Η εμπλοκή της Αμάλ Κλούνεϊ στην υπόθεση δίωξης της ισραηλινής ηγεσίας από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) προκαλεί έντονες αντιδράσεις σε διεθνές επίπεδο και την καθιστά πιθανό στόχο αμερικανικών κυρώσεων, σύμφωνα με νομικούς και διπλωματικούς κύκλους.
Η γνωστή Βρετανολιβανέζα δικηγόρος, που εδώ και χρόνια δραστηριοποιείται με έντονη παρουσία σε υποθέσεις “ανθρωπίνων δικαιωμάτων”, συμμετείχε στην επιτροπή νομικών του ΔΠΔ που γνωμοδότησε υπέρ της έκδοσης ενταλμάτων σύλληψης για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον πρώην Υπουργό Άμυνας Γιόαβ Γκάλαντ, με την αιτιολογία της σκόπιμης στέρησης βασικών αγαθών από τους αμάχους της Γάζας.
Εκτελεστικό διάταγμα και ενδεχόμενο αποκλεισμού από τις ΗΠΑ
Η συμμετοχή της σε αυτή την υψηλής πολιτικής φόρτισης διαδικασία την φέρνει αντιμέτωπη με τις διατάξεις του εκτελεστικού διατάγματος 14203 του Ντόναλντ Τραμπ, το οποίο προβλέπει κυρώσεις και περιορισμούς εισόδου για όσους συνεργάζονται με το ΔΠΔ σε ενέργειες που θεωρούνται «παράνομες» ή στοχευμένες εναντίον των ΗΠΑ και των συμμάχων τους.
Μέχρι στιγμής, μόνο ο Εισαγγελέας Καρίμ Καν έχει κατονομαστεί στην επίσημη λίστα, όμως η Κλούνεϊ φέρεται να είναι το επόμενο πρόσωπο υπό εξέταση, λόγω της καθοριστικής της συμβολής και της παγκόσμιας αναγνωρισιμότητάς της. Το βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών έχει ήδη προειδοποιήσει τους εμπλεκόμενους δικηγόρους για πιθανές επιπτώσεις.
Νομική πρωτοβουλία ή πολιτικός ακτιβισμός;
Αν και το ΔΠΔ έχει την αποστολή να ερευνά εγκλήματα πολέμου, η πρωτοβουλία για δίωξη κορυφαίων Ισραηλινών αξιωματούχων χωρίς να έχουν εκδοθεί αντίστοιχα μέτρα για τα εγκλήματα της Χαμάς προκαλεί εύλογη κριτική για μονομέρεια και έλλειψη γεωπολιτικής ισορροπίας.
Η Αμάλ Κλούνεϊ, που τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί σε “πρέσβειρα” υπερεθνικού νομικού ακτιβισμού, κινείται πλέον σε ένα θολό πεδίο μεταξύ δικαιωμάτων και επιρροής, χωρίς θεσμική λογοδοσία και με υψηλό συμβολικό φορτίο. Η ερώτηση που τίθεται είναι κατά πόσο τέτοιες μορφές εξωθεσμικής παρέμβασης νομιμοποιούνται πολιτικά και πόσο επικίνδυνες μπορεί να αποδειχθούν για τη σταθερότητα περιοχών όπως η Μέση Ανατολή.
Αντιδράσεις και πολιτική εργαλειοποίηση
Η έκδοση των ενταλμάτων προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις σε Ισραήλ και ΗΠΑ. Το ισραηλινό ΥΠΕΞ μιλά για «προσπάθεια δαιμονοποίησης» της άμυνας ενός κυρίαρχου κράτους, ενώ μέλη του Κογκρέσου κατήγγειλαν το ΔΠΔ για πολιτικοποίηση της δικαιοσύνης και στοχοποίηση συμμάχων των ΗΠΑ. Think tanks στην Ουάσινγκτον καταγγέλλουν πως νομικοί κύκλοι, με προφίλ όπως της Κλούνεϊ, χρησιμοποιούν τον μανδύα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως όχημα για πολιτικές πιέσεις, χωρίς στρατηγική ευθύνη ή πολιτικό αντίκρισμα.
Από τη Νέα Υόρκη στο διπλωματικό κενό
Προς το παρόν, η Αμάλ Κλούνεϊ διαμένει προσωρινά στη Νέα Υόρκη με τον Τζορτζ Κλούνεϊ και τα δίδυμα παιδιά τους, λόγω της παρουσίας του ηθοποιού στο Broadway. Αν όμως επιβεβαιωθούν οι κυρώσεις, θα υποχρεωθεί να αποχωρήσει από τις ΗΠΑ. Ένα ενδεχόμενο που θα πυροδοτήσει νέο γύρο αντιπαράθεσης για το ποιος ελέγχει σήμερα τους διεθνείς μηχανισμούς απονομής δικαιοσύνης – και προς όφελος ποιων.
