Μια συνάντηση με βαρύ γεωοικονομικό και πολιτικό φορτίο αναμένεται να πραγματοποιηθεί την Τρίτη στην Ουάσιγκτον, καθώς ο νέος πρωθυπουργός του Καναδά, Μαρκ Κάρνεϊ, θα έχει την πρώτη του επαφή με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Στην ατζέντα βρίσκονται ζητήματα όπως οι εμπορικοί δασμοί, η αρχιτεκτονική των διμερών σχέσεων και, εμμέσως, η αξιοπρέπεια και αυτονομία του Καναδά έναντι της ισχυρής του γείτονος.
Δασμοί και στρατηγική ψυχραιμία
Ο Καναδάς, δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών, επηρεάζεται άμεσα από τις μονομερείς εμπορικές πολιτικές του Τραμπ, που επιδιώκει αναθεώρηση συμφωνιών, επιβολή νέων δασμών και δημιουργία οικονομικού μοχλού πίεσης. Ο Κάρνεϊ δηλώνει έτοιμος για «δύσκολες συζητήσεις», ξεκαθαρίζοντας ωστόσο πως δεν διαπραγματεύεται την εθνική του υπόσταση.
Η φράση του «θα παλέψω για την καλύτερη συμφωνία για τον Καναδά» αποτυπώνει μια προσέγγιση πραγματισμού με εθνικά όρια, την ώρα που αναγνωρίζει πως δεν πρόκειται για εύκολες ή «γρήγορες» συνομιλίες. Η πρόθεσή του να μην παρασυρθεί σε δημόσιες διπλωματικές αψιμαχίες και η επιλογή του να απαντήσει στα γαλλικά σε κρίσιμα ερωτήματα, υποδηλώνει επίσης μια συνειδητή προσπάθεια αποφυγής θεαματικών εντάσεων.
Εθνική κυριαρχία στον δημόσιο διάλογο
Το σχόλιο του Τραμπ, επανειλημμένως, ότι «ο Καναδάς θα ήταν καλύτερα ως η 51η πολιτεία», έχει προκαλέσει συσσωρευμένη ενόχληση στην Οτάβα. Ο Κάρνεϊ το ξεκαθάρισε: «Δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ. Ποτέ». Η απόρριψη αυτής της ιδέας δεν είναι απλώς συμβολική – αποτελεί σαφές πολιτικό μήνυμα ότι το όραμα του Καναδά για τον εαυτό του παραμένει ανεξάρτητο, πολυπολιτισμικό και πολυκεντρικό.
Η ειρωνική ερώτηση δημοσιογράφου για το αν ειπώθηκε κάτι σχετικό στην πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τραμπ, και η κατηγορηματική διάψευση από τον Καναδό πρωθυπουργό, αποτυπώνουν τον ιδιότυπο ρόλο που διαδραματίζει η δημόσια ρητορική στην καναδοαμερικανική σχέση: με όρους δύναμης, αλλά και με ανάγκη θεσμικής ισορροπίας.
Μετασχηματισμός οικονομίας και νέα εθνική ταυτότητα
Η αμερικανική πίεση έρχεται σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία ο Κάρνεϊ επιδιώκει να προχωρήσει στον μεγαλύτερο μετασχηματισμό της καναδικής οικονομίας από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Καναδάς στρέφεται στην πράσινη ανάπτυξη, την ψηφιακή τεχνολογία και τη διαφοροποίηση εμπορικών σχέσεων, κάτι που δεν συμβαδίζει απαραίτητα με την προστατευτιστική οικονομική φιλοσοφία του Τραμπ.
Οι διαφορετικές αυτές οπτικές προϊδεάζουν για μια συγκρατημένα συγκρουσιακή συνάντηση, στην οποία οι δύο ηγέτες θα επιχειρήσουν να ισορροπήσουν γεωπολιτικές ανησυχίες, εσωτερικές πιέσεις και τη στρατηγική σημασία του ενός για τον άλλον.
Η Βόρεια Αμερική στη μετάβαση
Η επερχόμενη συνάντηση ενδέχεται να λειτουργήσει ως σημείο επαναπροσδιορισμού της Βόρειας Αμερικής, όχι μόνο οικονομικά αλλά και πολιτικά. Με δεδομένο ότι ο Καναδάς επιθυμεί συνεργασία χωρίς εξάρτηση, και ο Τραμπ αναζητά αποτελέσματα που θα ερμηνευθούν ως εθνικές νίκες, το εύρος των συγκλίσεων θα κριθεί από τη διαπραγματευτική τους ικανότητα και την ευελιξία τους.
Σε κάθε περίπτωση, το διακύβευμα είναι μεγαλύτερο από μια διμερή συμφωνία: είναι το αν μπορεί να υπάρξει εταιρική σχέση ισοτιμίας σε μια άνιση ήπειρο.
