Η Καρφίτσα μιλά για τα ψέματα

Η στήλη «Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια Καρφίτσα» της Νέλης Βυζαντιάδου

• Γιατί λέμε ψέματα;, αναρωτήθηκε ο Άνθρωπος.
• Πώς και σε απασχολεί κάτι τέτοιο;, απάντησε με ερώτηση η Καρφίτσα.
• Ξέρω ότι όλοι λέμε ψέματα και θα ήθελα να καταλάβω γιατί.
• Είναι πολλοί οι λόγοι που ωθούν κάποιον σε ένα ψέμα.
• Πες μου μερικούς.
• Πρώτα από όλα λέμε ψέματα για να παρουσιάσουμε στον άλλον μια διαφορετική εικόνα για τον εαυτό μας, είπε η Καρφίτσα.
• Καλύτερη ή χειρότερη;
• Συνήθως καλύτερη. Λέμε για παράδειγμα ότι είμαστε πολύ χαρούμενοι ενώ στην πραγματικότητα δεν έχουμε καλή διάθεση.
• Είπες συνήθως καλύτερη. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν φορές που θέλουμε να παρουσιάσουμε μια χειρότερη εικόνα εαυτού;
• Ακριβώς. Είναι οι φορές που κερδίζουμε κάτι βγάζοντας προς τα έξω μια χειρότερη εκδοχή της κατάστασης που ζούμε ή αυτού που είμαστε.
• Δώσε μου ένα παράδειγμα.
• Λέμε ότι έχουμε οικονομικά προβλήματα για να μας λυπηθούν ή για να μη χρειαστεί να επιστρέψουμε τα χρήματα που χρωστάμε.
• Για ποιους άλλους λόγους λέμε ψέματα, θέλησε να μάθει ο Άνθρωπος.
• Για να βγούμε από μια δύσκολη θέση ή να αποφύγουμε μια άβολη συζήτηση. Φαντάσου να μας ρωτάνε κάτι που μας δυσκολεύει κι εμείς να απαντάμε με ένα ψέμα προκειμένου να σταματήσουμε τη συζήτηση.
• Τι άλλο;
• Λέμε ψέματα για να εξαπατήσουμε τους άλλους ή για να δικαιολογήσουμε μια συμπεριφορά μας. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση ουσιαστικά κοροϊδεύουμε αυτόν που έχουμε απέναντι μας χωρίς να νιώθουμε άσχημα για αυτό που κάνουμε.
• Δεν είναι καλό αυτό.
• Ένα ψέμα δεν είναι γενικότερα καλό αλλά αυτό δεν μας αποτρέπει από το να το επινοήσουμε και να το πούμε. Λέμε επίσης ψέματα για να ικανοποιήσουμε τον άλλον ή να μην το δυσαρεστήσουμε. Για παράδειγμα λέμε στο φίλο μας ότι είναι πολύ ωραίο το καινούργιο του κούρεμα για να μην τον στεναχωρήσουμε λέγοντας του πως δεν μας άρεσε.
• Μήπως λέμε ψέματα επομένως για να αποφύγουμε μια σύγκρουση;
• Πολύ σωστά. Λέμε ψέματα για να αποφύγουμε τις εντάσεις και τις συγκρούσεις με τους άλλους αν και στην πραγματικότητα ρισκάρουμε πολύ περισσότερο μια αντιπαράθεση εάν αποκαλυφθεί το ψέμα που είπαμε.
• Και μετά; Για ποιον άλλο λόγο λέμε ψέματα;
• Για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από κάτι που δεν θέλουμε όπως για παράδειγμα λέμε ότι έχουμε πονοκέφαλο για να μη χρειαστεί να πάμε σε μια κοινωνική υποχρέωση που δεν μας ενθουσιάζει. Λέμε ασφαλώς ψέματα και για να προστατεύσουμε τον άλλον από κάτι δυσάρεστο.
• Δηλαδή;
• Φαντάσου να είναι ένας αγαπημένος σου άνθρωπος άρρωστος κι εσύ να γνωρίζεις τι έχει και πόσο σοβαρό είναι. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να του το κρύψεις λέγοντας πως δεν έχει τίποτα σοβαρό για να μην απογοητευτεί και να μη φοβηθεί.
• Όπως και να έχει, είναι άσχημο να λέμε ψέματα.
• Είναι ανώριμο γιατί ψέματα λένε τα παιδιά για να γλυτώσουν τις συνέπειες της αλήθειας. Ένας ενήλικας θα έπρεπε να είναι και να νιώθει έτοιμος να αναλάβει την ευθύνη της αλήθειας χωρίς να επιλέγει να κρύβεται πίσω από ψέματα θυμίζοντας ένα μικρό παιδί.
• Είναι πολλά αυτά που πρέπει να θυμάμαι, συμπέρανε ο Άνθρωπος.
• Πάρε το χρόνο σου για να τα επεξεργαστείς, τον παρότρυνε η Καρφίτσα.