Η σειρά του Netflix, Adolescence, έχει προκαλέσει έντονο διάλογο – κυρίως στις διαδικτυακές κοινότητες – από την κυκλοφορία της, με τους κριτικούς να επαινούν την αμείλικτη απεικόνιση της τοξικής αρρενωπότητας, της διαδικτυακής ριζοσπαστικοποίησης και του οικογενειακού τραύματος. Ωστόσο, παρά τον εγκωμιαστικό λόγο (με 98% στη Rotten Tomatoes), πολλοί θεατές έχουν εσφαλμένα ερμηνεύσει τη σειρά. Μερικοί αμφισβήτησαν αν ο πρωταγωνιστής, Τζέιμι, είναι πραγματικά ένοχος, ενώ άλλοι ζήτησαν μια πιο συμβατική εξέλιξη, όπως μια δικαστική διαμάχη. Γιατί, λοιπόν, το κεντρικό μήνυμα του Adolescence έχει χαθεί για τόσους πολλούς;
Γιατί δεν πρόκειται για μια ταινία – μυστηρίου
Από το πρώτο επεισόδιο, το Adolescence καταστρώνει ξεκάθαρα ότι ο 13χρονος Τζέιμι (Owen Cooper) δολοφόνησε τη συμμαθήτριά του, Κέιτι. Η αστυνομία παρουσιάζει αδιάψευστα στοιχεία (CCTV) από το μαχαίρωμα και το αίμα της Κέιτι βρίσκεται στα παπούτσια του Τζέιμι. Ωστόσο, κάποιοι θεατές επέμεναν στις αρνήσεις του Τζέιμι, ερμηνεύοντάς τες ως πιθανή ασάφεια, αντί να δουν την ψυχολογική εξέταση της άρνησής του να αναλάβει ευθύνη.
Ο συγγραφέας Jack Thorne τόνισε ότι η σειρά δεν γυρίστηκε για να απαντήσει στο «ποιος το έκανε», αλλά για την κατανόηση των κοινωνικών δυνάμεων που οδήγησαν σε αυτό: «Θέλαμε να δώσουμε στο κοινό βεβαιότητα και μετά να ρωτήσουμε, ‘Τώρα πού πάμε και πώς θα λειτουργήσει αυτό;’». Το πραγματικό μυστήριο δεν είναι ποιος σκότωσε την Κέιτι – είναι γιατί ένα φαινομενικά συνηθισμένο αγόρι διέπραξε μια τόσο βάναυση πράξη.
Η τοξική αρρενωπότητα και η Κουλτούρα των Incel
Πολλοί θεατές παρερμήνευσαν το Adolescence ως μια ιστορία για τον εκφοβισμό ή την εγκληματικότητα με μαχαίρια, αλλά η σειρά εστιάζει ρητά στις διαδικτυακές επιρροές. Η πτώση του Τζέιμι στη βία τροφοδοτείται από:
- Ιδεολογία incel: Η Κέιτι δημόσια τον αποκάλεσε «incel» (ακούσια άγαμος) στο Instagram, γελοιοποιώντας τον μπροστά στους συμμαθητές του.
- Ρητορική τύπου Andrew Tate*: Ο Τζέιμι εσωτερικεύει την πεποίθηση ότι οι άνδρες δικαιούνται την προσοχή των γυναικών, αντηχώντας τον «κανόνα 80-20» του Tate (ότι το 80% των γυναικών επιθυμεί μόνο το 20% των ανδρών).
- Διαδικτυακή ριζοσπαστικοποίηση: Η οργή του Τζέιμι προέρχεται από την απόρριψη, αλλά η ανικανότητά του να την επεξεργαστεί διαστρεβλώνεται από μισογυνιστικό περιεχόμενο που καταναλώνει στο δωμάτιό του – το ίδιο δωμάτιο στο οποίο ο πατέρας του αργότερα καταρρέει, συνειδητοποιώντας ότι εκεί «δημιουργήθηκε» ο Τζέιμι.
