Η Εριέττα Κούρκουλου Λάτση και η μαία Κατερίνα Γεωργακούλα μιλούν στην εφημερίδα Καρφίτσα για το «Βirth Center» που δίνει στη γυναίκα τη φωνή και τη δύναμη να είναι πρωταγωνίστρια στον τοκετό της
Ρεπορτάζ: Ιορδανίδη Κατερίνα
Στην Ελλάδα, έξι στις δέκα γυναίκες γεννούν με καισαρική. Το ποσοστό είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη και ξεπερνά κατά πολύ το «ιδανικό» 15–20% που προτείνει η διεθνής βιβλιογραφία. Πίσω από τους αριθμούς κρύβονται εμπειρίες τοκετού που συχνά συνοδεύονται από έλλειψη ενημέρωσης, παρεμβάσεις χωρίς συναίνεση και ένα σύστημα που έχει συνηθίσει να αντιμετωπίζει τη γέννα ως ιατρική πράξη ρουτίνας. Όλο και περισσότερες γυναίκες μιλούν για «μαιευτική βία», έναν όρο που περιγράφει πρακτικές κακομεταχείρισης ή παραβίασης δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια της γέννας.
Μέσα σε αυτό το τοπίο, το The Birth Center που έχει η ιδρύσει η Εριέττα Κούρκουλου Λάτση και η ανεξάρτητη μαία Κατερίνα Γεωργακούλα, έρχεται να προτείνει έναν διαφορετικό δρόμο. Έναν χώρο που δεν θυμίζει νοσοκομείο, αλλά συνδυάζει την επιστημονική παρακολούθηση με ένα περιβάλλον που αναγνωρίζει τη γέννα ως φυσική διαδικασία. «Ήδη από τις προγεννητικές επισκέψεις, η γυναίκα νιώθει τη ζεστασιά και την απλότητα του χώρου», λέει η κ. Κατερίνα Γεωργακούλα, μιλώντας στην Καρφίτσα. «Παρόλο που η παρακολούθηση της υγείας της μητέρας και του παιδιού είναι προσεκτική, αυτή συμβαίνει σε ένα ‘σπιτίσιο’ περιβάλλον, με τον απαραίτητο εξοπλισμό διακριτικά τοποθετημένο. Έτσι, η γυναίκα είναι πιο πιθανό να αντιληφθεί την εμπειρία αυτή ως κάτι φυσικό και όχι ως επείγον. Το σώμα χρειάζεται να νιώσει ασφαλές για να μπορέσει να αφεθεί, να ανοίξει και να φέρει τη νέα ζωή στον κόσμο».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Σε αντίθεση με το κλασικό μαιευτήριο, όπου ο τοκετός συμβαίνει «παρά το περιβάλλον», μέσα σε ένταση, φώτα, φωνές, παρεμβάσεις σε έναν τέτοιο χώρο, όπως ο δικός μας «η γέννα συμβαίνει χάρη στο περιβάλλον: επειδή η γυναίκα νιώθει ελεύθερη, ικανή και ότι τη σέβονται. Με απλά λόγια δεν νιώθει ασθενής, αλλά ενεργητική και παρούσα, στο κέντρο της εμπειρίας».
Η μαία, μιλώντας στην εφημερίδα Καρφίτσα, τονίζει ότι αυτή η μετατόπιση αλλάζει την ψυχολογία της μητέρας όχι μόνο τη στιγμή της γέννας, αλλά και την ταυτότητά της. «Η εμπειρία μεταμορφώνεται: δεν είναι κάτι που της «συνέβη», αλλά κάτι που εκείνη έκανε. Και αυτό αλλάζει όχι μόνο την ψυχολογία της εκείνη τη στιγμή, αλλά και την ταυτότητά της ως μητέρα – και ως γυναίκα».
