, Πέμπτη
28 Μαρτίου 2024

search icon search icon

ΈΡΕΥΝΑ "Κ": Χρυσά ράσα πολλών… καρατίων

Papades copy
του Βαγγέλη Στολάκη
«Τα ράσα δεν κάνουν τον παπά» λέει ο θυμόσοφος λαός και θα συμφωνήσουμε. Θα συμπληρώσουμε ωστόσο ότι δείχνουν τη δύναμή του, το αξίωμά του και την οικονομική του κατάσταση. Αν κάνει κανείς μια μικρή έρευνα σε βιοτεχνίες που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή καθημερινών αλλά και λειτουργικών ιερατικών ενδυμάτων θα διαπιστώσει πως έχει στηθεί μια ολόκληρη βιομηχανία. Υφάσματα, εικόνες, σταυροί, πέτρες και… διαμάντια που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ενός ράσου είναι διαλεγμένα ένα προς ένα, πολλές φορές ραμμένα στην Ινδία, ζυγίζουν πολλά… καράτια και πωλούνται έναντι πέντε ή έξι χιλιάδων ευρώ, στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης.
Η αλήθεια είναι ότι οι πωλήσεις του κλάδου σημειώνουν πτώση, η οποία ωστόσο δεν ξεπερνά το 10%, την ώρα που η… χασούρα στον κλάδο των ενδυμάτων λόγω μνημονίων αγγίζει το 50%. Σύμφωνα με τον κ. Κώστα Κατσάρη, ιδιοκτήτη βιοτεχνίας εκκλησιαστικών ενδυμάτων στο κέντρο της Θεσσαλονίκης η πτώση στις πωλήσεις ξεκίνησε από το 2012 και μετά. Για τον ίδιο, οι παράγοντες για την πτώση αυτή είναι τρεις: Πρώτον, η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει όλους τους τομείς της πραγματικής οικονομίας. Δεύτερον, οι κληρικοί (ιερείς, Μητροπολίτες κ.α.) είναι δημόσιοι υπάλληλοι, επομένως έχουν υποστεί κι αυτοί μειώσεις στους μισθούς τους. Τρίτον, όπως και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, έτσι και στην Εκκλησία για κάθε αποχώρηση υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός προσλήψεων. Εξαιτίας του μνημονίου λοιπόν, μειώθηκαν σημαντικά οι χειροτονίες νέων ιερέων. «Σκεφτείτε ότι κάθε νέος ιερέας ξόδευε περίπου χίλια ευρώ όταν χειροτονούνταν. Έπρεπε να αγοράσει όλα τα ρούχα από την αρχή. Τώρα δεν συναντάμε συχνά κάτι τέτοιο» αναφέρει στην Karfitsa ο κ. Κατσάρης.
Πόσο πάει το… μαλλί;
Ο τιμοκατάλογος των εκκλησιαστικών ενδυμάτων διαφέρει. Εξαρτάται από το ρούχο, τη χρησιμότητά του, τον στολισμό του, αλλά και τον βαθμό της ιεροσύνης αυτού που θα το φορέσει. Έτσι για παράδειγμα, τα απλά καθημερινά μαύρα ράσα των ιερέων μπορεί να τα βρει κανείς στο εμπόριο στην τιμή των εκατό ευρώ. Τα λειτουργικά άμφια κοστίζουν ωστόσο πολλά παραπάνω. Όπως αναφέρει στην Karfitsa υπάλληλος βιοτεχνίας ιερατικών ενδυμάτων «η τιμή εξαρτάται από τον κόπο και τον χρόνο που θα δαπανήσει κάποιος για να το φτιάξει. Τα λειτουργικά αρχιερατικά είναι ραμμένα στο χέρι, ενώ τα υφάσματα που χρησιμοποιούνται είναι μεταξωτά. Πάνω σε αυτά ράβονται περίτεχνα σχέδια κεντημένα με μεταλλικές επίχρυσες κλωστές, μπαίνουν πετράδια, χρυσοί σταυροί κτλ» αναφέρει χαρακτηριστικά. Σχολιάζει μάλιστα, ότι όλα αυτά μπορεί να εκτοξεύσουν την τιμή ενός αμφίου στις πέντε χιλιάδες ευρώ. «Οι ιερείς ξέρουν ότι επενδύουν σε αυτά τα λειτουργικά ρούχα. Όλα είναι κεντημένα πολύ προσεκτικά με αποτέλεσμα να αντέχουν στο πέρασμα του χρόνου. Τα αρχιερατικά άμφια κρατούν αιώνες. Επομένως μπρος στην αιωνιότητα δεν υπάρχει κόστος» συμπληρώνει. «Η τιμή για ένα άμφιο μπορεί να ξεκινήσει από τα τετρακόσια ευρώ και να φτάσει τις τρεις χιλιάδες ευρώ» σχολιάζει από την πλευρά του ο κ. Κατσάρης, ο οποίος όπως δηλώνει προμηθεύει και ιεράρχες του εξωτερικού.
