Πόσο εύκολη είναι η πρόσβαση σε αλκοόλ, τι γίνεται με τους ελέγχους της αστυνομίας, πως οι ανήλικοι πλαστογραφούν τις ηλικίες στις ταυτότητές τους ,τι προτείνουν οι καταστηματάρχες. Μιλούν ανήλικοι, γονείς, εκπρόσωποι αστυνομιας, ψυχολόγοι, ιδιοκτήτες καταστημάτων.
Ρεπορτάζ: Πάνος Μανής
“Το μόνο που θυμάμαι είναι να πίνουμε με την παρέα μου στο σπίτι και μετά να ξυπνάω στο νοσοκομείο”. Ο Ι.Λ.* φοιτητής σήμερα, περιγράφει στην “Κ” πως στην πρώτη του, στην ουσία, επαφή με το αλκοόλ, κινδύνευσε να χάσει τη ζωή του. Χρειάστηκε να νοσηλευτεί για να ξεπεράσει την επήρεια. Από τότε, όπως λέει, πίνει ελάχιστα και πολύ προσεκτικά. “Δεν γνωρίζω αν το ποτό ήταν νοθευμένο ή αν όντως ήπια πολύ εγώ. Ακόμη δεν μπορώ να το επαναφέρω ξεκάθαρα στη μνήμη μου. Το σίγουρο είναι ότι από τότε οι επαφές μου με το αλκοόλ είναι ελάχιστες και με πολλή προσοχή” λέει.
Αγοράζουμε αλκοόλ όπως τις τσίχλες
Λίγες μέρες έχουν περάσει από το θάνατο μιας 16χρονης έξω από μπαρ στην Αθήνα μετά από κατανάλωση αλκοόλ και συνομίληκοί της μιλώντας στην “Κ” υποστηρίζουν ότι συνεχίζουν να αγοράζουν αλκοόλ σαν να είναι τσίχλες χωρίς κανένα έλεγχο. “Μπορώ όποτε θέλω, χωρίς κανένα έλεγχο να αγοράσω αλκοόλ από το περίπτερο, από το σούπερ μάρκετ, από τα μίνι μάρκετ που βρίσκονται σε κάθε γωνία” εξηγεί στην “Κ” ένας 16χρονος. “Από την στιγμή που έχω τα χρήματα, όλα είναι εύκολα. Κι αν κάποιος το παίζει αυστηρός και ελέγχει ταυτότητες, το διαδίδουμε μέσω social ποιοι είναι αυτοί και στα μαγαζιά αυτά δεν ξαναπατάει κανείς” λέει ένας συνομίληκός του. Πολύ συχνά ανήλικοι στήνουν αυτοσχέδια πάρτι σε πάρκα και γειτονιές με ανεξέλεγκτη κατανάλωση αλκοόλ όπως μας λένε. Κι αυτά για όσους δεν θέλουν να πιουν το ποτό σους σε κάποιο μπαρ ωστόσο και για αυτό υπάρχει τρόπος όπως λένε οι ανήλικοι.
Πλαστογραφούν τις ημερομηνίες γέννησης στις ταυτότητες
“Μπαίνουμε ανενόχλητοι στα μπαρ και παραγγέλνουμε κανονικά”, λέει ανήλικός αν και παραδέχεται πως “τώρα τελευταία με τους αστυνομικούς ελέγχους και τις συλλήψεις αυτοί που ζητούν ταυτότητα αυξήθηκαν”. Όμως οι έφηβοι που πλέον “παίζουν το διαδίκτυο στα δάχτυλα” έχουν βρει λύση και για αυτό. Βγάζουν μια φωτογραφία την ταυτότητά τους από το Gov Wallet, “πειράζουν” το έτος γέννησης για να φαίνονται ενήλικες και κάνουν screenshot. Όταν τους ζητούν ταυτότητα το μόνο που κάνουν είναι να δείχνουν την αποθηκευμένη φωτογραφία. Αρκετοί μάλιστα το κάνουν και μέσω εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης για πιο αληθοφανές αποτέλεσμα.
