Παραιτήθηκε και η μοναδική παιδοψυχίατρος της Δυτικής Κρήτης Αλεξάνδρα Νικολάου από το ΚοιΚεΨΥΠΕ Ρεθύμνου
Ρεπορτάζ: Ιορδανίδη Κατερίνα
Η μοναδική παιδοψυχίατρος που κάλυπτε ολόκληρη τη Δυτική Κρήτη, Αλεξάνδρα Νικολάου, παραιτήθηκε την Δευτέρα (4/8) από το Κοινοτικό Κέντρο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων Ρεθύμνου, καταγγέλλοντας συνθήκες απαξίωσης, έλλειψη στήριξης και πλήρη εγκατάλειψη της δημόσιας παιδοψυχιατρικής φροντίδας. Μιλώντας στην «Καρφίτσα», περιγράφει τον τεράστιο όγκο περιστατικών που είχε να διαχειριστεί και τις εξαντλητικές συνθήκες υπό τις οποίες εργαζόταν.
Κι όμως, πίσω από την παραίτησή της, κρύβεται μια πραγματικότητα με δραματικές συνέπειες για τα ίδια τα παιδιά. Η έλλειψη δημόσιων παιδοψυχιάτρων έχει ήδη οδηγήσει σε σοβαρές καθυστερήσεις ακόμη και σε επείγοντα περιστατικά, όπως κατήγγειλε πρόσφατα η Ένωση Γιατρών ΕΣΥ Ρεθύμνου.
«Έχουμε αναμονή 20 μήνες»
«Είχα υπό την ευθύνη μου πάνω από 1.300 παιδιά, στην αναμονή είναι πάνω από 1.500 αιτήματα και φεύγοντας είχα -μπορεί και παραπάνω- 30 εισαγγελικές εντολές. Κάθε μία από τις οποίες δεν αφορά μόνο ένα παιδί, οι περισσότερες αφορούν μία ολόκληρη οικογένεια. Έχουμε αναμονή που αγγίζει τους 20 μήνες γιατί ήταν τέτοια η ροή των εισαγγελικών εντολών -οι οποίες εκ των πραγμάτων πρέπει να εξυπηρετούνται κατά προτεραιότητα- που δεν με άφηναν να ασχοληθώ με περιστατικά από τη λίστα των κοινοτικών αιτημάτων», αναφέρει μιλώντας στην «Κ».
«Από τον Μάρτη έχω να ‘’τραβήξω’’ κανονικά περιστατικά από τη λίστα, γιατί έχω φτάσει στο σημείο να δουλεύω για το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και Δικαιοσύνης. Επιτέλους κάτι πρέπει να γίνει, δε μπορεί να απομυζούν όλοι. Να πάρουν δικανικούς παιδοψυχιάτρους και ψυχολόγους, υπάρχει η ιατροδικαστική ψυχολογία, ψυχιατρική και παιδοψυχιατρική. Να πάρουν εξειδικευμένους και όχι να ορίζουν τον οποιονδήποτε παιδοψυχίατρο πραγματογνώμονα».
Η ίδια σημειώνει πως η κατάσταση της δομής ήταν δραματική, με ελάχιστο προσωπικό και ελλείψεις που εμπόδιζαν ακόμη και τη στοιχειώδη λειτουργία. «Αυτή τη στιγμή υπάρχει μία νοσηλεύτρια που κάνει τη γραμματέα, ένας κοινωνικός λειτουργός και μία επισκέπτρια υγείας. Το τμήμα δεν έχει ψυχολόγο για πάνω από ένα χρόνο. Και παίρνουν και τον κοινωνικό λειτουργό για να κάνει δουλειές στις ΥΠΕ, αυτό ήταν ένα από τα τελευταία χτυπήματα που δέχτηκα. Τώρα που φεύγω έχει έρθει μία λογοθεραπεύτρια».
«Έστησα τη δομή από το μηδέν»
Γυρνώντας πίσω στο ξεκίνημα της θητείας της, η κ. Νικολάου θυμάται πώς βρέθηκε να «στήνει» τη δομή από το μηδέν. «Αποδέχτηκα την θέση στην Κρήτη στις αρχές του 2019, συνειδητοποιημένα, δηλαδή ήθελα εξαρχής να υπηρετήσω το δημόσιο και δωρεάν σύστημα υγείας και ήξερα ότι θα έρθω σε ένα τόπο όπου αυτό το πράγμα θα πρέπει να το στήσω μόνη μου. Δηλαδή ήξερα που πήγαινα. Τότε ήμασταν τέσσερις γιατροί που είχαμε εκδηλώσει ενδιαφέρον και τελικά μόνο εγώ το αποδέχτηκα».