Made in… India
Στη Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με τον κ. Ιωσήφ Καπανίδη ιδιοκτήτη καταστήματος με εκκλησιαστικά ρούχα υπάρχουν πέντε μικρές οικοτεχνίες που ράβουν ιερατικά άμφια. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως δεν υπάρχουν και άλλοι ιδιώτες οι οποίοι σχεδιάζουν υφάσματα και δέχονται παραγγελίες για άμφια από κληρικούς τα οποία στη συνέχεια παραγγέλνουν σε βιοτεχνίες του εξωτερικού, κυρίως στην Ινδία προκειμένου να πετύχουν μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους.  «Εμείς ράβουμε στην Ελλάδα. Όλα τα ενδύματά μας γίνονται κατόπιν παραγγελίας. Ανάλογα με την ποιότητα της χειροποίητης εργασίας που έχει ένα άμφιο αλλά και τα κοσμήματα που θα τοποθετήσουμε πάνω σε αυτό, τόσο πιο ακριβό γίνεται» σχολιάζει ο κ. Καπανίδης.
Όπως αναφέρουν οι επαγγελματίες του χώρου επιλέγονται χώρες όπως είναι η Ινδία και η Κίνα για να ραφτούν τα ενδύματα γιατί σε αντίστοιχες βιομηχανίες στην Ευρώπη το ίδιο αντικείμενο (ύφασμα, σχέδιο, κέντημα) μπορεί να κοστίζει ακόμα και οκτώ φορές ακριβότερα.
Τα άμφια που φορούν οι ιερείς ποικίλουν ανάλογα με την λατρευτική περίοδο. Την Μεγάλη εβδομάδα οι ιερείς,  για παράδειγμα φορούν μαύρα ή μωβ άμφια, την ημέρα της Ανάστασης λευκά, χρυσά και κόκκινα, την ημέρα του εορτασμού των Θεοφανείων τα ενδύματά τους είναι στις αποχρώσεις του μπλε και την ημέρα του Σταυρού σε αποχρώσεις του πράσινου.
«Που ράβεσαι»;
Τα σχέδια των υφασμάτων ποικίλουν και διαφέρουν στην… λεπτομέρεια. Αυτός είναι και ο τρόπος να αναγνωρίζει κανείς σε ποιον σχεδιαστή ανήκει ένα συγκεκριμένο ρούχο. Και λέμε πως διαφέρουν στην… λεπτομέρεια αφού τα περισσότερα υφάσματα είναι… copy paste από αυτά που φορούσαν την εποχή των Βυζαντινών χρόνων.
«Άλλα άμφια είναι φτηνά και άλλα ακριβά. Η κάθε κατηγορία έχει το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Μην λησμονούμε ότι και οι παπάδες είναι μια… κοινωνία. Υπάρχουν οι πλούσιοι και οι φτωχοί. Όποιος μπορεί και έχει τη δυνατότητα θα αγοράσει τα ακριβά. Οι αγιορείτες μοναχοί που δεν πληρώνονται γιατί δεν είναι διορισμένοι θα αγοράσουν τα φτηνά» σχολιάζει υπάλληλος.
«Είναι ρούχα της δουλειάς»
Οι άνθρωποι της Εκκλησίας πάντως ουκ ολίγες φορές απάντησαν στην έντονη κριτική που έχουν δεχτεί, ότι σε περίοδο κρίσης προκαλεί η αμφίεση των κληρικών. Είναι ενδεικτική η απάντηση που είχε δώσει ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος κατά τη διάρκεια κυριακάτικου κηρύγματός του. Συγκεκριμένα ο κ. Άνθιμος είχε πει: «Είμαστε ντυμένοι όλες τις μέρες του χρόνου μέσα στα μαύρα ράσα μας. Είναι και μερικοί που σχολιάζουν αυτά τα ενδύματα που φοράμε στη Λειτουργία, και οι ιερείς και οι Επίσκοποι, ότι είναι πανάκριβα, μεγάλης αξίας και τους ενοχλούν, γιατί δεν μπορούν να καταλάβουν αυτό που έλεγε ο Μέγας Βασίλειος ότι μπορώ καθ’ ήμέραν να είμαι με το μοναδικό ράσο μου και να κυκλοφορώ και να ασκώ τις υποχρεώσεις μου, αλλά όταν λειτουργώ πρέπει να είμαι ντυμένος με ό,τι καλύτερο έχω, ΑΝ το έχω, ΑΝ μου το δώρισε η Εκκλησία για να πραγματοποιήσω με τη χάρη του Θεού ιδίως την τέλεση του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας».  «Εμείς οι παπάδες, Επίσκοποι, διάκονοι, μοναχοί από το πρωί της Κυριακής μετά τη Λειτουργία και μέχρι που θα έρθει το Σάββατο, για όλες τις εβδομάδες, μήνες και χρόνια είμαστε ντυμένοι στα μαύρα ράσα για το πένθος, για τη σταυρική θυσία του Κυρίου και είναι και μερικοί παλαιοί που κοιμούνται με το μαύρο ράσο. Κι όταν έρθει η Κυριακή και πιάσουμε στα χέρια το Χριστό δε θα πρέπει να φορούμε ένα άλλο ένδυμα;” συμπλήρωσε ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης.
Τα 300 άμφια του Χριστόδουλου
Πρόκληση χαρακτηρίζει από την πλευρά της η καθηγήτρια Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ και πρώην αντιπρύτανης, Δέσπω Λιάλιου το γεγονός ότι οι ιερείς φορούν ακριβά άμφια και κοσμήματα σε περίοδο κρίσης. «Ο Μητροπολίτης Κοζάνης Διονύσιος, ένας σοφός άνθρωπος είχε ζητήσει την απλοποίηση των αμφίων. Δεν φορούσε μίτρα και έκανε λόγο για… σιδερικά» αναφέρει χαρακτηριστικά. «Η μίτρα είχε σημασία στα χρόνια του Βυζαντίου. Την φορούσαν οι αυτοκράτορες και ο Πατριάρχης. Τώρα ο κάθε δεσπότης φοράει μίτρα. Ασφαλώς και χρειάζεται απλοποίηση στα άμφια των κληρικών. Πρέπει τα άμφια να είναι καθαρά και να δείχνουν το βαθμό του κάθε ιερέα. Μου προκαλεί εντύπωση αυτό που συμβαίνει. Ο Χριστόδουλος είχε 300 στολές για να κάνει το δικό του μουσείο, ενώ ο Μητροπολίτης Διονύσιος είχε μόλις δυο στολές. Είναι πρόκληση» συμπληρώνει η καθηγήτρια Θεολογίας. Η ίδια αναφέρει ότι τα άμφια πρέπει να είναι ιδιοκτησία των ναών και όχι του κάθε ιερέα. «Δεν πρέπει να είναι προσωπική υπόθεση. Τα Άμφια της Αγίας Σοφίας στην Πόλη δεν ήταν προσωπικά του Πατριάρχη αλλά του ναού. Γι’ αυτό στην εκκλησιαστική παράδοση τα άμφια ήταν δώρα χριστιανών και χρησιμοποιούνταν ως εκκλησιαστικό αντικείμενο. Δεν ήταν προσωπική περιουσία αλλά προσπάθεια κοινή» καταλήγει η κ. Λιάλιου.

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.