Λίγες μόνο μέρες μετά το θλιβερό περιστατικό με έναν νεκρό στη Δράμα, έπειτα από συνάντηση με αρκούδα, κάτοικοι της Καστοριάς εκφράζουν φόβους για την έντονη παρουσία των άγριων ζώων μέχρι και σε αυλές σπιτιών στη Δυτική Μακεδονία. Τι λέει ο αντιπεριφερειάρχης – τι λένε οι περιβαλλοντικές οργανώσεις. Μιλάει στην “Κ” ο νεαρός από την Καστοριά που πάλεψε με αρκούδα και βγήκε ζωντανός.
«Πάλεψα με την αρκούδα»
«Δεν κατάλαβα πώς με έβαλε κάτω. Με δάγκωσε στο χέρι, με γρατζούνισε στο πρόσωπο κάτω από το μάτι, στο κεφάλι και ανάμεσα στους μηρούς. Μετά, της όρμησαν τα σκυλιά και με άφησε. Αν δεν είχα τα σκυλιά, θα με έτρωγε». Με αυτά τα λόγια, ο Γιάννης Καμπούρης περιγράφει στην “Κ” τις εφιαλτικές στιγμές που έζησε πριν από πέντε χρόνια, όταν κοντά στην Αγία Άννα Καστοριάς του επιτέθηκε αρκούδα.
«Είχα βγει για εκπαιδευτική βόλτα με τα σκυλιά και γυρνούσα. Κατέβαινα να πάρω το αμάξι που το είχα αφήσει σε έναν χωματόδρομο και βγήκε μέσα από μια συστάδα δέντρων. Άρχισε να μουγκρίζει, έτρεξε πάνω μου και μου όρμηξε», θυμάται ο 30χρονος σήμερα κτηνοτρόφος και προσθέτει: «Δεν έκανα απολύτως τίποτα για να την προκαλέσω. Το μονοπάτι κατέβαινα με τα δύο κυνηγόσκυλα που είχα. Κουτάβια ήταν. Ούτε αυτά την κατάλαβαν, αν και ήταν μπροστά από μένα γύρω στα 15-20 μέτρα. Μετά που με έβαλε κάτω, γύρισαν τα σκυλιά και της όρμησαν. Ίσως να την δάγκωσαν, γιατί με άφησε, σηκώθηκε στα δυο της πόδια και κυνήγησε το ένα το σκυλί. Έτσι, κατάφερα να σηκωθώ και η αρκούδα έφυγε».
Ο νεαρός είχε μεταφερθεί τότε στο νοσοκομείο Παπανικολάου με σπασμένο χέρι και θλαστικά τραύματα και χρειάστηκε να χειρουργηθεί.
Οι μαρτυρίες των κατοίκων
Μπορεί η επίθεση τότε να έγινε σε αγροτική περιοχή, ωστόσο τα τελευταία χρόνια οι εμφανίσεις των άγριων ζώων σε κατοικημένες περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας έχουν πληθύνει ανησυχητικά, με αποκορύφωμα τη φετινή χρονιά. Κάτοικοι βλέπουν αρκούδες σε κεντρικούς δρόμους ή ακόμα και μέσα στις αυλές των σπιτιών τους, με την ανησυχία τους να μεγαλώνει.
Μόλις πριν από λίγες μέρες, κάτοικος στη Μεσοποταμία Καστοριάς κατέγραψε σε βίντεο αρκούδα που είχε ανέβει σε δέντρο της αυλής του και παρέμενε ατάραχη, παρά τις φωνές του. Δύο ημέρες νωρίτερα, αρκούδα εμφανίστηκε δίπλα στη λίμνη της Καστοριάς, στον Λιμναίο Οικισμό του Δισπηλιού, κατά τη διάρκεια σχολικής εκδρομής, με τους φύλακες να γνωρίζουν πώς να απομακρύνουν το ζώο άμεσα και ψύχραιμα, όπως αναφέρει ο Κ.Α., κάτοικος της Καστοριάς.
