Mε τη ”βούλα” του Εφετείου οι διεκδικήσεις της μονής Ξενοφώντος του Αγίου Όρους στη Σιθωνία, έπεσαν στο κενό. Το δικαστήριο, επικυρώνοντας την πρωτόδικη απόφαση του 2015, απέρριψε την αγωγή του μοναστηριού με την οποία ζητούσε να της παραχωρηθεί σχεδόν όλη η χερσόνησος της Σιθωνίας, με το επιχείρημα ότι είχε δωρηθεί με βυζαντινό χρυσόβουλο. Η απόφαση νομικοί εκτιμούν ότι ανοίγει δρόμους σχετικά με το σύνολο των μοναστηριακών διεκδικήσεων σε περιοχές εκτός Αγίου Όρους.
Το Πολιτικό Εφετείο Θεσσαλονίκης με την απόφασή του 674/2020 έκρινε ότι τα 53.800 στρέμματα που παραχωρήθηκαν στο μοναστήρι επί δικτατορίας και μάλιστα με πράξη που υπογράφηκε λίγες ημέρες μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, δεν ανήκουν στη μονή Ξενοφώντος. Με την απόφαση απέρριψε και τις διεκδικήσεις της εταιρίας ΣΕΚΑ στην οποία πουλήθηκε η έκταση αμέσως μετά την παραχώρηση. Και οι δύο πράξεις, παραχώρησης και πώλησης, είχαν ακυρωθεί με απόφαση του 1974, σε βάρος της οποίας προσέφυγαν τώρα οι μοναχοί της Ξενοφώντος και η ΣΕΚΑ με την αγωγή σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου. Στην επίδικη έκταση περιλαμβάνεται ολόκληρος ο οικισμός της Βουρβουρούς και τμήματα των οικισμών Αγίου Νικολάου και Νικήτης, όπως και όλα τα νησάκια της χερσονήσου μεταξύ των οποίων η Περιστέρα και η Ελιά. Ακόμη απορρίφτηκε η πρόσθετη παρέμβαση που κατέθεσε η μονή Σίμωνος Πέτρας, η οποία αντιδρούσε στην πώληση της έκτασης διεκδικώντας με τη σειρά της 30.000 στρέμματα, δηλαδή τη Βουρβουρού, από το σύνολο της έκτασης.
Η απόφαση σκόρπισε ενθουσιασμό στους κατοίκους της Σιθωνίας και τις δημοτικές αρχές όλων αυτών των χρόνων που βρέθηκαν απέναντι με αγώνες ενάντια στις «ιερές» διεκδικήσεις. «Ο δήμος Σιθωνίας το ελάχιστο που μπορεί να κάνει είναι να πει ένα  μεγάλο ευχαριστώ – διαχρονικά από το 1973 μέχρι σήμερα – στους κατοίκους του Αγίου Νικολάου και της Νικήτης, στους προέδρους, τους δημάρχους, τους νομικούς συμπαραστάτες», αναφέρεται σε ανακοίνωση του δήμου στην οποία ο δήμαρχος Κυπαρίσσης Ντέμπλας κλείνει με την ευχή «Καλή Ανάσταση».
 
Απόφαση – σταθμός
Η απόφαση του Πολυμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης επικυρώνει την πρωτόδικη απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πολυγύρου (52/2015) με την οποία έγιναν οι πρώτες αναφορές στις διεκδικήσεις με τη χρήση βυζαντινών χρυσόβουλων και οθωμανικών ταπιών ως τρόπος δωρεών. Άλλωστε αυτό ήταν το κύριο αντικείμενο της διαμάχης του Ελληνικού Δημοσίου με τη μονή Βατοπεδίου του Αγίου Όρους στη γνωστή «ιερή» ανταλλαγή της λίμνης Βιστωνίδας. Στο αιτιολογικό της απόφασης του Πολυγύρου, σημειώνεται πως οι αυτοκρατορικές δωρεές με χρυσόβουλα γράμματα, πρέπει να συνδυάζονται με πράξεις νομής και κατοχής του δωρεοδόχου, κάτι που δεν αποδείχτηκε στην επίδικη έκταση της Σιθωνίας. Ενδιαφέρον επίσης είναι το σημείο της απόφασης στο οποίο υπογραμμίζεται ότι τέτοιες δωρεές δεν μπορεί να είναι έγκυρες όταν δεν γίνονται σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα, καθώς την περίοδο εκείνη τα μοναστήρια δεν είχαν τέτοια μορφή. Σχετικά με την κύρια παρέμβαση που άσκησαν οι εκπρόσωποι της Μονής Σίμωνος Πέτρας το δικαστήριο αποφάσισε ότι είναι αόριστη, κρίση που επαναλήφτηκε και από το Εφετείο.
Οι δικαστές της Θεσσαλονίκης πάντως πληροφορίες αναφέρουν ότι στο σκεπτικό της απόφασης προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα, σε σχέση με την πρωτόδικη απόφαση και τη διαχείριση των μοναστηριακών διεκδικήσεων. Συγκεκριμένα στην απόφαση σημειώνεται πως η Μονή Ξενοφώντος, που προέταξε ως επιχείρημα ότι η έκταση δωρήθηκε με βυζαντινό χρυσόβουλο, δεν προέβαλε καμία απόδειξη ύπαρξης του συγκεκριμένου χρυσόβουλου. Ακόμη τονίζεται και αυτό εκτιμάται από νομικούς  ότι έχει μεγαλύτερη σημασία γενικότερα για τις μοναστηριακές διεκδικήσεις ότι το μοναστήρι τόσο στην παραχώρηση όσο και στην πώληση της έκτασης δεν είχε την κτήση και τη φυσική εξουσία στην έκταση αυτή, καθώς χρησιμοποιούνταν από τους κατοίκους της περιοχής είτε ως κατοικίες είτε ως καλλιέργειες είτε ως εκμεταλλεύσεις. Και τέλος για την κτήση της συγκεκριμένης έκτασης δεν παρατηρήθηκε καμία κίνηση του μοναστηριού.
«Κατ’ αρχήν δημιουργείται θέμα ειδικά με το ζήτημα της κτήσης του μοναστηριού και της χρήσης μίας διεκδικούμενης έκτασης την ώρα της διεκδίκησης. Και αυτό αφορά όλα τα μοναστήρια. Οι δωρεές αυτές, τα προικιά με τα χρυσόβουλα δεν φαίνεται ότι στέκονται στα πόδια τους», σχολίασαν νομικοί με το άκουσμα των πρώτων στοιχείων της απόφασης, περιμένοντας όμως να διαβάσουν τις λεπτομέρειες. Το βέβαιο είναι πως η απόφαση του Εφετείου ήδη προκαλεί δεδικασμένο, όπως επίσης βέβαιο θεωρείται ότι θα επιχειρηθεί η αναίρεσή της στον Άρειο Πάγο.