Σήμερα υπάρχουν τα πρώτα διδάγματα από το τι έχει γίνει αποτελεσματικά ως απάντηση στη συσσώρευση στρατευμάτων την εισβολή και τη χρήση ωμής βίας.
Για χρόνια, ο Πούτιν είχε εξαπολύσει μια επίθεση εναντίον της Δύσης μέσω κυβερνοεπιθέσεων και υβριδικού πολέμου με σκοπό να αποδείξει ότι οι φιλελεύθερες δημοκρατίες είναι αδύναμες, χαοτικές και διεφθαρμένες. Τώρα, ο Πούτιν έκανε το αδιανόητο εισβάλλοντας σε ένα κυρίαρχο κράτος της Ευρώπης, την Ουκρανία, και με αυτόν τον τρόπο δοκίμασε τη θεμελιώδη ισχύ των δημοκρατιών σε όλο τον κόσμο. Η απόφαση για ολομέτωπη και μαζική επίθεση στην Ουκρανία κορυφώνει τη μακροπρόθεσμη τάση προς μια στρατιωτικοποίηση της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής. Ωστόσο, σε αυτόν τον πόλεμο βλέπουμε ότι οι ένοπλες δυνάμεις δεν αναπτύσσονται με περιορισμένους σκοπούς, αλλά πολύ πιο εκτεταμένους, και η ρωσική ηγεσία είναι έτοιμη να αναλάβει στρατιωτικούς κινδύνους και να δεχθεί σημαντικό κόστος.
Αυτό δείχνει μια θεμελιώδη αλλαγή στον υπολογισμό κόστους-οφέλους από την πλευρά του Κρεμλίνου. Οι οικονομικές απώλειες και ο ορθολογισμός (κυρώσεις) σχεδόν δεν παίζουν πλέον κανένα ρόλο. Ζητήματα εθνικής ταυτότητας και το πρότυπο ως ισχυρή δύναμη είναι οι κατευθυντήριες αρχές. Αυτό αντικατοπτρίζεται στην ψευδοϊστορική επιχειρηματολογία με την οποία ο Πούτιν αρνείται στην Ουκρανία το δικαίωμα να υπάρχει ως κυρίαρχο κράτος, καθώς και στις μέγιστες απαιτήσεις που θέτει από την Ουκρανία και το ΝΑΤΟ. Η έκκληση του Πούτιν για «αποστρατικοποίηση» της Ουκρανίας δείχνει ότι δεν βλέπει πλέον μια Ουκρανία ως ένα γειτονικό κράτος. Αντίθετα, ενδιαφέρεται να δημιουργήσει έναν υποτελή που δεν είναι πλέον ικανός για αυτοάμυνα. Ο έλεγχος της Ουκρανίας θεωρείται προϋπόθεση για τη δημιουργία ζώνης επιρροής στον μετασοβιετικό χώρο και για την έμμεση αναμόρφωση της ευρωατλαντικής τάξης ασφάλειας προς όφελός του.
Με την εισβολή στην Ουκρανία, οι συνομιλίες με τη Ρωσία σχετικά με την ευρωατλαντική τάξη ασφαλείας είναι προς το παρόν ξεπερασμένες. Το ΝΑΤΟ και η ΕΕ πρέπει να προετοιμαστούν για περαιτέρω ρωσικές προκλήσεις και το ενδεχόμενο κλιμάκωσης πέρα από το έδαφος της Ουκρανίας. Ο Πούτιν απειλεί σιωπηρά με πυρηνική κλιμάκωση εάν επέμβουν δυτικά κράτη. Οι συγκρούσεις στη θάλασσα και στον αέρα έχουν επίσης τη δυνατότητα περαιτέρω κλιμάκωσης. Πάνω απ’ όλα, τα κράτη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι από καιρό αποτελούν μέρος του ρωσικού πολέμου. Στη ρωσική στρατιωτική σκέψη, οι σύγχρονοι πόλεμοι δεν κηρύσσονται πλέον επίσημα. Αντίθετα, απλώς εξελίσσονται και χρησιμοποιούνται συστηματικά και με μη στρατιωτικά μέσα. Σε αυτό το πλαίσιο, η παραπληροφόρηση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ψυχολογικού πολέμου στον οποίο πρέπει να κερδηθεί η ερμηνευτική κυριαρχία της σύγκρουσης.