Αρκούδα εμφανίστηκε και κοντά στο 3ο Δημοτικό Σχολείο στο Άργος Ορεστικό, την ώρα που τα παιδιά έκαναν μάθημα. Ο Α.Σ. αντίκρισε μια αρκούδα ακριβώς στην είσοδο του σπιτιού του στην Καστοριά και αναγκάστηκε να περιμένει μέσα στο αυτοκίνητό του έως ότου το ζώο απομακρυνθεί, για να μπορέσει να μπει με ασφάλεια στο σπίτι του.
Στην ομάδα που έχουν δημιουργήσει στα social media οι κάτοικοι για να αναφέρουν τις εμφανίσεις αρκούδων, η Ε.Γ. αναφέρει: «Ζω στον Λιμναίο Οικισμό, 3 χιλιόμετρα μακριά, στον δρόμο προς Κορησσό, εδώ και 44 χρόνια. Αυτό που συμβαίνει τα τελευταία 4 χρόνια, ποτέ δεν ξαναέγινε. Ξεχάσαμε τα ποδήλατα και τα παιχνίδια των παιδιών στον κήπο — μόνο με επιτήρηση. Κάθε βράδυ όλα τα σκυλιά της περιοχής αλυχτούν. Και εμάς, τα σκυλιά μας, μας σώζουν».
Η Ε.Π. τονίζει: «Προχθές το βράδυ (πριν τις 9, πριν νυχτώσει δηλαδή), μας βγήκε μπροστά στο αυτοκίνητο, στο δημοτικό σχολείο στην Καλλιθέα! Επειδή είχε μωρά, σηκώθηκε στα δύο πόδια έτοιμη να μας ορμήξει! Λόγω έντονης κόρνας, έφυγε κάτω προς τη λίμνη. Εκείνη την ώρα, άνετα θα μπορούσαν να παίζουν παιδιά ή να περνούν με ποδήλατο. Τι θα γινόταν τότε; Πρέπει να γίνει κακό για να ληφθούν μέτρα; Εννοείται δεν φταίει το ζώο — αλλά ούτε και όλοι εμείς που φοβόμαστε να κυκλοφορήσουμε».
«Πάρτε μέτρα», ζητά ο αντιπεριφερειάρχης
Την άμεση λήψη μέτρων πριν συμβεί κάτι δυσάρεστο ζητά ο αντιπεριφερειάρχης Καστοριάς, Δημήτρης Σαββόπουλος, μιλώντας στην “Κ”: «Δεν θέλουμε ούτε να το σκεφτόμαστε το δυσάρεστο. Πρέπει να ληφθούν, κατά τη γνώμη μας, μέτρα για τη διαχείριση του πληθυσμού. Κι όταν λέμε “διαχείριση”, εμείς προτείνουμε στειρώσεις των ζώων, γιατί δεν είναι φυσιολογικό να εμφανίζονται καθημερινά αρκούδες σε μια κατοικημένη περιοχή. Κάτοικοι σε χωριά αλλά και μέσα στην πόλη της Καστοριάς σταμάτησαν να κάνουν βόλτες. Φοβούνται οι άνθρωποι».
Ο ίδιος εκτιμά ότι ο αριθμός των αρκούδων ίσως να είναι κατά πολύ μεγαλύτερος απ’ ό,τι εκτιμούν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις: «Ίσως ο αριθμός των ζώων να ξεπερνά κατά πολύ αυτόν που μας αναφέρουν. Στην προσπάθεια εύρεσης τροφής, κατεβαίνουν στα πεδινά. Άλλωστε, υπάρχει η “φέρουσα ικανότητα”, δηλαδή το πόσες αρκούδες μπορεί να αντέξει η περιοχή. Εμείς υποστηρίζουμε ότι ο αριθμός τους πλέον ξεπερνά τα όρια και ότι θα πρέπει να γίνει διαχείριση με στειρώσεις. Έχουν εξοικειωθεί με την ανθρώπινη παρουσία. Ναι μεν ξέρουμε ότι η αρκούδα δεν επιτίθεται στον άνθρωπο, εκτός αν αισθανθεί κίνδυνο ή απειληθεί το μικρό της — όμως οι τόσο πολλές και συχνές παρουσίες τους μας δημιουργούν μεγάλη ανησυχία».
