Καίγονται καλλιέργειες, στερεύουν οι δεξαμενές – Εξαρτώμενοι από Βουλγαρία και Τουρκία οι Έλληνες παραγωγοί
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΑΝΗΣ
“Oυσιαστικά ποτάμι Έβρος δεν υπάρχει. Δεν έχει καθόλου νερό από το Τυχερό και κάτω ως το Δέλτα το οποίο έχει γεμίσει με αλμυρό νερό. Βλέπουμε μόνο άμμο. Το ποτάμι έχει μηδενική ροή. Όλος ο κάμπος είναι πλέον αμμουδιά”. Η κραυγή απόγνωσης ανήκει στον Κώστα Αλεξανδρή, πρόεδρο του αγροτικού συλλόγου Αλεξανδρούπολης και γραμματέα του Τοπικού Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων (Τ.Ο.Ε.Β.) Φερών – Πέπλού που βλέπει τον ποταμό Έβρο, την πηγή ζωής ολόκληρης της ακριτικής περιφερειακής ενότητας να στεγνώνει.
Πώς Βούλγαροι και Τούρκοι δεσμεύουν τα νερά των ποταμών
Ο ποταμός Έβρος σχηματίζεται κυρίως από δύο ποτάμια που ρέουν από τη Βουλγαρία: τον ποταμό Άρδα και τον ποταμό Μαρίτσα. Τα δύο ποτάμια ενώνονται στις Καστανιές. Ο Άρδας, με τη μεγαλύτερη παροχή νερού, έχει δεχτεί σειρά παρεμβάσεων από τη βουλγαρική πλευρά.
Εδώ και χρόνια, οι Βούλγαροι έχουν κατασκευάσει δύο υδροηλεκτρικά εργοστάσια στην πλευρά τους, δεσμεύοντας σημαντικές ποσότητες νερού για ενεργειακή χρήση. Οι εγκαταστάσεις ανήκουν σε ιδιωτικές εταιρείες με γνώμονα το κέρδος.
Στο παρελθόν, όταν υπήρχε επάρκεια νερού και ήταν ενεργή η διακρατική συμφωνία Ελλάδας–Βουλγαρίας για την απελευθέρωση συγκεκριμένων ποσοτήτων νερού από τον Άρδα, δεν υπήρχε πρόβλημα. Ωστόσο, φέτος, λόγω μειωμένων βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων, το νερό είναι λιγοστό. Παρά το γεγονός ότι τον Μάιο υπογράφηκε νέα πενταετής συμφωνία, οι Έλληνες αγρότες δεν γνωρίζουν τους τεχνικούς της όρους.
«Πρέπει να ξέρουμε πόση ποσότητα νερού θα απελευθερώνεται και πότε, γιατί δεν έχουμε τις υποδομές να το συγκρατούμε. Αν έρθει νερό όταν η δεξαμενή είναι ήδη γεμάτη, το χάνουμε. Την τελευταία εβδομάδα έχουμε πολύ μειωμένες ποσότητες», εξηγεί ο Ηλίας Αγγελακούδης, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Ορεστιάδας.
Το φράγμα που δεν είναι φράγμα
Η μοναδική υδατοδεξαμενή στο Θεραπειό έχει βάθος 9 μέτρων. Συνήθως, το αντλούμενο νερό φτάνει έως τα 2,5 μέτρα από τον πυθμένα. Χθες, για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, η στάθμη έπεσε στα 2 μέτρα και 96 εκατοστά. Κάτω από αυτό το όριο, οι αντλίες τραβούν αέρα.
Το λιγοστό νερό του Άρδα ενώνεται με τα επίσης μειωμένα νερά του Μαρίτσα, και ο Έβρος εμφανίζει ιστορικά χαμηλά στάθμης. Ταυτόχρονα, οι Τούρκοι συγκρατούν ποσότητες για τις ανάγκες 450.000 στρεμμάτων ορυζώνων, χρησιμοποιώντας φράγματα και αποθηκευτικούς χώρους.
«Οι Βούλγαροι έχουν τεράστιες υποδομές. Οι Τούρκοι κατασκευάζουν συνεχώς νέες. Εμείς δεν έχουμε τίποτα», τονίζει ο Κώστας Αλεξανδρής.
Δεν υπάρχουν υποδομές – Δεν υπάρχει σχέδιο
Η έλλειψη σοβαρών υποδομών επιδεινώνει την κατάσταση. Το λεγόμενο «φράγμα» στο Θεραπειό είναι απλώς μια δεξαμενή με φθαρμένα συρματόσχοινα, διαλυμένο τσιμέντο και διαρροές. Άλλη μια δεξαμενή στα Κόμαρα δεν λειτούργησε ποτέ λόγω ρωγμής.
«Είμαστε στο έλεος των Βουλγάρων και των Τούρκων», καταγγέλλει ο πρόεδρος των αγροτών της Ορεστιάδας.
Απαγορεύσεις άρδευσης και χαμένη σοδειά
Ο ΤΟΕΒ Φερών-Πέπλου εξέδωσε ανακοίνωση με αυστηρές απαγορεύσεις:
– Απαγορεύεται η άρδευση χωρίς προηγούμενη έγκριση από τον υδρονομέα.
– Πρέπει να μεσολαβούν τουλάχιστον 10 ημέρες μεταξύ δύο αρδεύσεων.
– Απαγορεύεται κάθε παρέμβαση σε αρδευτικά δίκτυα.
Ο πρωτογενής τομέας στο χείλος της καταστροφής
Στον Βόρειο Έβρο ποτίζονται 218.000 στρέμματα με βαμβάκι, καλαμπόκι και ηλίανθο. Στον Νότιο Έβρο απειλούνται άλλα 85.000 στρέμματα – και μαζί τους, ολόκληρη η οικονομία.
«Αν καταστραφούν οι παραγωγές, θα καταστραφεί και ο νομός. Το ποτάμι είναι πηγή ζωής. Αν δεν πιέσουμε για περισσότερο νερό από τη Βουλγαρία και δεν αποκτήσουμε δικές μας υποδομές, θα είμαστε πάντα έρμαιο. Αν δεν αλλάξουν τα πράγματα, θα πρέπει να αλλάξουμε καλλιέργειες ή… επάγγελμα», λέει πικρά ο Κώστας Αλεξανδρής.
