Η χειραψία με τον Ντόναλντ Τραμπ ήταν αρκετή για να φέρει ξανά τον Έλον Μασκ στο επίκεντρο της πολιτικής επικαιρότητας. Όχι για την εξαγορά του Twitter (πλέον X), ούτε για τις διαστημικές του φιλοδοξίες, αλλά για τη συμμετοχή του, έστω και ανεπίσημη, στη διοίκηση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ. Ως επικεφαλής του Τμήματος Αποδοτικότητας της Κυβέρνησης – ή αλλιώς DOGE – για περίπου 130 ημέρες, ο Μασκ επανέφερε το branding του τεχνοκράτη, πριν ανακοινώσει την αποχώρησή του.
Πίσω όμως από τον πολιτικό Μασκ, υπάρχει μια παλαιότερη, πιο σύνθετη εκδοχή του: το παιδί-θαύμα των 80s, ο πρωτοπόρος επιχειρηματίας των dot coms, ο χαοτικός νεωτεριστής, ο μελλοντικός… Iron Man.
Από το πάτωμα του γραφείου στο τιμόνι της McLaren
Η πρώτη μεγάλη επιτυχία του Μασκ ήρθε το 1999, όταν πούλησε τη Zip2, μια startup που ίδρυσε με τον αδελφό του Κίμπαλ, έναντι 300 εκατομμυρίων δολαρίων. Είχε προηγηθεί μια περίοδος κατά την οποία κοιμόταν στο πάτωμα του γραφείου του, σε μια εικόνα που ο ίδιος χρησιμοποίησε πολλές φορές αργότερα ως συνώνυμο του ακραίου dedication στην καινοτομία.
Με τα πρώτα 22 εκατομμύρια δολάρια στην τσέπη, αγόρασε μια McLaren F1 – ένα αυτοκίνητο αξίας ενός εκατομμυρίου. «Μόλις πριν από τρία χρόνια κοιμόμουν στο πάτωμα. Τώρα οδηγώ το πιο ακριβό αμάξι στον κόσμο», είχε δηλώσει τότε, συνοψίζοντας τη φιλοσοφία του: ταχύτητα, ρίσκο και αυτοπεποίθηση.
Η ίδια λογική τον οδήγησε λίγο αργότερα στην PayPal, την οποία δημιούργησε από τη συγχώνευση της δικής του X.com με την Confinity του Πίτερ Τίελ. Αν και απολύθηκε από CEO της εταιρείας, ο Μασκ έφυγε πλουσιότερος κατά 180 εκατ. δολάρια όταν το eBay την αγόρασε το 2002.
Ο Μασκ που μύριζε… καμένο μαλλί
Παρά το επιχειρηματικό του δαιμόνιο, ο Μασκ δεν δίστασε να δοκιμάσει και πιο εκκεντρικές ιδέες. Το άρωμα “Burnt Hair”, που λάνσαρε το 2022 μέσω της Boring Company, κόστιζε 100 δολάρια και ξεπούλησε 10.000 τεμάχια μέσα σε λίγες ώρες. Η περιγραφή του αρώματος ως «ουσία της απεχθούς επιθυμίας» δεν ήταν τυχαία. Ο ίδιος είχε πει: «Με ένα όνομα σαν το δικό μου, η είσοδος στα αρώματα ήταν αναπόφευκτη».
Την ίδια χρονιά η Tesla παρουσίασε τη δική της τεκίλα, ενώ παλαιότερα είχε λανσάρει και… σορτσάκια περιορισμένης έκδοσης, σε απάντηση σε όσους «σορτάριζαν» τη μετοχή της. Δεν ήταν αστεία. Ήταν έξυπνο marketing, που πουλούσε προϊόν και ταυτόχρονα ιδεολογία: η ειρωνεία ως όπλο ενάντια στους σκεπτικιστές.
Το υπερεφαρμογή-όραμα και ο πολιτικός Μασκ
Η εξαγορά του Twitter και η μετονομασία του σε X δεν ήταν απλώς μια εμμονή με το γράμμα που καθόρισε την PayPal. Ο Μασκ επιδιώκει να δημιουργήσει τη δική του “super app”, κάτι ανάμεσα σε WeChat, WhatsApp και Google Pay. Οι συνεργασίες με τη Visa για το X Money, η ενσωμάτωση τηλεοπτικού περιεχομένου, ακόμα και η ανάπτυξη του Grok AI – του “σαρκαστικού” ανταγωνιστή του ChatGPT – μαρτυρούν το επόμενο βήμα.
Ο ίδιος δεν κρύβει τη φιλοδοξία του να συνδέσει το χρήστη με κάθε ψηφιακή δραστηριότητα σε μία μόνο πλατφόρμα. Για κάποιους, είναι η απόλυτη ευκολία. Για άλλους, μια ψηφιακή δυστοπία. Πάντως, για τον Ντόναλντ Τραμπ, ήταν αρκετό ώστε να τον διορίσει άτυπο «τσαρ» αποδοτικότητας στο νέο του προεδρικό επιτελείο – με το αρκτικόλεξο DOGE, όχι τυχαία.
Η χειραψία των δύο ανδρών στον τελικό πάλης NCAA στη Φιλαδέλφεια (22 Μαρτίου 2025) έκανε τον γύρο του κόσμου. Η είδηση της παραίτησης του Μασκ από την άτυπη κυβερνητική θέση δεν μειώνει την πολιτική του αξία. Αντιθέτως, τον ενισχύει ως παράγοντα ισχύος χωρίς αξίωμα.
Ο ήρωας της Marvel που λέγεται Elon
Δεν είναι τυχαίο ότι ο σεναριογράφος του Iron Man είπε πως ο Τόνι Σταρκ βασίστηκε στο μίγμα Μασκ, Τραμπ και Τζομπς. Ο Μασκ είναι celebrity, οραματιστής και CEO ταυτόχρονα. Μπορεί να μην ίδρυσε την Tesla – αυτό το έκαναν οι Μάρτιν Έμπερχαρντ και Μαρκ Τάρπενινγκ – αλλά την οδήγησε στην κορυφή. Μπορεί να μην είναι πολιτικός, αλλά επηρεάζει αποφάσεις και, όπως δείχνει η καθημερινή παρουσία του στα ΜΜΕ και στα κοινωνικά δίκτυα, διαμορφώνει αφηγήματα.
Ο Έλον Μασκ δεν είναι απλώς δισεκατομμυριούχος. Είναι ένα σύστημα επιρροής, τεχνολογίας και (πλέον) εξουσίας. Και όσο αυτό το σύστημα παραμένει εκτός πλαισίου, τόσο πιο ενδιαφέρον θα γίνεται για τον ίδιο τον κόσμο.
