραση του ελληνικού ΥΠΕΞ. Ο Γιώργος Γεραπετρίτης επικοινώνησε με τον Αιγύπτιο ομόλογό του και έθεσε το ζήτημα στο υψηλότερο επίπεδο. Η εκπρόσωπος του Υπουργείου, Λάνα Ζωχιού, μίλησε για μονομερή παραβίαση της αμοιβαίας κατανόησης που είχε επιτευχθεί, σημειώνοντας ότι οι δύο χώρες είχαν συμφωνήσει στη διασφάλιση του ιερού χαρακτήρα της Μονής.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η UNESCO παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες, δεν αποκλείεται επίσημη διεθνής καταγγελία. Ήδη διεθνή ΜΜΕ και πολιτιστικοί οργανισμοί προειδοποιούν ότι η εφαρμογή της απόφασης θα πλήξει την παγκόσμια εικόνα της Αιγύπτου.
Καμπανάκι από την Εκκλησία της Ελλάδος
Με σκληρή δήλωση παρενέβη ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, κάνοντας λόγο για «νέα άλωση του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας». Κατήγγειλε την απόφαση ως παραβίαση της διεθνούς νομιμότητας και των θεμελιωδών ανθρωπίνων και θρησκευτικών δικαιωμάτων, ενώ κάλεσε τον Πρωθυπουργό να ενεργοποιήσει κάθε διαθέσιμο θεσμικό μέσο.
Η φρασεολογία του δεν άφησε περιθώρια παρερμηνειών: μίλησε για βίαιη κατάργηση του πνευματικού χαρακτήρα της Μονής, για στραγγαλισμό της μοναστικής ζωής και για απειλή κατά της παρουσίας του Ελληνισμού στην καρδιά της Ανατολής.
Ανεξήγητη υπαναχώρηση – Σενάρια για τρίτο παράγοντα
Το ερώτημα που πλανάται είναι τι οδήγησε σε αυτή την αιφνιδιαστική ανατροπή. Κυβερνητικές πηγές δεν αποκλείουν την εμπλοκή τρίτης χώρας, με στόχο την αποδυνάμωση της ελληνικής πνευματικής παρουσίας στον χώρο της Ανατολής, στο πλαίσιο γεωπολιτικών και εκκλησιαστικών ανταγωνισμών. Αν επιβεβαιωθεί, πρόκειται για ανοικτή εχθρική ενέργεια, ακόμη και αν εμφανίζεται ως «διοικητική απόφαση».
Η στάση της ελληνικής κυβέρνησης
Ο υφυπουργός Παύλος Μαρινάκης δήλωσε: «Ο Πρωθυπουργός παραμένει στη δημόσια και ιδιωτική δέσμευση του Προέδρου της Αιγύπτου για τη διατήρηση του Ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της Μονής. Αναμένουμε την άμεση υπογραφή της συμφωνίας όπως είχε διαμορφωθεί. Δεν αναμένουμε οποιαδήποτε διαφοροποίηση στα συμφωνηθέντα».
Το μήνυμα είναι σαφές: pacta sunt servanda – οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται. Και η απόφαση του Δικαστηρίου δεν θα γίνει αποδεκτή ως τελεσίδικη από την ελληνική πλευρά.
Η διεθνής κοινότητα δεν πρέπει να σιωπήσει
Η υπόθεση δεν αφορά μόνο Ελλάδα και Αίγυπτο. Αφορά την παγκόσμια πολιτιστική συνείδηση. Η προστασία της Μονής του Σινά είναι ζήτημα δικαιώματος στην πίστη, στην Ιστορία και στην πνευματική ταυτότητα της ανθρωπότητας. Αν δεν αντιδράσει τώρα η διεθνής κοινότητα, αύριο ίσως είναι αργά.
Η Ελλάδα καλείται να αναδείξει την υπόθεση σε μείζον διεθνές ζήτημα. Γιατί η Μονή του Σινά δεν είναι απλώς ένα μοναστήρι. Είναι Ιστορία. Είναι Παράδοση. Είναι Χρέος.
