Στόχος η μείωση των ελλειμμάτων και η ενίσχυση των εσόδων
Την επιβολή αναπροσαρμοσμένων δασμών σε εισαγόμενα προϊόντα από εμπορικούς εταίρους σε όλο τον κόσμο ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος, στο πλαίσιο της πολιτικής του για περιορισμό των εμπορικών ελλειμμάτων και αύξηση των κρατικών εσόδων.
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε την Πέμπτη εκτελεστικό διάταγμα που προβλέπει υψηλότερους τελωνειακούς συντελεστές σε εισαγωγές από δεκάδες χώρες, με στόχο —όπως αναφέρεται— την «αναδόμηση του παγκόσμιου εμπορίου προς όφελος των Αμερικανών εργαζομένων».
Οι νέοι δασμοί θα τεθούν σε ισχύ στις 7 Αυγούστου, και όχι σήμερα 1η Αυγούστου όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί, σύμφωνα με κυβερνητικό αξιωματούχο. Η εφαρμογή τους ξεκινά στις 12:01 π.μ. (ώρα Ουάσινγκτον).
Ο ελάχιστος συντελεστής για τις εισαγωγές από χώρες που δεν κατονομάζονται στο διάταγμα καθορίστηκε στο 10%. Προϊόντα που εντοπίζονται να μεταφορτώνονται μέσω τρίτων χωρών με στόχο την αποφυγή των υψηλών δασμών, θα υπόκεινται σε επιπλέον επιβαρύνσεις.
Οι χώρες που υπέγραψαν εμπορικές συμφωνίες εντός της προθεσμίας υπόκεινται στους ήδη ανακοινωμένους δασμούς:
-
Ευρωπαϊκή Ένωση, Ιαπωνία και Νότια Κορέα στο 15%,
-
Ηνωμένο Βασίλειο στο 10%.
Άλλες οικονομίες όπως η Κίνα, ο Καναδάς και το Μεξικό, υπάγονται σε διαφορετικό καθεστώς δασμολόγησης, στο πλαίσιο των διμερών τους σχέσεων με τις ΗΠΑ.
Σημείωση: Τα προϊόντα της Ε.Ε. δασμολογούνται τουλάχιστον στο 15%, εκτός αν ήδη υπόκεινται σε υψηλότερους συντελεστές —οι οποίοι εξακολουθούν να ισχύουν.
Οι συμφωνίες που έχουν έως τώρα υπογραφεί κρίνονται γενικά ασαφείς ως προς τις λεπτομέρειες και αναμένεται να διευκρινιστούν με επιμέρους έγγραφα.
Για τις χώρες που δεν κατάφεραν να ολοκληρώσουν διαπραγματεύσεις με την αμερικανική κυβέρνηση, οι δασμοί θα κυμαίνονται από 10% (βασικό επίπεδο) έως και 41% —όπως στην περίπτωση της Συρίας.
Στο παράρτημα του διατάγματος, οι περισσότερες χώρες υπόκεινται σε δασμούς 15%. Ωστόσο, κάποιες θα αντιμετωπίσουν ακόμη πιο αυξημένα ποσοστά:
-
Νότια Αφρική: 30%
-
Σερβία: 35%
-
Ελβετία: 39%
Η απότομη αύξηση των δασμών έχει ήδη προκαλέσει διεθνή ανησυχία, κυρίως μεταξύ εταιρειών που εξάγουν σημαντικά προϊόντα στις ΗΠΑ.
Μοναδική εξαίρεση —προς το παρόν— το Μεξικό, για το οποίο ανακοινώθηκε παράταση 90 ημερών στη διατήρηση των υπαρχόντων δασμών (25%) για προϊόντα εκτός του πλαισίου της συμφωνίας USMCA (πρώην NAFTA).
Αντιθέτως, οι δασμοί για τον Καναδά αυξάνονται από 25% σε 35% για τις εξαγωγές εκτός USMCA. Ο Λευκός Οίκος αιτιολόγησε την απόφαση λέγοντας πως ο Καναδάς δεν συνεργάστηκε στην καταπολέμηση της εισαγωγής φαιντανύλης και άλλων παράνομων ουσιών, ενώ προέβη και σε μέτρα αντιποίνων κατά των ΗΠΑ.
Η σκληρή γραμμή της κυβέρνησης Τραμπ είναι εμφανής και απέναντι σε άλλες χώρες. Προχθές, υπεγράφη διάταγμα που επιβάλλει δασμούς 50% στα περισσότερα προϊόντα από τη Βραζιλία, με εξαίρεση ορισμένα αγαθά. Το μέτρο παρουσιάζεται ως απάντηση στην υπόθεση δίωξης του πρώην προέδρου της χώρας, Ζαΐχ Μπολσονάρου, για την απόπειρα πραξικοπήματος μετά τις εκλογές του 2022.
Η Ινδία αναμένεται να δει δασμούς 25% στα προϊόντα της, με πιθανές επιπλέον επιβαρύνσεις, λόγω της συνεχιζόμενης συνεργασίας της με τη Ρωσία στον ενεργειακό τομέα.
Ο πρόεδρος Τραμπ υπεραμύνεται των μέτρων, κάνοντας λόγο για αύξηση των εσόδων του κράτους —που αντιμετωπίζει τεράστιο δημόσιο χρέος— και εξισορρόπηση του εμπορικού ισοζυγίου.
Ωστόσο, πολλοί οικονομολόγοι προειδοποιούν για αρνητικές επιπτώσεις: οι δασμοί εκτιμάται ότι θα αυξήσουν περαιτέρω τον πληθωρισμό (ο οποίος έφτασε στο 2,6% τον Ιούνιο) και θα επιβραδύνουν την οικονομική ανάπτυξη. Η Apple ανακοίνωσε ότι αναμένει αύξηση κόστους ύψους 1,1 δισ. ευρώ το τρέχον τρίμηνο, λόγω των νέων τελωνειακών μέτρων.
Την ίδια ώρα, ομοσπονδιακό εφετείο στην Ουάσιγκτον εξετάζει προσφυγή που αμφισβητεί τη συνταγματικότητα των καθολικών δασμών. Η προσφυγή, από ένωση μικρών επιχειρήσεων και πολιτειών, κατηγορεί τον Τραμπ ότι υπερέβη τις εξουσίες του, παρακάμπτοντας το Κογκρέσο.
Ο Λευκός Οίκος έχει ήδη ανακοινώσει ότι σε περίπτωση δυσμενούς απόφασης θα προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο.
