Ένα θεσμικό αδιέξοδο ενδέχεται να απειλήσει τη διαδικασία εκλογής του νέου ποντίφικα, καθώς τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν ότι υπάρχει σοβαρό ζήτημα με τον αριθμό των καρδιναλίων που δικαιούνται να λάβουν μέρος στο κονκλάβιο, σύμφωνα με το ισχύον Αποστολικό Σύνταγμα στο Βατικανό.
Συγκεκριμένα, το Σύνταγμα προβλέπει ότι το ανώτατο όριο των εκλεκτόρων στο κονκλάβιο είναι 120, αριθμός που έχει ήδη ξεπεραστεί, καθώς σήμερα οι καρδινάλιοι με δικαίωμα ψήφου ανέρχονται στους 134.
Βατικανό: Χωρίς μηχανισμό επιλογής – Κίνδυνος ακυρότητας
Η κατάσταση περιπλέκεται από το γεγονός ότι δεν υπάρχει πρόβλεψη για αποκλεισμό κάποιων καρδιναλίων, ούτε φυσικά δυνατότητα κλήρωσης ή αναλογικής εκπροσώπησης. Το πρόβλημα είναι περισσότερο από τεχνικό: σε περίπτωση που η διαδικασία κινηθεί χωρίς τροποποίηση του Συντάγματος, η εκλογή θα μπορούσε να θεωρηθεί άκυρη.
Μοναδική διέξοδος, όπως μεταδίδεται από τα ιταλικά ΜΜΕ, είναι η άμεση παρέμβαση του Συμβουλίου των Καρδιναλίων, το οποίο έχει προσωρινά την εξουσία διακυβέρνησης της Αγίας Έδρας και θα μπορούσε να προχωρήσει σε τροποποίηση του Συντάγματος, αυξάνοντας επίσημα το ανώτατο όριο συμμετοχής.
Μια ιστορική κρίση στα σκαριά;
Το συγκεκριμένο αδιέξοδο έχει προκαλέσει ανησυχία στο διπλωματικό σώμα και στους κύκλους του Βατικανού, καθώς δεν έχει ιστορικό προηγούμενο η διεξαγωγή κονκλαβίου με περισσότερους εκλέκτορες από το προβλεπόμενο. Πολλοί ερμηνεύουν το ζήτημα και ως αντανάκλαση της «επέκτασης» του Πάπα Φραγκίσκου, ο οποίος είχε αυξήσει τον αριθμό των καρδιναλίων με στόχο τη μεγαλύτερη εκπροσώπηση γεωγραφικών περιοχών.
Αν δεν υπάρξει σαφής και έγκαιρη θεσμική διόρθωση, το Βατικανό κινδυνεύει να εμπλακεί σε κρίση εγκυρότητας, κάτι που θα σκιάσει τη διαδοχή και θα εντείνει τις εντάσεις εντός της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.