Όπως ανέφερε ένας χρήστης του Reddit, «Η σειρά είναι ξεκάθαρα για την τοξική αρρενωπότητα και το πώς τα νεαρά αγόρια …πλύνονται εγκεφαλικά από τύπους σαν τον Andrew Tate». Ωστόσο, κάποιοι θεατές το αγνόησαν, ψάχνοντας για μια κλασική ανατροπή εγκλήματος.
Το τελευταίο επεισόδιο δεν γυρίστηκε ποτέ για τη δίκη του Τζέιμι
Μια κοινή «απορία» έως και «διαμαρτυρία» του κοινού ήταν ότι το φινάλε δεν έδειχνε τη δίκη του Τζέιμι, αφήνοντας κάποιους ανικανοποίητους. Ωστόσο, οι δημιουργοί αποφάσισαν σκόπιμα να αποφύγουν μια δικαστική κορύφωση, για να εστιάσουν στην οικογενειακή κατάρρευση. Η τελευταία σκηνή – όπου ο πατέρας του Τζέιμι, Έντι (Stephen Graham), κρατάει το αρκουδάκι του γιου του και ψιθυρίζει, «Συγγνώμη, γιε μου. Έπρεπε να τα πάω καλύτερα» – ήταν η πραγματική κορύφωση.
Ο σκηνοθέτης Philip Barantini εξήγησε: «Δεν φτιάχτηκε για ψυχαγωγία. Έδειχνε πώς οι πράξεις των παιδιών επηρεάζουν την οικογένεια». Η απουσία μιας δίκης υπογραμμίζει ότι το Adolescence δεν αφορά τις νομικές συνέπειες, αλλά την ανεπανόρθωτη ζημιά που υφίσταται η οικογένεια του Τζέιμι, που πρέπει να ζήσει με την ενοχή ότι απέτυχε να αναγνωρίσει τη ριζοσπαστικοποίησή του.
Η σειρά απορρίπτει τις ανατροπές
Πολλοί θεατές έχουν συνηθίσει σε αστυνομικά δράματα με τελευταίες στιγμές αποκαλύψεων – μήπως ο Τζέιμι παγιδεύτηκε; Υπήρχε κάλυψη; Το Adolescence ανατρέπει αυτές τις προσδοκίες, παρουσιάζοντας μια άβολη αλήθεια: μερικές φορές, η βία πηγάζει από ένα συστημικό πολιτισμικό πρόβλημα, όχι από μια περίπλοκη συνωμοσία.
Όπως σημείωσε ένας τηλεθεατής στο reddit, «Ο κόσμος έψαχνε για μια ανατροπή, λες και η ανατροπή δεν είχε ήδη γίνει στο ΠΡΩΤΟ επεισόδιο». Η πραγματική ανατροπή είναι ότι δεν υπάρχει ανατροπή – μόνο ένα αγόρι που σκότωσε ένα κορίτσι επειδή πίστευε ότι του άξιζε, και μια οικογένεια που καταστράφηκε από τις πράξεις του.
Η καινοτόμος τεχνική γυρίσματος στο μονόπλανο βυθίζει τους θεατές στην πραγματικότητα, κάνοντας την ψυχολογική αποσύνθεση του Τζέιμι σχεδόν βιωματική. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση σημαίνει ότι δεν υπάρχει το κλασσικό μοντάζ για να κατευθύνει τις αντιδράσεις του κοινού. Χωρίς κοψίματα ή αναδρομές, οι θεατές πρέπει να αντιμετωπίσουν την ανασφάλεια της ενοχής του Τζέιμι και της θλίψης της οικογένειάς του – μια ωμή πραγματικότητα που κάποιοι μπορεί να απέφυγαν.