“Η συντριπτική πλειονότητα των επαγγελματιών συνεργάζεται κανονικά. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που εκφράζουν ενόχληση, κυρίως γιατί θεωρούν πως δεν είναι πάντοτε σε θέση να ελέγξουν αν το πρόσωπο που εξυπηρετούν είναι ανήλικο. Μάλιστα όπως μας λένε, έχει διαπιστωθεί πολλές φορές οι ταυτότητες που τους παρουσιάζονται, κυρίως οι ψηφιακές, να είναι επιμελώς παραποιημένες, ως προς την ημερομηνία γέννησης, ακριβώς για να παρακάμπτεται ο νόμος” λέει στην “Κ” ο Παναγιώτης Αγγελίδης, Αστυνόμος Β΄ της Υποδιεύθυνσης Προστασίας Ανηλίκων της αστυνομικής διεύθυνσης Θεσσαλονίκης και αναφέρει “Παρόλα αυτά, ο νόμος είναι σαφής και η προστασία των ανηλίκων δεν είναι διαπραγματεύσιμη”.
Αλκοόλ και στα σχολικά πάρτι
Όπως λένε οι έφηβοι υπάρχουν τρόποι για προμήθεια αλκοόλ ακόμη και για τα σχολικά πάρτι σε άγνοια γονέων και καθηγητών. “Εμείς λέμε πάντα, ακόμη και για ένα σχολικό πάρτι, θέλουμε δύο γραπτές συγκαταθέσεις, μία του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων και μία του συλλόγου διδασκόντων. Και φυσικά πάντα με συνοδεία και επίβλεψη γονέων και καθηγητών. Ζητούμε αυτά τα πάρτι να ξεκινούν από τις 7 το απόγευμα ως τις 11 το βράδυ και να σερβίρονται μόνο αναψυκτικά, χυμοί και οτιδήποτε μη αλκοολούχο” λέει στην “Κ” ο Παναγιώτης Καρασαββίδης πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εμπόρων Νομού Θεσσαλονίκης. Η πρόταση της ομοσπονδίας βέβαια είναι το ιδεατό σενάριο ωστόσο δεν εφαρμόζεται. “Ζητάμε παραδειγματική τιμωρία σε όσους διαθέτουν αλκοόλ σε ανήλικους” αναφέρει ο κ.Καρασαββίδης και εξηγεί. “Κλείσιμο. Είμαστε πρώτα από όλα γονείς και δε γίνεται να ζούμε με το φόβο ότι τα παιδιά μας θα βγουν έξω και θα επιστρέψουν λιπόθυμα από το ποτό. Σε αυτό είμαστε κάθετοι. Οριστικό λουκέτο.”
Η αγωνία των γονιών
“Έχω δει το παιδί μου σε φορείο νοσοκομείου λιπόθυμο από το αλκοόλ. Το παιδί μου που εγώ ήξερα ότι δεν έπινε. Πάγωσα. Χρειάστηκε μέρες για να συνέλθει” λέει με πόνο ψυχής μητέρα μαθητή στην “Κ” και προσθέτει “νομίζω ότι δεν έχει ξαναδοκιμάσει από τότε. Αλλά όταν βγαίνει έξω τρέμω όταν χτυπά το τηλέφωνο”. Η αγωνία των γονιών είναι έκδηλη. Ειδικά για όσους έχουν παιδιά κοντά στις πανελλαδικές και τα βλέπουν να βγαίνουν για να “ξεδώσουν” το βράδυ του Σαββάτου. “Μας ανησυχεί πάρα πολύ η εύκολη πρόσβαση μαθητών στο αλκοόλ όπως και σε άλλες εθιστικές ουσίες” λέει ο Σταύρος Τριλυράκης εκπρόσωπος της ομοσπονδίας γονέων κεντρικής Μακεδονίας. “Είναι στρεσογόνο για έναν 17χρονο το πως θα δώσει πανελλήνιες, το πως θα σπουδάσει σε μια ξένη πόλη. Νιώθει ότι πνίγεται και δεν έχει μια διέξοδο” προσπαθεί να εξηγήσει και αποδίδει το πρόβλημα κατά βάση σε δύο παράγοντες. “Το ίδιο το κράτος δεν προστατεύει τους μαθητές αφού παρά το γεγονός ότι υφίστανται νόμοι δεν εφαρμόζονται αλλά και η ίδια η εκπαίδευση δεν έχει απάντηση, δεν εκπαιδεύει τα παιδιά σε ζητήματα εθισμού”.
