Ο κύκλος ευφορίας, οι παλαβοί μισθοί και γιατί ο
επόμενος Ίλον Μασκ δεν θα «βγει» από την Ελλάδα.
Σταθερή, αλλά εύθραυστη, παραμένει η κατάσταση στην ελληνική οικονομία, η οποία ουσιαστικά εξακολουθεί να μην έχει αλλάξει παραγωγικό μοντέλο, κάτι που σημαίνει ότι δεν παράγει αρκετή προστιθέμενη αξία, ώστε να κρατηθεί μακροπρόθεσμα στο κλαμπ των προηγμένων χωρών του κόσμου. Την εκτίμηση αυτή διατύπωσε, σήμερα, ο διευθυντής Πληροφορικής στο MIT Media Lab, δρ Μιχάλης Μπλέτσας, διοικητής της Εθνικής Αρχής κυβερνοασφάλειας, μιλώντας διαδικτυακά στο 5ο «WMF Startup Competition & Conference», στη Θεσσαλονίκη.
«Το τι πρέπει να κάνουμε είναι ξεκάθαρο, αλλά το πώς θα το κάνουμε όχι και τόσο», είπε ο δρ Μπλέτσας, ενώ αναφερόμενος ειδικά στις νεοφυείς επιχειρήσεις (startups) σημείωσε ότι σε άλλες χώρες αυτές έχουν δίπλα τους εγκατεστημένη επί μακρόν μάζα από μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας, οι οποίες λειτουργούν ταυτόχρονα σαν εκπαιδευτικά κέντρα και σαν δεξαμενές ανθρώπινου ταλέντου, ενώ στην Ελλάδα χρειάζεται να τα κάνουμε τώρα όλα μαζί, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης σύνδεσης της έρευνας με την αγορά.
«Από τη μια, βλέπουμε ότι έχουμε αρκετές δυσκολίες στη δημιουργία (καινοτόμων τεχνολογικών) προϊόντων. Από την άλλη, έχουμε ένα κλίμα, αρκετά σημαντικό, αυτή τη στιγμή, στην Ευρώπη. Βλέπουμε, για παράδειγμα, ότι ο τομέας της άμυνας, όπως πολλές φορές έχει γίνει στο παρελθόν, “ τραβάει” τον τομέα της τεχνολογίας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Και φυσικά, έχουμε τον “ ελέφαντα στο δωμάτιο”, ο οποίος λέγεται Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ)», σημείωσε και πρόσθεσε ότι ναι μεν η ΤΝ είναι μια εντυπωσιακή τεχνολογία με πολλές δυνατότητες, αλλά ταυτόχρονα είναι πολύ εύκολο να παρασυρθεί κάποιος και να της αποδώσει πολύ μεγαλύτερες ικανότητες από αυτές που πραγματικά έχει.
Ο κύκλος ευφορίας, οι παλαβοί μισθοί και γιατί ο επόμενος Ίλον Μασκ δεν θα «βγει» από την Ελλάδα
«Βλέπουμε έναν τεράστιο κύκλο ευφορίας στις νεοφυείς επιχειρήσεις γύρω από την ΤΝ. Δηλαδή, βλέπουμε στη Silicon Valley, σήμερα, δεκαπλάσιους (χρηματοδοτικούς) γύρους (…) με την πιθανή αξία της επιχείρησης να φτάνει σε δισεκατομμύρια δολάρια. Βλέπουμε παλαβούς μισθούς. Νομίζω ότι θα πρέπει να κοιτάμε αυτές τις εξελίξεις με σκεπτικισμό. Γιατί; Αφενός διότι έχουμε ένα κλειστό κλαμπ ανθρώπων που (…) τροφοδοτεί το να μείνουν αυτές οι αξίες στα ύψη. Κι αφετέρου, αυτό που πρέπει να κρατήσουμε στο κέντρο του μυαλού μας είναι ποια πραγματικά προβλήματα μπορούμε να λύσουμε με αυτή την τεχνολογία. Δυστυχώς ή ευτυχώς, στην Ελλάδα δεν έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε τέτοιου είδους επενδύσεις. Δεν υπάρχουν τα χρήματα, ώστε να ρίχνουμε δισεκατομμύρια με τέτοια λογική (….) Πολλοί αυτό το βλέπουν ως κακό, διότι δεν θα βγει από αυτό το μοντέλο ο επόμενος Mark Zuckerberg ή Elon Musk. Δεν ξέρω, όμως, αν θέλουμε να βγει ο επόμενος Ίλον Μασκ (Elon Musk) στην Ελλάδα, ήδη έχουμε αρκετές πηγές αστάθειας. Δεν χρειαζόμαστε άλλες», είπε χαρακτηριστικά.