Όπως λέει, οι δυσκολίες άρχισαν πριν ακόμη αναλάβει καθήκοντα. «Πέραν του γεγονότος ότι η Κρήτη είναι ένα πολύ ακριβό μέρος και δεν υπάρχει μέριμνα φιλοξενίας για εργαζόμενους – αν δεν έχεις δικό σου σπίτι, μπορεί να χρειαστείς τον μισό ή και παραπάνω μισθό, ακόμη και για μια υψηλά αμειβόμενη θέση, για να μπορέσεις να νοικιάσεις σπίτι, αν βρεις – υπήρχε και το θέμα ότι το Κοινοτικό Κέντρο υπήρχε μόνο στα χαρτιά.
Είχε εκδοθεί το ΦΕΚ, νομίζω το 2017, αλλά μέχρι το 2019 δεν είχε γίνει καμία πρόβλεψη για τον χώρο. Δεν είχε στελεχωθεί καθόλου. Όταν το συνειδητοποίησαν οι υπόλοιποι γιατροί, δεν δέχτηκαν να έρθουν, γιατί όποιος αναλάμβανε τη θέση θα έπρεπε να στήσει τη δομή από την αρχή».
«Παρακαλούσαμε για να βρούμε έναν χώρο»
Με μια ψυχολόγο του ΟΑΕΔ και ελάχιστα μέσα, ξεκίνησαν οι πρώτες προσπάθειες. «Εγώ το αποδέχτηκα. Βρίσκω τότε μία πρόσληψη πριν από μήνες μίας ψυχολόγου ΟΑΕΔ για να στελεχώσει το ΚοιΚεΨΥΠΕ -όταν και εφόσον θα δεχόταν κάποιος γιατρός να πάει -και μαζί με την κοπέλα αυτή που μετά διεκδίκησα να ανανεωθεί η σύμβαση της αρχίσαμε το καλοκαίρι του 2019 μόνοι μας να χτυπάμε πόρτες, να παρακαλάμε για να βρούμε ένα δωμάτιο με έναν υπολογιστή, μια καρέκλα, ένα γραφείο για να πούμε ότι ξεκινάμε από εκεί».
«Κάναμε συνεδρίες με παιδιά στη κουζίνα, στο προαύλιο και στους διαδρόμους»
Η εικόνα που δίνει για τις συνθήκες εργασίας είναι τραγική: «Τα κοινοτικά κέντρα είναι δομές πρωτοβάθμιας περίθαλψης, είναι σαν Κέντρα Υγείας, δεν είμαστε μέσα στο νοσοκομείο Ρεθύμνου. Ήμασταν όμως δομές που υπαγόμασταν στο εκάστοτε νοσοκομείο της περιοχής και μέσω του νοσοκομείου στην 7η ΥΠΕ και στο σύστημα του ΕΣΥ. Ξεκινήσαμε από το μηδέν. Έχουμε περάσει πολλές φάσεις: να έχω ζητήσει επικουρικό προσωπικό, να φέρνουν αλλά να μη μας δίνουν αίθουσες! Να μην έχουμε χώρους και να φτάνουμε στο σημείο να τσακωνόμαστε μεταξύ μας για το ποιος θα χρησιμοποιήσει μία αίθουσα! Να κάνουμε συνεδρίες με παιδιά είτε στη κουζίνα του χώρου που μας φιλοξενεί μέχρι και σήμερα, είτε και στον προαύλιο χώρο και στους διαδρόμους!».
Η ίδια παραθέτει και το πώς η Δυτική Κρήτη έμεινε ουσιαστικά ακάλυπτη από παιδοψυχιάτρους, εξηγώντας στην «Καρφίτσα»: «Σε αυτά τα έξι χρόνια όταν εγώ πρωτοδιορίστηκα υπήρχε ήδη ένας δημόσιος παιδοψυχίατρος στα Χανιά, δύο στο αντίστοιχο Κοινοτικό κέντρο του Ηρακλείου και τρεις στην παιδοψυχιατρική κλινική του πανεπιστημιακού νοσοκομείου. Μετά το 2019, παραιτείται ο παιδοψυχίατρος των Χανίων, έρχεται άλλος στη θέση του, παραιτείται και αυτός, παραιτούνται οι δύο του Ηρακλείου και μένει μόνο ένας στην παιδοψυχιατρική κλινική. Δηλαδή: κλινική πανεπιστημιακού τριτοβάθμιου νοσοκομείου λειτουργεί με έναν παιδοψυχίατρο και οι εφημερίες καλύπτονται από ειδικευόμενους, από ψυχιάτρους…».
