Σε μια ακόμα προκλητική κίνηση, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να επισκεφθεί παράνομα τα κατεχόμενα της Κύπρου το Σάββατο, με αφορμή τα εγκαίνια του νέου «προεδρικού μεγάρου» του ψευδοκράτους – μια κατασκευή-αντίγραφο του παλατιού της Άγκυρας, χρηματοδοτημένο εξ ολοκλήρου από την Τουρκία.

Πέρα όμως από τις τελετές και τις δημόσιες εμφανίσεις, το παρασκήνιο είναι πολύ πιο ανησυχητικό: όπως αποκαλύπτουν πηγές από τα κατεχόμενα, ο Ερντογάν ετοιμάζεται να εξαγγείλει αλλαγή της ονομασίας του ψευδοκράτους, από «Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου» σε «Τουρκική Δημοκρατία Κύπρου». Αν και πρόκειται για παράνομο και μη αναγνωρισμένο καθεστώς, η επιλογή του νέου ονόματος αποκαλύπτει την πρόθεση της Άγκυρας να εντείνει τις μονομερείς ενέργειες και να ακυρώσει στην πράξη κάθε προοπτική λύσης στο Κυπριακό.

Επικοινωνιακή παγίδα και νομικός ακροβατισμός

Το σχέδιο μετονομασίας δεν έχει ακόμη επισημοποιηθεί, καθώς απαιτεί διεργασίες μέσω του λεγόμενου «συντάγματος» του ψευδοκράτους. Ωστόσο, ο Ερσίν Τατάρ δεν το διαψεύδει, ενώ δηλώνει ότι θα το υποστήριζε «αν αυτό ενισχύσει τη θέση των Τουρκοκυπρίων».

Η αλλαγή της ονομασίας δεν έχει νομικό κύρος – το ψευδοκράτος παραμένει μη αναγνωρισμένο από κανέναν πλην της Τουρκίας – ωστόσο ο συμβολισμός είναι βαρύς: η απάλειψη του γεωγραφικού προσδιορισμού «Βόρεια» υποδηλώνει πρόθεση διεκδίκησης νομιμοποίησης για ολόκληρη την Κύπρο, μια πρόκληση κατά της διεθνούς τάξης και της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Πρόκειται για εσκεμμένη υπονόμευση της νέας πρωτοβουλίας του ΟΗΕ για την επανέναρξη των συνομιλιών. Με την πενταμερή διάσκεψη να έχει προαναγγελθεί για τον Ιούλιο, η Άγκυρα δείχνει ξεκάθαρα ότι δεν επιδιώκει λύση ομοσπονδίας, αλλά τετελεσμένα δύο κρατών, αγνοώντας τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ και την ευρωπαϊκή πολιτική.

Σκλήρυνση στάσης και προσβολή κάθε έννοιας διεθνούς νομιμότητας

Η στάση της Άγκυρας σκλήρυνε περαιτέρω με την πρόσφατη τοποθέτηση Ερντογάν, ότι «η λύση δύο κρατών είναι η μόνη βιώσιμη» και ότι «η Τουρκία δεν θα αφήσει ποτέ μόνη την τδβκ». Δηλώσεις όπως αυτές όχι μόνο προκαλούν την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά και τορπιλίζουν κάθε προσπάθεια του ΓΓ του ΟΗΕ να διορίσει ειδικό απεσταλμένο και να επαναφέρει το Κυπριακό στη σφαίρα του διεθνούς δικαίου.

Είναι ενδεικτικό ότι ακόμη και ο Σερντάρ Ντενκτάς, γιος του ιδρυτή του ψευδοκράτους, πρότεινε προσφάτως στην Άγκυρα να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία και να διατηρεί δύο διπλωματικές αποστολές, ώστε να «εμπεδωθεί η ύπαρξη δύο κρατών». Αντί γι’ αυτό, η τουρκική πλευρά φαίνεται να επιλέγει ρητορική εθνικιστικής κλιμάκωσης και επιβολή ισχύος.

Η Λευκωσία σε επιφυλακή – η ΕΕ πρέπει να μιλήσει

Η κυπριακή κυβέρνηση δεν έχει σχολιάσει επισήμως τις πληροφορίες περί μετονομασίας, ωστόσο παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, σκοπεύει να ενημερώσει αναλυτικά τόσο τον ΓΓ του ΟΗΕ όσο και τους Ευρωπαίους εταίρους, καθώς κάθε μονομερής απόπειρα «νομιμοποίησης» του ψευδοκράτους συνιστά ευθεία παραβίαση του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου.

Η ΕΕ οφείλει να τοποθετηθεί ξεκάθαρα έναντι τέτοιων προκλήσεων. Η Τουρκία διεκδικεί ευρωπαϊκά κονδύλια, αλλά ακυρώνει τον σεβασμό της ευρωπαϊκής έννομης τάξης. Δεν μπορεί να γίνει ανεκτή η πολιτική δύο μέτρων και δύο σταθμών.

Ο Ταγίπ Ερντογάν χτίζει θεσμικά το ψευδοκράτος με τουρκικά χρήματα και ιδεολογικό σχεδιασμό, επιχειρώντας μια σιωπηλή προσάρτηση. Οι φαντασμαγορικές τελετές εγκαινίων, η ρητορική για «δύο κράτη» και η πιθανή μετονομασία, συνιστούν επικοινωνιακή επίθεση κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας και δομική υπονόμευση κάθε ειρηνευτικής διαδικασίας. Η σιωπή της διεθνούς κοινότητας δεν είναι ουδετερότητα – είναι αδυναμία. Και η Ιστορία δεν συγχωρεί.