Απευθυνόμενος σε ακροατήριο -μεταξύ άλλων- 17 startupers, ο δρ Μπλέτσας εξέφρασε ακόμη την ελπίδα οι περισσότεροι εξ αυτών «να προσπαθήσουν να βρουν τις πραγματικά καλές λύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη. Υπάρχουν και είναι αυτές, που εστιάζουν σε ένα πολύ συγκεκριμένο τομέα και λύνουν ένα πολύ συγκεκριμένο πρόβλημα, διότι οι σημερινές μορφές ΤΝ, όσο εντυπωσιακές και να είναι, δεν έχουν την ιδιότητα της μεταφοράς γνώσης από το ένα πρόβλημα σε ένα άλλο» εξήγησε.
Ρομπότ εξολοθρευτές, η κατάληξη των Νεάντερνταλ και η εξέλιξη στον πλανήτη
Ο δρ Μπλέτσας αναφέρθηκε, επίσης, στους φόβους που εκδηλώνονται για ρομπότ που θα έρθουν υπό μορφή Terminator (εξολοθρευτή) και «θα στείλουν τον Homo Sapiens εκεί που πήγε κι ο Νεάντερταλ. Δεν νομίζω ότι αυτό θα το δούμε στο άμεσο μέλλον. Θα έρθει κάποια στιγμή, αλλά θα έρθει με πιο ομαλό τρόπο, που δεν θα τον καταλάβουμε ως ένα ιστορικό γεγονός. Θα γίνει σταδιακά. Ας μη νομίζει, όμως, κάποιος ότι η εξέλιξη στον πλανήτη θα σταματήσει σε εμάς. Είμαστε μια απειροελάχιστη στιγμή στη γενικότερη πορεία της εξέλιξης της ζωής σε αυτόν τον πλανήτη», υπογράμμισε ο δρ Μπλέτσας, ο οποίος απευθυνόμενος στις/τους startupers πρόσθεσε ότι η επιτυχία δεν έρχεται με την πρώτη φορά.
«Στην Ελλάδα έχουμε πάρα πολλά παραδείγματα από ανθρώπους που απέτυχαν την πρώτη φορά και πέτυχαν τη δεύτερη. Η Ελλάδα χρειάζεται αλλαγή κουλτούρας, και εσείς συμμετέχετε ενεργά σε αυτό», είπε και πρόσθεσε ότι η πατρίδα μας είναι πλέον η Ευρώπη, ένας χώρος, όμως, ο οποίος έχει πάρα πολλά προβλήματα. «Μας λείπει ορισμένες φορές η εμπιστοσύνη μεταξύ μας για κάποιους λόγους. Για να πάμε μπροστά, θα πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε αυτό και να πετύχουμε τελικά αυτό που ακούμε πολλά χρόνια: μια ενιαία ευρωπαϊκή αγορά για προϊόντα και υπηρεσίες», κατέληξε.
Υποδομή, όχι μαγεία – Μαραθώνιος, όχι αγώνας ταχύτητας
Την εκτίμηση ότι το μέλλον ανήκει σε αυτούς που βλέπουν την ΤΝ ως υποδομή και όχι σαν μαγεία διατύπωσε ο futurist (μελλοντολόγος) Δημήτρης Δημητριάδης, Chief Innovation Officer της «TheFutureCats». Όπως είπε, στα επόμενα χρόνια, πιθανώς εντός τριετίας, θα χρησιμοποιούμε την ΤΝ ως υποδομή, χωρίς να μας νοιάζει ποιος είναι ο πάροχος ή πώς λειτουργεί, με τον ίδιο τρόπο που σήμερα απλά ανάβουμε το φως, χωρίς να θέτουμε αντίστοιχα ερωτήματα: «Θα ανοίγουμε τα λάπτοπ, τα κινητά μας και τα έξυπνα γυαλιά, θα χρησιμοποιούμε τα wearables (φορετές συσκευές) και η ΤΝ θα είναι εκεί, όπως ο ηλεκτρισμός», σημείωσε.
