Η απογραφή που βγήκε στη δημοσιότητα επιβεβαίωσε τη βραδυφλεγή βόμβα του δημογραφικού προβλήματος το οποίο θα μας απασχολεί σε ευρωπαϊκή βάση την επόμενη πεντηκονταετία τουλάχιστο μαζί με την κλιματική αλλαγή. Στα τελευταία χρόνια ως χώρα «χάσαμε» πληθυσμιακά κάτι περισσότερο από μια … Θράκη και οι ρυθμοί μείωσης των κατοίκων αυξάνονται δραματικά.

Το 1950 οι Έλληνες είχαν προσδόκιμο ζωής τα 64,9 χρόνια. Στα επόμενα πενήντα χρόνια το προσδόκιμο αυξήθηκε στα 78,5. Και το 2050 θα φτάσει στα 86,19. Αυτά είναι τα καλά νέα. Τα κακά, είναι ότι με τη μείωση των παραγωγικών μελών της οικογένειας, οι προβλέψεις για το 2050 δείχνουν ότι προσεγγίζεται το απόλυτο στο δείκτη εξάρτησης: Δηλαδή για σχεδόν κάθε ενεργό άτομο θα υπάρχει ένα ανενεργό, δηλαδή αυτός που παράγει θα πρέπει να παράγει για δυο, τον εαυτό του και το παιδί ή τον ηλικιωμένο.

Η οικονομική ανασφάλεια και ο φόβος για το μέλλον είναι σημαντικοί παράγοντες που εξηγούν την πτώση του ποσοστού γεννήσεων. Όταν είναι δύσκολο να σχεδιάσουν το μέλλον, οι άνθρωποι διστάζουν να αποκτήσουν παιδιά. Οι γυναίκες σταμάτησαν εδώ και πολύ καιρό να μένουν ικανοποιημένες με τον ρόλο της νοικοκυράς και της φροντίδας των παιδιών. Είναι μορφωμένες, θέλουν να εργαστούν και να έχουν επαγγελματική σταδιοδρομία.

Είναι αφελές να θεωρήσουμε τη μετανάστευση ως μέσο για την αύξηση του πληθυσμού. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Οικονομικών της Αγοράς της Πολωνίας, η τόνωση στα ποσοστά αύξησης του πληθυσμού που μπορεί να επιτευχθεί με αυτήν τη μέθοδο θα είναι μόλις 2-3%. Τα κοινωνικά προβλήματα που προκαλεί αυτή η μέθοδος είναι μεγαλύτερα. Οι διαδικασίες ενσωμάτωσης είναι χρονοβόρες.

Η Ελλάδα εν μέσω της οικονομικής κρίσης χάνει κάποια από τα καλύτερά της μυαλά της. Τα τελευταία 25 χρόνια πολλοί Έλληνες πτυχιούχοι μετανάστευσαν στο εξωτερικό, όμως την τελευταία δεκαετία από αυτούς που έφυγαν οι τρεις στους τέσσερις ήταν πτυχιούχοι και μάλιστα οι περισσότεροι έχουν την πρόθεση να εγκατασταθούν μόνιμα στο εξωτερικό. (Πηγή Πανεπιστήμιο Μακεδονίας). Από τους 185.388 Έλληνες πτυχιούχους που αποχώρησαν από τη χώρα μας από το 1990 έως σήμερα, οι 139.041 έφυγαν από το 2010 και μετά. Έως και τα τέλη της δεκαετίας του ’80, οι περισσότεροι διέθεταν μόνο απολυτήριο γυμνασίου, τη δεκαετία του ’90 η πλειονότητα ήταν απόφοιτοι λυκείου και από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 έως και σήμερα ανατρέπονται όλα: Το 75% των Ελλήνων μεταναστών, δηλαδή τρεις στους τέσσερις, είναι τουλάχιστον απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Η μείωση των ποσοστών γεννήσεων και η μετανάστευση των νέων ανθρώπων επηρέασαν τα ποσοστά γάμου. Ακόμη κι αυτή η ιδιότυπη … μοντερνοποίηση κατέστρεψε τις ιδιαιτερότητες της οικογένειας. Ο οικογενειακός προγραμματισμός είναι ένα μεγάλο βήμα για να διασφαλιστεί ότι οι οικογένειες δεν επιβαρύνονται με περισσότερα παιδιά από όσα μπορούν να φροντίσουν.

Η ανάσχεση της πτωτικής πορείας του πληθυσμού είναι δύσκολη εξίσωση όταν κόβονται πόροι από το κράτος πρόνοιας. Οποιαδήποτε προσομοίωση με μοντέλα σκανδιναβικών χωρών που προνόησαν εδώ και πολλά χρόνια, είναι αδύνατη. Στην Ελλάδα η δυνατότητα εργασίας μιας πολύτεκνης μητέρας είναι σχεδόν αδύνατη. Καμία εθνική κυβέρνηση δεν μπορεί να δώσει λύσεις σε ένα πρόβλημα πανευρωπαϊκό. Η Ευρώπη της επόμενης πεντηκονταετίας θα μοιάζει με ένα σύμβολο … νεκραναστημένων. Μια ήπειρος με κατοίκους «ζόμπι» χωρίς καμία επίγνωση της εθνικής ταυτότητάς τους.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ KARFITSA