Η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια έχει καταγράψει σημάδια ανάπτυξης, υπερβαίνοντας μάλιστα τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, είναι σαν ένα αυτοκίνητο με φθαρμένα λάστιχα: μπορεί να τρέχει, αλλά ανά πάσα στιγμή κινδυνεύει να βγει εκτός πορείας.
Αντίθετα, η Ισπανία, μια χώρα με παρόμοια γεωγραφικά χαρακτηριστικά και εξάρτηση από τον τουρισμό και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, φαίνεται να έχει αλλάξει λάστιχα και να τρέχει χωρίς τον φόβο ατυχήματος. Ένας από τους βασικούς λόγους είναι η μετανάστευση, που ενίσχυσε το εργατικό δυναμικό και τόνωσε την εγχώρια κατανάλωση. Μπορεί η Ελλάδα να ακολουθήσει το ίδιο παράδειγμα;
Η Ελλάδα εξακολουθεί να υποφέρει από διαρθρωτικά προβλήματα, όπως η γραφειοκρατία, η υψηλή φορολογία και η αδυναμία προσέλκυσης επενδύσεων. Η χώρα μοιάζει με έναν δρομέα που, ενώ έχει προπονηθεί καλά, τρέχει με δεμένα τα κορδόνια του. Παρόλο που έχει ανακάμψει από την οικονομική κρίση, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προβλήματα παραγωγικότητας και χαμηλών μισθών. Επιπλέον, η υπερβολική εξάρτηση από τον τουρισμό δημιουργεί ευπάθεια σε οικονομικές διακυμάνσεις, ειδικά σε περιόδους κρίσεων, όπως η πανδημία. Η στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν έχει προχωρήσει με την απαιτούμενη ταχύτητα, αφήνοντας τη χώρα εκτεθειμένη στις αυξήσεις του κόστους ενέργειας.
Πέρα από τα οικονομικά προβλήματα, το τοξικό κλίμα στην πολιτική ζωή θυμίζει μια οικογενειακή διαμάχη που δεν τελειώνει ποτέ, ενώ η κρίση εμπιστοσύνης στη δικαιοσύνη λειτουργεί σαν μια χαλασμένη ζυγαριά που κανείς δεν εμπιστεύεται. Η πόλωση και η πολιτική αστάθεια αποθαρρύνουν τις επενδύσεις και δυσχεραίνουν την εφαρμογή μακροπρόθεσμων μεταρρυθμίσεων, ενώ η αμφισβήτηση της δικαιοσύνης δημιουργεί ένα περιβάλλον ανασφάλειας, που αποτρέπει τόσο την εγχώρια επιχειρηματικότητα όσο και την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων.
Η Ισπανία έχει επωφεληθεί από ένα μείγμα οικονομικών παραγόντων: τουριστική ανάπτυξη, δημόσιες επενδύσεις από τα ευρωπαϊκά ταμεία, αύξηση των εξαγωγών και στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ωστόσο, όπως γράφει η Μαρία Ραμίρεζ στον «Guardian» η μετανάστευση είναι ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες της επιτυχίας. Μετανάστες από τη Λατινική Αμερική, τη Βόρεια Αφρική και άλλες περιοχές έχουν ενισχύσει την αγορά εργασίας και καλύπτουν θέσεις σε τομείς όπου υπάρχει έλλειψη εργατικού δυναμικού. Το 90% των νέων θέσεων εργασίας στην Ισπανία καταλαμβάνονται από άτομα ξένης καταγωγής ή διπλής υπηκοότητας, ενώ η ανεργία βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2007.
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει παρόμοιες προκλήσεις με την Ισπανία, αλλά μοιάζει με μαθητή που έχει το ίδιο βιβλίο με τον άριστο της τάξης, αλλά δεν το διαβάζει. Το δημογραφικό πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο, με τον πληθυσμό να μειώνεται και τη γήρανση να επιβαρύνει το ασφαλιστικό σύστημα. Παρόλα αυτά, οι μετανάστες συμβάλλουν σημαντικά στην ελληνική οικονομία. Εργάζονται στον αγροτικό τομέα, στις κατασκευές, στον τουρισμό και στην εστίαση, ενώ πολλοί αναπτύσσουν και δικές τους επιχειρήσεις, προσθέτοντας δυναμική στην αγορά. Ωστόσο, συχνά αντιμετωπίζουν διακρίσεις, χαμηλούς μισθούς και δυσκολίες στην ένταξη.
Η Ισπανία έδειξε ότι η σωστή διαχείριση της μετανάστευσης, σε συνδυασμό με εργασιακές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, μπορεί να αποφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη. Αντί να αντιμετωπίζεται η μετανάστευση ως απειλή, θα μπορούσε να θεωρηθεί ευκαιρία. Η Ελλάδα μπορεί να ωφεληθεί από πολιτικές που διευκολύνουν την ένταξη των μεταναστών στην αγορά εργασίας, αυξάνουν τον κατώτατο μισθό και ενισχύουν τις επενδύσεις σε τομείς που παράγουν σταθερή οικονομική ανάπτυξη.
Η προσαρμογή των επιτυχημένων πρακτικών της Ισπανίας, με έμφαση στην ένταξη των μεταναστών και στη στήριξη της απασχόλησης, μπορεί να αποτελέσει το κλειδί για μια πιο ανθεκτική ελληνική οικονομία στο μέλλον. Η αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αδυναμιών, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στη δικαιοσύνη και η αποφυγή της πολιτικής πόλωσης είναι απαραίτητα βήματα αρκεί οι πολιτικοί να αποφασίσουν να τελειώσουν το κοσκίνισμα επειδή αποφεύγουν να ζυμώσουν. Και μπορεί η Ελλάδα να κοσκινίζει εδώ και δεκαετίες, αλλά τα δισεκατομμύρια του Ταμείου Ανάκαμψης τελειώνουν του χρόνου. Κι ας μη θυμηθούμε τι λένε για τα λάθη μετά την απομάκρυνση του Ταμείου…
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ KARFITSA
