Η Μονάδα Κατεργασίας Αποβλήτων της Βιομηχανικής Περιοχής Θεσσαλονίκης συμφερόντων της τράπεζας Πειραιώς και του υπουργείου Ανάπτυξης, λειτουργεί χωρίς άδεια και χωρίς την έγκριση περιβαλλοντικών όρων! Όπως καταγγέλλει η βουλευτής της Δημοκρατικής Αριστεράς, Κατερίνα Μάρκου «περισσότερα από πέντε εκατομμύρια ακατέργαστα λύματα ρίχνονται στον Θερμαϊκό Κόλπο κάθε χρόνο» με αποτέλεσμα την περαιτέρω υποβάθμιση της περιοχής και την έντονη δυσοσμία και όχληση κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.

Και όλα αυτά την ώρα που το υπουργείο Μακεδονίας Θράκης, λίγα χιλιόμετρα παραπέρα πραγματοποιεί καθημερινό επιφανειακό καθαρισμό για να βελτιώσει την εικόνα της παραλίας της Θεσσαλονίκης.

Η λειτουργία της Μονάδας Κατεργασίας Αποβλήτων (ΜΚΑ) παρουσιάζει πολλά προβλήματα, που περιλαμβάνουν την απαιτούμενη περιβαλλοντική αδειοδότηση, την έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των φορέων, που είτε τυπικά είτε ουσιαστικά, είναι υπεύθυνοι για τη λειτουργία της, τη μειωμένη απόδοση και συντήρησή της. Σαν αποτέλεσμα, σήμερα η ΜΚΑ είναι πηγή πολλαπλών προβλημάτων και κυρίως πηγή οχλήσεων στην περιοχή, με συνέπεια την δημιουργία έντονων αντιπαραθέσεων, αλλά και την επιβολή προστίμων από τους αρμόδιους φορείς.

Το ζήτημα είδε εκ νέου το φως της δημοσιότητας ύστερα από επίκαιρη ερώτηση που κατέθεσε η βουλευτής της Β’ Περιφέρειας Θεσσαλονίκης από τη Δημοκρατική Αριστερά, Κατερίνα Μάρκου. Η ίδια αναφέρεται σε «εκτεταμένη ρύπανση του Θερμαϊκού Κόλπου από τη Μονάδα Καθαρισμού Αποβλήτων (ΜΚΑ)  που λειτουργεί στη Βιομηχανική περιοχή της Θεσσαλονίκης». Σχολιάζει επίσης πως «αυτή τη στιγμή η ΜΚΑ λειτουργεί χωρίς να υπάρχει εν ισχύ απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων ενώ, λόγω της παλαιότητας και προβλημάτων, αδυνατεί να επεξεργαστεί τα πάνω από πέντε εκατομμύρια κυβικά μέτρα βιομηχανικών λυμάτων, τα οποία ρυπαίνουν τον Θερμαϊκό Κόλπο αλλά και τις στραγγιστικές τάφρους μέσω των οποίων καταλήγουν σ’ αυτόν». Η κ. Μάρκου ρωτά μάλιστα τον υπουργό Ανάπτυξης, Κωστή Χατζηδάκη τί ενέργειες έχουν γίνει μέχρι σήμερα προς την ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ Α.Ε., στην οποία το υπουργείο Ανάπτυξης είναι μέτοχος κατά 35%.

«Μου έκλεισαν το τηλέφωνο»

Μιλώντας στην «Κ» η βουλευτής της Δημοκρατικής Αριστεράς, που αποτελεί τον τρίτο πόλο της σημερινής κυβέρνησης Σαμαρά, εξηγεί πως «όταν κάλεσα στην ΕΥΑΘ για να λάβω τις σχετικές απαντήσεις πριν την κατάθεση της ερώτησης, ο αρμόδιος κύριος μου είπε ότι το ζήτημα είναι καυτή πατάτα, δεν μπορεί να μου απαντήσει και μου έκλεισε το τηλέφωνο. Τον κάλεσα ξανά και του δήλωσα πως είναι υποχρεωμένος να μου απαντήσει». Η κ. Μάρκου συμπληρώνει ότι «απάντηση δεν έχω λάβει ακόμα γιατί δεν ξέρουν ποιος είναι ο αρμόδιος υπουργός που θα με ενημερώσει. Ο υπουργός Ανάπτυξης την περασμένη βδομάδα δεν προσήλθε στη Βουλή και μάλιστα με παρέπεμψε στον κ. Καράογλου». «Το ζήτημα είναι γνωστό στην πόλη. Οι μόνοι θιγμένοι είναι οι κάτοικοι λόγω της έντονης δυσοσμίας στην περιοχή αλλά και ο Θερμαϊκός Κόλπος» καταλήγει η κ. Μάρκου.