Αυτή η φρικτή κρίση παρουσιάζει ακόμη μια διδακτική στιγμή για το μέλλον. Είναι μια ευκαιρία να αναλογιστούμε τις κοινές δημοκρατικές αξίες και τη σημασία μιας παγκόσμιας τάξης που βασίζεται σε κανόνες, Διεθνούς Δικαίου. Ενώ ο όρος «τάξη βασισμένη σε κανόνες» μπορεί να μην έχει απήχηση στο κοινό, κατανοούν, ωστόσο, ότι δεν είναι σωστό για τη Ρωσία να αποφασίζει απλώς να καταλαμβάνει μια γειτονική της χώρα. Αυτός ο διεθνής κανόνας είναι συνεπής με τη θεμελιώδη αξία στις δημοκρατίες κράτους δικαίου. Η διατήρηση αυτής της αξίας βοηθά στην κινητοποίηση υποστήριξης για σκληρή δράση. Και οι σχετικά γρήγορες και καθολικές ενέργειες από χώρες σε όλο τον κόσμο για την τιμωρία της Ρωσίας αποτελούν απτή απόδειξη της αξίας της διατήρησης αυτών των κανόνων διεθνώς.
Η συλλογική απάντηση αποτελεί επίσης απόδειξη της δουλειάς που γίνεται καθημερινά για τη διατήρηση των σχέσεων με συμμάχους και εταίρους σε όλο τον κόσμο. Ένα βασικό πλεονέκτημα των δημοκρατιών είναι ότι έχουν αληθινούς συμμάχους, σε αντίθεση με τα πελατειακά κράτη που οι αυταρχικοί ηγέτες όπως ο Πούτιν αποκτούν μέσω εξαναγκασμού.
Αυτά είναι σημαντικά διδάγματα που μπορούμε να αντλήσουμε από αυτή τη συνεχιζόμενη τραγωδία. Συμπερασματικά, λέγεται συχνά ότι οι νικητές γράφουν την ιστορία, αλλά σε αυτή την περίπτωση, η ιστορία ξαναγράφεται πλήρως για να ταιριάζει με ιδιοτελείς σκοπούς. Μετά την χρήση ωμής βίας στην Ουκρανία αυτές τις τρείς εβδομάδες, τι θα εμποδίσει τη Ρωσία να κάνει το ίδιο στη Μολδαβία; Μια άλλη χώρα με μια φιλορωσική αυτονομιστική περιοχή που υποτίθεται ότι απειλείται από την κυβέρνηση στο Κισινάου. Επίσης, κοιτάζοντας αλλού στο χάρτη, οι ηγεσίες της Κίνας αλλά και της συμμάχου μας Τουρκίας επιδίδονται επίσης στο ίδιο είδος εκτεταμένης ιστορικής χειραγώγησης που θα μπορούσε κάποια μέρα να προκαλέσουν σύγκρουση, όπως και μια σειρά από άλλους αυταρχικούς ηγέτες που μπορούν να προκαλέσουν πολλά περιφερειακά προβλήματα με φαντασιώσεις για διόρθωση υποτιθέμενων ιστορικών σφαλμάτων, ή γεωγραφικών ατοπημάτων. Εν ολίγοις, εάν δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε για το παρελθόν και να δεχτούμε αναθεωρητικές απόψεις της ιστορίας, θα πρέπει να προετοιμαστούμε για ένα πολύ ταραχώδες μέλλον.
