Ukrainian President Volodymyr Zelenskyy poses at theFrench National Assembly before his address to lawmakers, Friday, June 7, 2024 in Paris. U.S. President Joe Biden was due to meet with Ukrainian President Volodymyr Zelenskyy in Paris on Friday as Kyiv's army endures its hardest days of fighting since the early weeks of the war with Russia and prepares for what officials say could be a tough summer ahead. (Julien de Rosa/Pool via AP)

Με ξεκάθαρο μήνυμα ότι η Ουκρανία δεν θα δεχθεί καμία απώλεια εδαφών ως τίμημα για την ειρήνη, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αντέδρασε στις φημολογούμενες αμερικανικές προτάσεις που φέρεται να εξετάζει η ομάδα του Ντόναλντ Τραμπ ενόψει της επανεκλογής του. Οι προτάσεις αυτές περιλαμβάνουν αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στην κατεχόμενη Κριμαία και σε τμήματα της ανατολικής και νότιας Ουκρανίας.

Ξεκάθαρη στάση από Ζελένσκι

«Όλοι θέλουμε αυτός ο πόλεμος να τελειώσει, αλλά με δίκαιο τρόπο, χωρίς δώρα στον Πούτιν και ειδικά χωρίς παραχώρηση εδαφών», δήλωσε ο Ζελένσκι σε περιφερειακή σύνοδο κορυφής, στέλνοντας σαφές μήνυμα προς τη διεθνή κοινότητα αλλά και προς την Ουάσινγκτον.

Ο Ουκρανός πρόεδρος υπενθύμισε ότι η Ρωσία, από το 2014 με την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας, ακολουθεί συστηματικά πολιτική βίαιης αλλαγής συνόρων, ενώ το 2022 προσάρτησε μονομερώς με «δημοψηφίσματα παρωδία» τέσσερις ουκρανικές επαρχίες: Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα.

Η πίεση της Μόσχας και τα αμερικανικά σενάρια

Την ίδια ώρα, ο Σεργκέι Λαβρόφ ξεκαθάρισε ότι για τη Μόσχα, η διεθνής αναγνώριση των προσαρτήσεων αποτελεί «επιβεβλημένη προϋπόθεση» για την ειρήνη, επιβεβαιώνοντας ότι η Ρωσία δεν προτίθεται να υποχωρήσει από τις στρατιωτικές της κτήσεις.

Στον αντίποδα, δημοσιεύματα στις Ηνωμένες Πολιτείες κάνουν λόγο για σχέδια ειρήνης που περιλαμβάνουν αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία de jure και σε άλλες περιοχές de facto, ως προσπάθεια να επιτευχθεί γρήγορα ένας τερματισμός των εχθροπραξιών.

Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε την Κυριακή ότι «η στάση του Ζελένσκι μπορεί να αλλάξει», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο διαπραγματεύσεων με όρους που το Κίεβο απορρίπτει μέχρι σήμερα ως απαράδεκτους.

Το διακύβευμα για την Ουκρανία και τη Δύση

Για το Κίεβο, η όποια αναγνώριση ρωσικής κυριαρχίας στα κατεχόμενα εδάφη θα αποτελούσε κατάλυση της ουκρανικής εδαφικής ακεραιότητας και επικίνδυνο προηγούμενο που θα νομιμοποιούσε τη στρατιωτική επιθετικότητα. Επιπλέον, μια τέτοια κίνηση θα συνιστούσε οπισθοχώρηση για τη διεθνή τάξη βασισμένη στο διεθνές δίκαιο και την προστασία της κυριαρχίας των κρατών.

Το Κίεβο επιμένει ότι η πραγματική ειρήνη μπορεί να έρθει μόνο μέσα από απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων και αποκατάσταση της εδαφικής κυριαρχίας σε όλα τα αναγνωρισμένα σύνορα του 1991, χωρίς αμφιβολίες ή εξαιρέσεις.

Με τις αμερικανικές εκλογές να πλησιάζουν και τις παγκόσμιες πιέσεις για ειρηνευτικές πρωτοβουλίες να εντείνονται, το ερώτημα παραμένει: Μπορεί να υπάρξει λύση χωρίς την παράδοση ουκρανικών εδαφών ή θα βρεθεί το Κίεβο αντιμέτωπο με μια δύσκολη διπλωματική πραγματικότητα;