Όπως προκύπτει από την έρευνα της «Κ» το ζήτημα έφτασε στη Βουλή άλλες δυο φορές στο παρελθόν μετά από επίκαιρες ερωτήσεις του βουλευτή της ΝΔ και σημερινού υπουργού Μακεδονίας-Θράκης, Θεόδωρου Καράολγου και του πρώην βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Γιώργου Αρβανιτίδη. Ο πρώτος στην ερώτησή του με αριθμό πρωτοκόλλου 6921/03.3.2010 αναφέρει πως «η Μονάδα Κατεργασίας Αποβλήτων της βιομηχανικής περιοχής της Σίνδου λειτουργεί χωρίς την απαιτούμενη άδεια» ενώ ο δεύτερος ανέφερε πως «η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Θεσσαλονίκης είχε ζητήσει εγγράφως το κλείσιμο της ΜΚΑ, λόγω μη συμμόρφωσης, παρά τα πρόστιμα και τις σχετικές εντολές».

Χωρίς άδειες

Σήμερα η Μονάδα Κατεργασίας Αποβλήτων της μεγαλύτερης Βιομηχανικής Περιοχής της χώρας λειτουργεί χωρίς τη μελέτη περιβαλλοντικών όρων και χωρίς την έκδοση νέας κοινής υπουργικής απόφασης, καθώς η προηγούμενη του 2006 έληξε το Σεπτέμβριο του 2011. Επίσης, όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ η συγκεκριμένη μονάδα δεν διαθέτει άδεια λειτουργίας, παρά μια προσωρινή άδεια λειτουργίας που της χορηγήθηκε το 1999.

Η Μονάδα Κατεργασίας Αποβλήτων ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1979 μέσα στην κρατική τότε Βιομηχανική Περιοχή Θεσσαλονίκης στη Σίνδο. Η τελευταία λίγα χρόνια αργότερα περιέρχεται στην Τράπεζα Πειραιώς, ενώ το κράτος συμμετέχει σε ποσοστό 35%. Ωστόσο, τα λύμματα που παράγουν οι οκτακόσιες και πλέον επιχειρήσεις που λειτουργούν στη ΒΙ.ΠΕ. προ κρίσης είναι περισσότερα από τον όγκο που μπορεί να επεξεργαστεί η ΜΚΑ με αποτέλεσμα πολλά από αυτά, περίπου πέντε εκατομμύρια κυβικά μέτρα να φτάνουν ακατέργαστα στο Θερμαϊκό Κόλπο.

Οι αρμόδιοι φορείς, η ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ. συμφερόντων Τράπεζας Πειραιώς και η ΕΥΑΘ που είχε αναλάβει από το 1996 (τότε ΟΑΘ) τον διαχειριστικό έλεγχο της ΜΚΑ σύμφωνα με την κοινή υπουργική απόφαση του 2006, για τη σημερινή κατάσταση επιρρίπτουν ο ένας την ευθύνη στον άλλον. Η μια πλευρά ισχυρίζεται πως την ευθύνη για τον εκσυγρονισμό της ΜΚΑ φέρει η ΕΥΑΘ, ενώ η δεύτερη θεωρεί πως για να αναληφθεί ο διαχειριστικός έλεγχος πρέπει πρώτα να δοθεί μόνιμη άδεια λειτουργίας στην Μονάδα Κατεργασίας Αποβλήτων με βασική προϋπόθεση την ανακατασκευή των εγκαταστάσεων.