Η παραίτηση, όπως τονίζει, δεν ήταν παρορμητική. «Δεν ήταν παρορμητική αυτή η απόφαση, τον τελευταίο χρόνο έλεγα κάθε μέρα που πήγαινα στη δουλειά ότι δεν αντέχω άλλο αυτή την κατάσταση, αλλά όταν έβλεπα ένα χαμόγελο από ένα παιδάκι, ή ένα ευχαριστώ από έναν γονιό, έμενα. Αλλά έχω υπερβεί τα όρια μου, συνέβησαν πράγματα που ήρθαν και προστέθηκαν σε μία κατάσταση. Εγώ δεν ήθελα να φύγω, για μένα αυτή η απόφαση δεν είναι παρορμητική, ούτε προσχεδιασμένη. Είμαι πολύ καιρό πέραν των ορίων μου».
«Ζητάμε εδώ και έξι χρόνια να μεταφερθούμε και δεν αλλάζει τίποτα»
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει και στο ακίνητο που θα μπορούσε να στεγάσει το ΚοιΚεΨΥΠΕ, αλλά παραμένει εγκαταλελειμμένο. «Ζητάμε καινούριο χώρο. Υπάρχει ένα ακίνητο που αποτελεί σκάνδαλο: αγοράστηκε από το ελληνικό κράτος με χρήματα της Ε.Ε. τη δεκαετία του ’80, σε ένα τότε εμπορικό κέντρο. Από εκεί, έμεινε ένα κομμάτι – λαβυρινθώδες στην κατασκευή του – το οποίο προοριζόταν για την Κοινοτική Ψυχιατρική. Ποτέ δεν χρησιμοποιήθηκε για κανέναν λόγο. Το ελληνικό κράτος έχει πληρώσει και πρόστιμα γι’ αυτό, επειδή δεν αξιοποιήθηκε ποτέ, και σήμερα καταρρέει.
Το ζητάμε εδώ και έξι χρόνια για να μεταφερθούμε, γιατί ο χώρος όπου στεγαζόμαστε τώρα δεν επαρκεί – ακόμη και να θέλει κάποιος να έρθει, δεν υπάρχει πού να καθίσει. Το κτίριο είναι σπασμένο σε δύο ή τρεις ορόφους. Κατά καιρούς – κυρίως όταν βγαίνω στα κανάλια και δημιουργείται θόρυβος – γίνονται ραντεβού για να εποπτεύσουμε τον χώρο, αλλά δεν αλλάζει τίποτα». Η κ. Νικολάου προσθέτει πως δεν έχει λάβει καμία απάντηση σχετικά με την παραίτηση της και δεν γνωρίζει για το αν θα αναπληρωθεί η θέση της. «Δεν έχω καμία απάντηση από την 7η ΥΠΕ και δεν γνωρίζω αν θα γίνει κάποια αναπλήρωση μετά την παραίτησή μου».
Η εικόνα που περιγράφει για το τέλος της θητείας της αποτυπώνει μια απογυμνωμένη δομή, με έναν ελάχιστο πυρήνα προσωπικού να προσπαθεί να καλύψει τεράστιες ανάγκες. «Αυτή τη στιγμή υπάρχει μία νοσηλεύτρια που εκτελεί χρέη γραμματέα, ένας κοινωνικός λειτουργός και μία επισκέπτρια υγείας. Ψυχολόγο το τμήμα δεν έχει για πάνω από έναν χρόνο. Επιπλέον, παίρνουν και τον κοινωνικό λειτουργό για να κάνει δουλειές στις ΥΠΕ – αυτό ήταν ένα από τα τελευταία χτυπήματα που δέχτηκα. Τώρα που φεύγω, έχει έρθει μία λογοθεραπεύτρια. Δεν ήθελα να φύγω, αν αύριο μου έλεγαν με πράξεις ότι ο χώρος στο Europa θα αναβαθμιστεί και στη συνέχεια βγουν προκυρήξεις για θέσεις τότε θα έλεγα ναι, θα επιστρέψω. Αλλά δε θέλουν να το κάνουν».
Η μαρτυρία της κ. Αλεξάνδρας Νικολάου, λειτουργεί ως ηχηρή προειδοποίηση για την κατάσταση της παιδοψυχιατρικής φροντίδας στην Κρήτη και ειδικά στη Δυτική, που μετά την αποχώρησή της μένει χωρίς κανέναν δημόσιο παιδοψυχίατρο…
*Εξωτερική φωτογραφία: neakriti.gr