Όπως λέει, τα μόνα αποδεκτά μέτρα για την αντιμετώπιση των μεγαλόσωμων ζώων είναι τα αποτρεπτικά (χρήση συγκεκριμένων ήχων για την απομάκρυνσή τους), τα οποία εφαρμόζονται μόνο από τις ομάδες άμεσης επέμβασης του Δασαρχείου. «Στην Καστοριά υπάρχει μόνο μία τέτοια ομάδα, και όπως καταλαβαίνετε, έως ότου ειδοποιηθεί και φτάσει στο σημείο, η αρκούδα έχει ήδη φύγει», σημειώνει. Ζητά επίσης άμεση καταμέτρηση του πληθυσμού των αρκούδων στην περιοχή.
Τι λέει η περιβαλλοντική οργάνωση «Καλλιστώ»
Με ανακοίνωσή της, η περιβαλλοντική οργάνωση «Καλλιστώ» χαρακτηρίζει τη συχνότητα εμφάνισης των αρκούδων ως αναμενόμενη και διαχειρίσιμη.
Όπως αναφέρεται: «Στην πλειονότητα των περιπτώσεων πρόκειται είτε για θηλυκά με μικρά που προσεγγίζουν περιοχές με ανθρώπινη δραστηριότητα αναζητώντας εύκολη τροφή — κυρίως σε οικιακά απορρίμματα, παράνομες χωματερές και οπωροφόρα δέντρα — είτε για νεαρά άτομα 2-3 ετών που αναζητούν χωροκράτεια, δεν έχουν αρνητική εμπειρία από την ανθρώπινη παρουσία και εκτοπίζονται από τα μεγάλα αρσενικά».
Η «Καλλιστώ» τονίζει ότι η καφέ αρκούδα δεν είναι επιθετικό ζώο και σε συνθήκες απειλής απομακρύνεται. «Σε ελάχιστες περιπτώσεις μπορεί να εμφανίσει εκφοβιστική συμπεριφορά, κυρίως όταν απειλείται η ίδια ή τα μικρά της. Οι μητέρες είναι υπερπροστατευτικές. Γι’ αυτό, αν συναντήσουμε μικρό αρκουδάκι, δεν το πλησιάζουμε — πιθανότατα η μητέρα του βρίσκεται κοντά».
Οδηγίες σε περίπτωση προσέγγισης με αρκούδα
• Κρατάμε την ψυχραιμία μας.
• Μένουμε ακίνητοι.
• Δεν παίρνουμε «απειλητικά» αντικείμενα όπως πέτρες και κλαδιά.
• Προσπαθούμε να οπισθοχωρήσουμε σταδιακά αναγνωρίζοντας την «κυριαρχία» της
αρκούδας στο χώρο.
• Δεν τρέχουμε.
• Σε περίπτωση στενότητας χώρου δημιουργούμε χώρο διαφυγής για την αρκούδα και
δεν της «κόβουμε» το δρόμο.
• Όταν κινούμαστε στο δάσος καλό είναι να κάνουμε αισθητή την παρουσίας μας κατά
τακτά χρονικά διαστήματα, κάνοντας έντονους θορύβους με ομιλίες, τραγούδια ή τη
χρήση σφυρίχτρας.
• Χρησιμοποιούμε κυρίως δασικούς δρόμους και μονοπάτια και αποφεύγουμε τη
διέλευση μέσα από πυκνή βλάστηση.