Ενόψει συμφωνίας;

Σύμφωνα με πληροφορίες η επίκαιρη ερώτηση της κ. Μάρκου «θορύβησε» τις δυο πλευρές και όπως δηλώνουν οι καλά γνωρίζοντες «η συμφωνία δεν θα αργήσει». Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ» η Τράπεζα Πειραιώς έχει ήδη αποφασίσει να προχωρήσει στον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων, ενώ έχει εγκριθεί και σχετικό κονδύλι για το έργο ύψους πέντε εκατομμυρίων ευρώ.

«Πάντα υπήρχε σύγρουση της ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ. με την ΕΥΑΘ για το εν λόγω ζήτημα. Η μια εταρία προσπαθεί να μεταφέρει το πρόβλημα στην άλλη. Οι επιχειρήσεις ωστόσο δεν φταίνε σε τίποτα. Πρέπει η ΕΥΑΘ να αναλάβει επιτέλους τη λειτουργία της Μονάδας Κατεργασίας Αποβλήτων και η ΕΤΒΑ να εκσυγρονίσει τις υποδομές» τονίζει από την πλευρά του ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος, πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, στο οποίο ανήκουν οι περισσότερες επιχειρήσεις της ΒΙ.ΠΕ.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΑΘ Νίκος Παπαδάκης, μιλώντας στην «Κ» τονίζει ότι «μετά από πολλά χρόνια βρισκόμαστε σε ένα καλό σημείο ώστε να δοθεί λύση στο πρόβλημα. Δυστυχώς όσο οι εν λόγω εγκαταστάσεις αφήνονται στην τύχη τους τόσο χειροτερεύουν. Δεν τολμάει να πάει άνθρωπος σε εκείνο το σημείο». Ο κ. Παπαδάκης συμπληρώνει πως σήμερα το πρόβλημα δεν είναι έντονο γιατί «οι περισσότερες επιχειρήσεις εξαιτίας της οικονομικής κρίσης έχουν κλείσει». Αναφορικά με τη λειτουργία της συγκεκριμένης μονάδας χωρίς άδεια ο πρόεδρος της ΕΥΑΘ υπογραμμίζει πως «οι άδειες στην Ελλάδα λένε ό,τι τους πεις».

Τι έλεγε η ΕΥΑΘ

Ο ίδιος ωστόσο, σε έγγραφό του στις 23.03.2010 (αρ. Πρωτ: ΓΔ 402) ανέφερε πως η εταιρία από τότε βρίσκεται «σε συνεργασία με την ΕΤΒΑ-ΒΙΠΕΘ-Τράπεζα Πειραιώς, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και το Υπουργείο Οικονομίας για τη δημιουργία νέου Βιολογικού Καθαρισμού Αποβλήτων» και πως «η νέα Διοίκηση της ΕΥΑΘ μόλις πληροφορήθηκε ότι στην περιοχή της Σίνδου υπήρχε δίκτυο που κατασκευάστηκε με τη χρηματοδότηση της ΕΕ και του Ελληνικού Δημοσίου το οποίο δεν λειτουργεί ακόμη λόγω των κακοτεχνιών που διαπιστώθηκαν έδωσε εντολή να επισκευαστούν αυτές άμεσα και θα συνδέσει το αργότερο σε τρεις μήνες τον οικοσμό της Σίνδου και τα ΤΕΙ με το δίκτυο αποχέτευσης και την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων που λειτουργεί στην περιοχή του Γαλλικού Ποταμού». Τα δυο θέματα αυτά είχαν εγκαταλειφθεί στη μοίρα τους από την προηγούμενη διοίκηση της ΕΥΑΘ Α.Ε. που όρισε η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας η οποία επί πενταετία δεν έκανε τίποτα άλλο από το να φιλονικεί με την ΕΤΒΑ για το ποιος είναι υπεύθυνος για την Μονάδα Κατεργασίας Βιομηχανικών Αποβλήτων και να δίνει υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα στην τοπική κοινωνία» σημείωνε τότε ο κ. Παπαδάκης.