Η «εφηβεία» είναι όντως ο καθρέπτης της σημερινής κοινωνίας;
Το Adolescence δεν είναι απλώς μια τηλεοπτική σειρά – είναι μια κοινωνική κατηγορία. Το γεγονός ότι τόσοι πολλοί θεατές δεν κατάλαβαν το νόημά της – εστιάζοντας στην ενοχή του Τζέιμι αντί στις δυνάμεις που τον οδήγησαν στην «ριζοσπαστικοποίησή» του – αντανακλά την τάση της πραγματικότητας να απορρίπτει την τοξική αρρενωπότητα ως κάτι νομοτελειακό «τα αγόρια είναι αγόρια» (boys will be boys) αντί ως μια επικίνδυνη πολιτισμική επιδημία.
Όπως είπε ο Stephen Graham, η σειρά ρωτά: «Τι συμβαίνει στην κοινωνία όπου ένα αγόρι μαχαιρώνει ένα κορίτσι μέχρι θανάτου; Πώς φτάσαμε εδώ;». Αν το κοινό απόρησε ακόμα αμφιβάλλοντας για τα κίνητρα του Τζέιμι, ίσως αυτό να είναι η πιο καταδικαστική απόδειξη όλων: δεν είμαστε ακόμα έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τις απαντήσεις.
Το Adolescence δεν απεικονίζει απλώς ένα έγκλημα – μας αναγκάζει να αναγνωρίσουμε το ρόλο μας στην ενθάρρυνση των ιδεολογιών που οδηγούν σε αυτά. Και αυτή η αλήθεια είναι κάτι που πολλοί αρνούνται ακόμα να δουν.
Ποιός είναι ο Andrew Tate που αναφέρεται στην ταινία
Ο Andrew Tate είναι ένας διεθνώς γνωστός και αμφιλεγόμενος διαδικτυακός προσωπικότητας, πρώην επαγγελματίας kickboxer, ο οποίος αναφέρεται στη σειρά “Adolescence” του Netflix ως ένας από τους κύριους εμπνευστές της τοξικής ανδρικής κουλτούρας (manosphere) που επηρεάζει τον νεαρό πρωταγωνιστή, Τζέιμι.
Ο Tate είναι γνωστός για τις μισογυνιστικές απόψεις του, τις οποίες προωθεί μέσω των social media (π.χ. Twitter, podcasts) και διαδικτυακών κοινοτήτων. Είναι μέρος της λεγόμενης “manosphere”, μιας ομπρέλας online κοινοτήτων που προωθούν παραδοσιακές ανδρικές αξίες, συχνά με σεξιστικό και επιθετικό τρόπο.
Στη σειρά, ο Τζέιμι επηρεάζεται από ιδέες όπως ο παντελώς αυθαίρετος “κανόνας 80-20” (που λέει ότι το 80% των γυναικών προσελκύεται μόνο από το 20% των ανδρών), μια θεωρία που ο Tate και άλλοι στη manosphere προωθούν.
Ο Tate έχει κατηγορηθεί για εμπορία ανθρώπων και βιασμό στη Ρουμανία, όπου ζει. Αρνείται τις κατηγορίες, αλλά οι υποθέσεις του έχουν προκαλέσει διεθνή δημοσιότητα.
Στο “Adolescence”, ένας αστυνομικός αναφέρει ρητά: “Είναι αυτά τα πράγματα των incel. Είναι οι βλακείες του Andrew Tate”, υπογραμμίζοντας τον ρόλο του στην ριζοσπαστικοποίηση νέων ανδρών.
Ο Tate έχει καταγγείλει ότι η αναφορά του στο “Adolescence” είναι “άδικη” και ότι τον κάνει απλό αποδιοπομπαίο τράγο για ένα ευρύτερα κοινωνικό πρόβλημα.
Η σειρά εξετάζει πώς η εκποίηση μίσους και η τοξική αρρενωπότητα μέσω του διαδικτύου μπορεί να οδηγήσει σε βία. Ο Tate αναφέρεται ως σύμβολο αυτού του φαινομένου, καθώς οι απόψεις του έχουν επηρεάσει ευρέως ευάλωτους εφήβους, όπως τον Τζέιμι της ταινίας.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ KARFITSA