«Σε μεγάλες δομές υγείας πολύ συχνά υπάρχει μια αλυσιδωτή γραμμή παρεμβάσεων χωρίς εξατομικευμένη και ολιστική φροντίδα. Όταν μια γυναίκα δεν ακούγεται, όταν οι επιθυμίες της παρακάμπτονται ”για το καλό της”, χάνεται η εμπιστοσύνη: στο σύστημα, στους επαγγελματίες, αλλά και στο ίδιο της το σώμα. Το
αντίθετο συμβαίνει όταν μπορεί αληθινά να έχει χώρο, χρόνο και φωνή. Τότε γεννά όχι από φόβο, αλλά από δύναμη. Όχι υπό καθοδήγηση, αλλά με επίγνωση, ενσυναίσθηση και υποστήριξη των αναγκών της. Η αίσθηση ελέγχου δεν σημαίνει ότι κάνει τα πάντα μόνη της – σημαίνει ότι έχει επιλογές και λαμβάνει ενημερωμένες αποφάσεις για εκείνη και το παιδί της. Αυτό αλλάζει ολόκληρη την εμπειρία τοκετού και, πολλές φορές, ολόκληρη τη σχέση της με τη μητρότητα», προσθέτει η ίδια.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Κ. Γεωργακούλα: «Όταν ο σεβασμός και η φροντίδα είναι η βάση, τότε η βία δεν έχει χώρο»
Το ζήτημα της μαιευτικής βίας μπαίνει αναπόφευκτα στη συζήτηση: «Η μαιευτική βία είναι συστημική, μπορεί να συμβεί οπουδήποτε και δεν αφορά μόνο βίαιες πρακτικές, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο το σώμα της γυναίκας γίνεται αντικείμενο μεταχείρισης και επιβολής παρεμβάσεων χωρίς συναίνεση, χωρίς ενημέρωση, χωρίς σεβασμό», εξηγεί η κ. Γεωργακούλα. «Ένα κέντρο τοκετού αποτελεί απάντηση, όχι ως κάτι ‘εναλλακτικό’, αλλά γιατί λειτουργεί εξ ορισμού με άλλη λογική: Η γυναίκα δεν υποβάλλεται σε διαδικασίες — συμμετέχει. Δεν ‘την ξεγεννούν’ — γεννά. Καμία παρέμβαση δεν γίνεται χωρίς επεξήγηση, χωρίς συγκατάθεση. Όταν ο σεβασμός και η φροντίδα είναι η βάση, τότε η βία δεν έχει χώρο».
Κ. Γεωργακούλα: «Το The Birth Center είναι ένας άλλος τρόπος να δούμε τη γυναίκα ως κεντρικό πρόσωπο»
Όταν ο σεβασμός και η φροντίδα είναι η βάση, και όχι η εξαίρεση, τότε η βία δεν έχει χώρο. Το The Birth Center δεν είναι απλώς ένας άλλος χώρος, είναι ένας άλλος τρόπος να δούμε όλοι τη γυναίκα — ως κεντρικό πρόσωπο, τη γέννα — ως μεγαλείο της φύσης και την ανθρώπινη εμπειρία — ως δίδαγμα ζωής.
Η εμπειρία της γέννας, όπως λέει, δεν σταματάει στο ιατρικό κομμάτι. «Ο τρόπος που γεννά μια γυναίκα επηρεάζει βαθιά το πώς βλέπει τον εαυτό της και το πώς ξεκινά τον συναισθηματικό δεσμό με το παιδί της. Όταν μια γυναίκα γεννά με σεβασμό, με στήριξη και συνδεδεμένη με το σώμα της, με οποιονδήποτε τρόπο κι αν γεννήσει, ξεκινά τη μητρότητα με ένα αίσθημα εμπιστοσύνης και αυτοπεποίθησης: ‘το έκανα’, ‘είμαι ικανή’. Αντίθετα, όταν η γέννα βιώνεται παθητικά, σαν κάτι που ‘της έκαναν’, αυτό μπορεί να αφήσει μέσα της ένα μούδιασμα ή και τραύμα».
Η ίδια τονίζει ότι, παρόλο που το εγχείρημα βρίσκεται στα πρώτα του βήματα, τα συναισθήματα που έχουν καταγραφεί είναι γεμάτα συγκίνηση και αισιοδοξία: «Προς το παρόν έχει γεννήσει μια γυναίκα στο The Birth Center, η οποία εξέφρασε τη χαρά και τη συγκίνησή της. Αυτό που μας μεταφέρουν πολλές γυναίκες και μαίες, ενθουσιασμένες σχετικά με το εγχείρημα, είναι ότι επιτέλους γίνεται πραγματικότητα ένα όνειρο και μια βαθιά ανάγκη δεκαετιών».
Εριέττα Κούρκουλου Λάτση: «Όταν μια γυναίκα γνωρίζει τα δικαιώματά και τις εναλλακτικές της μπορεί να διεκδικήσει τον τοκετό που της ταιριάζει»
Στο ίδιο μήκος κύματος, η Εριέττα Κούρκουλου Λάτση, η οποία βρίσκεται πίσω από τη δημιουργία του The Birth Center, μιλώντας στην Καρφίτσα, εξηγεί: «Τα ποσοστά καισαρικών στην Ελλάδα δεν είναι υψηλά επειδή οι γυναίκες ‘δεν μπορούν να γεννήσουν φυσιολογικά’. Είναι υψηλά επειδή το σύστημα έχει διαμορφωθεί έτσι, ώστε ο φυσιολογικός τοκετός —και ακόμα περισσότερο ο φυσικός— να θεωρείται ρίσκο, ενώ η καισαρική ‘ασφάλεια’. Επιπλέον, η καισαρική φέρνει μεγαλύτερο κέρδος, περισσότερο χρόνο και άνεση στους επαγγελματίες υγείας».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η ίδια σημειώνει ότι οι παρεμβάσεις ξεκινούν συχνά νωρίς στην κύηση, «με τον εκφοβισμό και το χρονοδιάγραμμα. Πολλές φορές, οι έγκυες αισθάνονται ότι πρέπει να σωθούν από κάτι κακό, χωρίς να έχουν άλλη επιλογή, ενώ στην πραγματικότητα δεν τους δόθηκε ποτέ επιλογή». Η λύση, τονίζει, ξεκινά με τη γνώση: «Όταν μια γυναίκα γνωρίζει τα δικαιώματά και τις εναλλακτικές επιλογές της, έχει πρόσβαση σε μαίες και άλλους επαγγελματίες που τη στηρίζουν χωρίς να την κατευθύνουν, τότε μπορεί να διεκδικήσει τον τοκετό που της ταιριάζει».
Η κ. Λάτση ξεκαθαρίζει: «Δεν είμαστε κατά των καισαρικών. Όταν χρειάζονται, είναι σωτήριες. Αλλά όταν γίνονται χωρίς λόγο, χωρίς συναίνεση, χωρίς σεβασμό, τότε δεν είναι ιατρικές πράξεις, είναι παραβιάσεις. Κάθε γυναίκα αξίζει να ξέρει ότι έχει επιλογή. Και η επιλογή αυτή είναι το πρώτο βήμα προς μια μητρότητα με επίγνωση και δύναμη».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η ίδια βλέπει ήδη σημάδια αλλαγής: «Βλέπουμε όλο και περισσότερες γυναίκες να αναρωτιούνται, να ψάχνουν, να διεκδικούν τον τοκετό που τους ταιριάζει, όχι αυτόν που απλώς προβλέπεται. Βλέπουμε μαίες και επαγγελματίες υγείας που θέλουν να εργαστούν αλλιώς, πιο κοντά στον άνθρωπο, πιο κοντά στη φυσική διαδικασία. Ένα κέντρο φυσικού τοκετού αγκαλιάζει όλη την οικογένεια, βασιζόμενο στον σεβασμό, στην υποστήριξη και στη συναίνεση».
Ε. Κούρκουλου Λάτση: «Δεν ερχόμαστε να καταργήσουμε τα νοσοκομεία. Ερχόμαστε να εκφράσουμε φωνές ανθρώπων»
Και όπως επισημαίνει, «δεν ερχόμαστε να καταργήσουμε τα νοσοκομεία. Ερχόμαστε να εκφράσουμε φωνές ανθρώπων, να δώσουμε χώρο και επιλογές. Αν κάτι μπορεί να αλλάξει την κουλτούρα γύρω από τον τοκετό, είναι το δικαίωμα κάθε γυναίκας να ακούγεται και να αποφασίζει».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Όσο για το μέλλον, η ίδια δεν αποκλείει την επέκταση και σε άλλες πόλεις: «Αναγνωρίζουμε την ανάγκη των γυναικών και των οικογενειών για αυτό το είδος φροντίδας και σε άλλες πόλεις. Σίγουρα περιμένουμε να λειτουργήσει το πρώτο κέντρο στην Αθήνα για να προγραμματίσουμε τα σχέδια μας για το μέλλον».