Ο κ. Παπαδάκης σε νέο έγγραφο στις 07.04.2010 απαντώντας σε ερώτηση του τότε βουλευτή Γιώργου Αρβανιτίδη παραδεχόταν πως «η Μονάδα Κατεργασίας Αποβλήτων δέχεται περισσότερα απόβλητα από αυτά που έχει τη δυνατότητα να επεξεργαστεί και λειτουργεί χωρίς άδεια με αποτέλεσμα σε κάθε έλεγχο να επιβάλλονται πρόστιμα». Επίσης σχολίαζε ότι από την ΚΥΑ του 2006 «δεν έχει γίνει καμία βελτίωση-ανανέωση στον εξοπλισμό της». «Η ΜΚΑ είχε εγκαταλειφθεί στη μοίρα της από την προηγούμενη διοίκηση της ΕΥΑΘ Α.Ε».

Από την πλευρά τους πάντως, υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Ανάπτυξης που είναι και συνιδιοκτήτης της ΕΤΒΑ-ΒΙ.ΠΕ κατά 35% όταν τους ρωτήσαμε γιατί το δημόσιο παρανομεί (καθώς δεν υπάρχει έγκριση περιβαλλοντικών όρων και αδειοδότηση της ΜΚΑ) απάντησαν πως «αρμόδιο για την αδειοδότηση είναι το υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, άρα αυτό φέρει και την αποκλειστική ευθύνη. Δεν έχουμε κανένα αρχείο». Από την πλευρά του, ο Γενικός Γραμματέας Βιομηχανίας, Σπύρος Ευσταθόπουλος στο χαρτοφυλάκιο του οποίου βρίσκεται η ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ., ενώ ο ίδιος συμμετέχει και στο εννιαμελές διοικητικό συμβούλιο της εταιρίας ως ένα από τα τρία μέλη που ορίζει το υπουργείο Ανάπτυξης τονίζει ότι «σύντομα θα επισκεφτεί την περιοχή προκειμένου να δει ιδίοις όμμασι το πρόβλημα».

Τα πρόστιμα

Σε ό,τι αφορά τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί στην ΕΥΑΘ αλλά και την ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ. καθώς στις 27.03.2008 κλιμάκιο Επιθεωρητών Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ πραγματοποίησαν αυτοψία στο χώρο και διαπίστωσαν συνολικά εννέα παραβάσεις στη λειτουργία της Μονάδας Κατεργασίας Αποβλήτων αυτά ανέρχονται στις διακόσιες χιλιάδες ευρώ. Πρόστιμα όμως επιβλήθηκαν στις δυο εταιρίες και από την τότε Νομαρχία Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα στις 02.04.2009 επιβλήθηκε πρόστιμο ύψους 25.000 ευρώ έκαστος και στις 14.07.2009 ύψους 40.000 ευρώ έκαστος.

Στο παρελθόν μάλιστα, η πρώην υπουργός ΥΠΕΚΑ, Τίνα Μπιρμπίλη είχε προαναγγείλει σε κοινή συνέντευξη τύπου με τη Λούκα Κατσέλη και τον πρόεδρο της Τράπεζας Πειραιώς, Μιχάλη Σάλλα τον εκσυγχρονισμό των Βιομηχανικών Περιοχών. Ωστόσο, όπως σχολιάζουν στην «Κ» κάτοικοι της περιοχής «μέχρι σήμερα δεν έχει ξεκινήσει κανένα έργο υποδομής».

Από την πλευρά του ο αρμόδιος υπουργός, Θεόδωρος Καράογλου αναφέρει στην «Κ» πως «σύμφωνα με τα στοιχεία που μας έχουν διαθέσει, οι εταιρείες ΕΥΑΘ και ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ Α.Ε., δεσμεύτηκαν να καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για την υλοποίηση των έργων εκσυγχρονισμού των εγκαταστάσεων επεξεργασίας βιομηχανικών αποβλήτων της Βιομηχανικής Περιοχής Θεσσαλονίκης, προκειμένου να εξασφαλιστεί η προστασία του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα του Θερμαϊκού Κόλπου. Όσον αφορά στις δικές μας άμεσες δράσεις, το Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης, επιδεικνύοντας υψηλό αίσθημα περιβαλλοντικής ευαισθησίας αναφορικά με την προστασία του Θερμαϊκού Κόλπου, προβαίνει σε ενέργειες που στοχεύουν τόσο στην προστασία του οικοσυστήματος του, όσο και στην χάραξη στρατηγικών για την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών».

Το θέμα συζητήθηκε και στη Βουλή. Δείτε το απόσπασμα: