Η δραστική ουσία λενακαπαβίρη (lenacapavir) ανακηρύχθηκε Ανακάλυψη της Χρονιάς για το 2024 από το περιοδικό Science.
Παρά τις δεκαετίες προόδου στην αντιμετώπιση του HIV, ο ιός εξακολουθεί να μολύνει περισσότερους από 1 εκατομμύριο ανθρώπους ετησίως. Ένα νέο εμβόλιο για την προστασία από τη νόσο παραμένει ανεκπλήρωτο όνειρο, όμως, το 2024 έφερε μια καινοτομία που ενδεχομένως να αλλάξει τα δεδομένα: ένα ενέσιμο φάρμακο που προσφέρει προστασία από τον HIV για έξι μήνες ανά κάθε δόση.
Η λενακαπαβίρη, όπως ονομάζεται το φάρμακο, δοκιμάστηκε σε δύο μεγάλες κλινικές μελέτες με εξαιρετικά αποτελέσματα. Μία μελέτη σε κορίτσια και νεαρές γυναίκες στην Αφρική έδειξε ότι οι ενέσεις της λενακαπαβίρης μηδένισαν τις λοιμώξεις από τον HIV, καταγράφοντας αποτελεσματικότητα 100%.
Τρεις μήνες αργότερα, μια δεύτερη μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε τέσσερις ηπείρους κατέγραψε αποτελεσματικότητα 99,9% σε άτομα διαφορετικών φύλων που έρχονται σε σεξουαλική επαφή με άνδρες.
«Έχει τη δυνατότητα, αν καταφέρουμε να την αξιοποιήσουμε σωστά, να μειώσει δραστικά τα ποσοστά μόλυνσης παγκοσμίως,» δήλωσε η Linda-Gail Bekker, ειδική στις λοιμώξεις από το Πανεπιστήμιο του Κέιπ Τάουν, η οποία ηγήθηκε της μιας από τις δύο μελέτες αποτελεσματικότητας για λογαριασμό της φαρμακευτικής εταιρείας Gilead Sciences.
Η επιστήμη πίσω από την επιτυχία
Η αποτελεσματικότητα της λενακαπαβίρης οφείλεται σε μια σημαντική ερευνητική πρόοδο: τη βαθύτερη κατανόηση της δομής και της λειτουργίας της πρωτεΐνης καψιδίου του HIV, την οποία στοχεύει το φάρμακο. Η πρωτεΐνη καψιδίου σχηματίζει ένα κέλυφος γύρω από το γενετικό υλικό του ιού και παίζει κρίσιμο ρόλο στη μόλυνση.
Η ανακάλυψη αυτή δημιουργεί ελπίδες ότι παρόμοιοι αναστολείς καψιδίου θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και για την αντιμετώπιση άλλων ιογενών ασθενειών, καθώς πολλοί ιοί έχουν τις δικές τους πρωτεΐνες καψιδίου. «Αυτό το φάρμακο ανοίγει νέους δρόμους για τη θεραπεία ιογενών λοιμώξεων,» σχολίασε η Linda-Gail Bekker.
Προβλήματα πρόσβασης
Παρότι τα αποτελέσματα των μελετών είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά, η πρόσβαση στο φάρμακο παραμένει πρόκληση. Η λενακαπαβίρη μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο πρόληψης, αλλά η επιτυχία της εξαρτάται από τη δυνατότητα ευρείας διάθεσής της, ιδιαίτερα στις περιοχές με τη μεγαλύτερη επιβάρυνση από τον HIV.
Η Gilead Sciences έχει δηλώσει τη δέσμευσή της να συνεργαστεί με κυβερνήσεις και οργανισμούς υγείας για να διασφαλίσει ότι το φάρμακο θα φτάσει σε αυτούς που το χρειάζονται περισσότερο. «Εάν μπορέσουμε να το κάνουμε σωστά, η λενακαπαβίρη θα αλλάξει το παιχνίδι,» τόνισε η Bekker.
Πηγή: Iatropedia.gr