Οι έλεγχοι της αστυνομίας
“Με τις τις δράσεις μας, ελέγχους σε καταστήματα και ενημερώσεις σε σχολεία θέλουμε να λειτουργήσουμε και προληπτικά. Εχουμε δει περιπτώσεις παιδιών με ανάγκη ιατρικής παρέμβασης παρέμβασης μετά από τη μέθη” λέει στην “Κ” ο αστυνόμος Β’ Π.Αγγελίδης και περιγράφει πως “ανήλικοι σε κατάσταση μέθης, υπήρξαν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης και άλλα περιστατικά, όπου ανήλικοι, υπό την επήρεια αλκοόλ επιδείκνυαν παραβατικές συμπεριφορές”. Αναφέρει μάλιστα πως οι αρχές έχουν εντυπωσιαστεί από το “πόσο “αθώα” θεωρούν οι έφηβοι την κατανάλωση αλκοόλ και βάσει της εμπειρίας του εξηγεί πως “τα παιδιά δεν μαθαίνουν από αυτά που τους λέμε, μαθαίνουν από αυτά που μας βλέπουν να κάνουμε. Όταν βλέπουν ότι ο ενήλικας χαλαρώνει, “απελευθερώνεται” ή περνάει καλά με τη βοήθεια του αλκοόλ, τότε πιστεύουν ότι αυτός είναι ο φυσιολογικός τρόπος διασκέδασης” και προσθέτει “Η πρόληψη ξεκινά μέσα στο σπίτι, όχι στην πόρτα του καταστήματος. Η Ελληνική Αστυνομία θα συνεχίσει τους ελέγχους με συνέπεια, όμως κανένα μέτρο δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον ρόλο της οικογένειας και της πρόληψης”.
Κατερίνα Κασαμπαλή – Ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια
Τέσσερις είναι οι βασικοί λόγοι που οι ανήλικοι καταναλώνουν με τόση ευκολία αλκοόλ στην Ελλάδα
-Κοινωνική και οικογενειακή κουλτούρα.
Υπάρχει μεγάλη ανεκτικότητα στην κατανάλωση αλκοόλ των παιδιών. Π.χ. Στον οικογενειακό κύκλο ακούγεται πολλάκις το “Ας δοκιμάσει λίγο το παιδί δεν πειράζει. ”.Οι συμπεριφορές αυτές δημιουργούν στα παιδιά, στους μετέπειτα εφήβους, μια αίσθηση, ότι το αλκοόλ δεν είναι κακό και έτσι απενοχοποιείται.
-Μεγάλη ευκολία πρόσβασης.
Δεν υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος στην πώλησή του στα καταστήματα παρόλο που υπάρχει στην Ελλάδα νομικό πλαίσιο. Τα παιδιά έχουν απεριόριστη πρόσβαση σε αλκοόλ.
-Η πίεση από συνομηλίκους.
Τα παιδιά και οι έφηβοι συχνά πίνουν για να ανήκουν σε μια παρέα. Η εφηβεία είναι μια περίοδος πειραματισμού στην οποία τα παιδιά έχουν μια τεράστια ανάγκη να ανήκουν κάπου. Φεύγουν από το προστατευόμενο οικογενειακό περιβάλλον αποζητούν την ένταξη σε μια άλλη ομάδα. Όταν η ομάδα αυτή είναι μια ομάδα που καταναλώνει αλκοόλ για να νιώσουν μέλη τη καταναλώνουν και οι ίδιοι.
-Ψυχολογικοί παράγοντες.
Ένας έφηβος μπορεί να δει ότι για έναν αγχώδη άνθρωπο, με χαμηλή αυτοεκτίμηση, με κοινωνική φοβία, το αλκοόλ και ως ψυχοτρόπος ουσία είναι η λύση στο πρόβλημά του. Ότι μπορεί να γίνει εξωστρεφής, ότι μπορεί να είναι πιο κοινωνικός. Εκτιμά ότι πίνοντας θα γίνει κι ο ίδιος.
Όλα αυτά κανονικοποιούν την κατανάλωση αλκοόλ και από ναρκωτική ουσία την μετατρέπουν σε ένα εργαλείο διασκέδασης, ένταξης κλπ απαραίτητο για την κοινωνικότητα ενός ατόμου.
*τα αρχικά του ονόματος έχουν τροποποιηθεί
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ KARFITSA