Ο κ. Δημητριάδης επισήμανε ακόμη ότι η ενσωμάτωση της ΤΝ είναι στρατηγικός μαραθώνιος, όχι τεχνολογικός αγώνας ταχύτητας: «Η ΤΝ έχει να κάνει με τους ανθρώπους και το πώς οι άνθρωποι προσαρμόζονται στην αλλαγή, καθώς μιλάμε για μια τεχνολογία γενικού σκοπού. Οπότε (…) μην ξεκινάτε με τους αλγόριθμους και το τι μπορούν να κάνουν αυτοί ή το τι είναι εφικτό στην “αρένα” των Μεγάλων Γλωσσικών Μοντέλων ΤΝ (LLMs). Αρχίστε να σκέφτεστε σε όρους αποτελεσμάτων», συνέστησε, ενώ πρόσθεσε ότι όταν συζητά με startupers για ΤΝ, συχνά χρησιμοποιεί μια παρομοίωση δανεισμένη από τη μουσική: «ν’ αρχίσουν χτίζοντας μια μπάντα (δηλαδή ένα μικρό και ευέλικτο σχήμα, που το δένει η κοινή κουλτούρα), όχι ολόκληρη ορχήστρα».
Πρόσθεσε ότι μια βασική παρανόηση γύρω από την ΤΝ στον επιχειρηματικό κόσμο είναι ότι αν έχεις δεδομένα, τότε μπορείς να ενεργοποιήσεις την ΤΝ πάνω σε αυτά και να εξαγάγεις αξία. «Αυτό είναι μια τεράστια παρανόηση, διότι η πραγματική κατάσταση είναι ότι έχουμε τα δεδομένα, αλλά για να μπορέσουμε να τα αξιοποιήσουμε πρέπει να συνδεθούμε με πηγές, για να τα συνθέσουμε. Στη συνέχεια, χρειαζόμαστε πολλή μηχανική δεδομένων (data engineering) και μοντελοποίηση, για να γίνει όλο αυτό λειτουργικό και εφαρμόσιμο (operationalize). Για αυτό είναι σημαντικό να σκέφτεστε πάντα με γνώμονα τα αποτελέσματα», σημείωσε.
Ο ομιλητής αναφέρθηκε ακόμη στις πολλές και αλληλεπικαλυπτόμενες κρίσεις των τελευταίων ετών, επισημαίνοντας ότι η αβεβαιότητα που προέκυψε εξαιτίας αυτών απαντάται και στην Τεχνητή Νοημοσύνη. «Κάθε startup, πρακτικά όλοι, νιώθουν αυτή την αβεβαιότητα. Και θέλω να πω ότι η αβεβαιότητα, δεν είναι bug (σφάλμα). Είναι feature (χαρακτηριστικό). Είναι εδώ για να μας δώσει την ευκαιρία να τρέξουμε πιο γρήγορα και να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα, και να χρησιμοποιήσουμε αυτή την TN, που άλλοι λένε ότι θα μας σκοτώσει κι άλλοι ότι θα τα λύσει όλα. Πρέπει να βρισκόμαστε κάπου στη μέση, δεν είναι ή το ένα ή το άλλο», υπογράμμισε ο κ. Δημητριάδης.
Εξέφρασε, δε, την πεποίθηση ότι η εποχή της ΤΝ χρειάζεται, επίσης, νέο μοντέλο ηθικής της ηγεσίας. «Πρέπει να προστατεύσουμε τους ανθρώπους μας. Πρέπει να κατανοήσουμε τι συνεισφέρουν (…). Βλέπω μια τάση στις ΗΠΑ, τύπου “θα χάσουμε 300 άτομα και θα τα αντικαταστήσουμε με ΤΝ” (…) Η πραγματικότητα είναι ότι πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την ΤΝ για να ενισχύσουμε/επαυξήσουμε (augment) τους ανθρώπους, όχι να τους αντικαταστήσουμε», εξήγησε.
