, Πέμπτη
28 Μαρτίου 2024

search icon search icon

«Όταν το περιττό κράτος υπερισχύει… του αναγκαίου»

prosfuges
Άγνοια περί επιχειρησιακού σχεδίου, σοβαρές ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδομή και λογική του «όλα την τελευταία στιγμή» είναι η λογική που επικρατεί σύμφωνα με τους ανθρώπους των δυνάμεων ασφαλείας που βρίσκονται κυριολεκτικά μέσα στο προσφυγικό και μεταναστευτικό πρόβλημα που ταλανίζει τη χώρα τους τελευταίους μήνες.
Του Λευτέρη Ζαβλιάρη
Η αύξηση των προσφυγικών ροών μέσα στο 2015 και η ανεξέλεγκτη συνέχιση τους μέσα στο 2016 φαίνεται πως έπιασαν στον ύπνο την ελληνική πολιτεία που ήταν κάτι παραπάνω από απροετοίμαστη προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα που όλοι σήμερα αποκαλούν προσφυγικό. Η εμφανής έλλειψη σχεδίου έχει οδηγήσει σε λύσεις «μπαλώματα» που απλά δίνουν μια παράταση ζωής σε μια σχετική ομαλότητα διαχείρισης του προβλήματος, όμως σε καμία περίπτωση δεν το λύνουν. Τα σώματα ασφαλείας και συγκεκριμένα η αστυνομία και το προσφυγικό έχουν επωμιστεί μοιραία μεγάλο μέρος του προβλήματος προσπαθώντας κυριολεκτικά να συμμαζέψουν τα ασυμμάζευτα. Υπερβάλλοντας εαυτούς πολλές φορές, στο Αιγαίο, την Ειδομένη, τον Πειραιά και τα hotspot σε ολόκληρη τη χώρα διαχειρίζονται το πρόβλημα πολλές φορές… αυτοσχεδιάζοντας, αφού δεν είναι λίγες οι φορές που δεν έχουν εντολές για το τι πρέπει να κάνουν. Από την άλλη πλευρά οι χρόνιες ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδομή, φάνηκε σε μεγάλο βαθμό με την ανάδειξη του προσφυγικού, που πλέον ουδείς γνωρίζει πότε και πώς θα περιοριστεί.
Αιγαίο ώρα μηδέν
Οι λιμενικοί είναι το σώμα ασφαλείας που βρίσκεται εδώ και πολλούς μήνες μπροστά στο προσφυγικό πρόβλημα και το έχει βιώσει κυριολεκτικά «εν τη γενέσει» του. Όπως αναφέρουν τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Πανελλήνια Ένωση Αξιωματικών του Λιμενικού Σώματος, μόλις 132 λιμενικοί στη Λέσβο διαχειρίστηκαν μόνο το 2015 500.000 πρόσφυγες και μετανάστες, την ίδια ώρα που δέκα ηρωικοί λιμενικοί στο Καστελλόριζο έκαναν το ίδιο με 10.000 ανθρώπους. Εκτός από τις εμφανείς ελλείψεις σε προσωπικό, τα ίδια στοιχεία εμφανίζουν μεγάλη έλλειψη υλικού, αφού εκ των 240 σκαφών που έχει στην κατοχή του το Σώμα, το 36% δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί, την ώρα που λειτουργεί μόλις ένα από τα έξι ελικόπτερα. «Δυστυχώς στην Ελλάδα το περιττό κράτος έχει κυριαρχήσει του αναγκαίου», αναφέρει χαρακτηριστικά στην Karfitsa ο αντιπλοίαρχος Δημήτρης Σαϊτάκης, πρόεδρος της Ένωσης των Αξιωματικών του Λιμενικού. Σύμφωνα με τον ίδιο, το προσφυγικό πρόβλημα είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της τακτικής της ελληνικής πολιτείας να καθυστερεί και να μην προβλέπει ενδεχόμενα μελλοντικά ζητήματα. «Κανείς δεν προέβλεψε ως όφειλε, γιατί όταν διοικείς πρέπει να προβλέπεις, ότι θα είχαμε μια τέτοια εξέλιξη και ότι οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές θα δεκαπλασιαστούν μέσα στο 2015 και το 2016. Ευθύνες υπάρχουν σε όλο το πολιτικό φάσμα. Δεν υπήρχε καμία προετοιμασία ούτε και κανένα σχέδιο. Αυτό που γινόταν ήταν να βλέπουμε το πρόβλημα, να κάνουμε λάθη και στη συνέχεια να τα διορθώνουμε», επισημαίνει ο κ. Σαϊτάκης.Τρανταχτό παράδειγμα όπως εξηγεί ο αξιωματικός του Λιμενικού είναι το λιμάνι του Πειραιά που έχει γεμίσει με 5.000 άτομα. «Μέσα σε αυτούς υπάρχουν άλλοι 1.000 που είναι αλληλέγγυοι και προσφέρουν βοήθεια στους μετανάστες, που δεν είναι όλοι αθώοι», τονίζει ο κ. Σαϊτάκης. Ωστόσο επισημαίνει ότι παρά τις ελλείψεις οι Έλληνες πολίτες πρέπει να κοιμούνται ήσυχοι. Παρά τους ηρωισμούς των συναδέλφων του προκειμένου να γίνεται κάποια διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, η πολιτική παρέμβαση παραμένει αναγκαία ώστε να λυθούν σοβαρά ζητήματα. «Πρέπει να ενεργοποιηθούν περαιτέρω οι έχοντες την ευθύνη. Το λιμενικό πρέπει οπωσδήποτε να ενισχυθεί με υπηρεσιακά μέσα. Δεν μπορούμε να επιχειρούμε με το 50% της επιχειρησιακής μας ικανότητας. Η εσωτερική ασφάλεια είναι μείζονος σημασίας, εάν δεν υπάρχει αυτή δεν μπορεί να λειτουργήσει κανένας τομέας της ανθρώπινης δραστηριότητας, από μεγάλες δομές της οικονομίας μέχρι και ένα απλό κατάστημα», τονίζει ο Δημήτρης Σαϊτάκης.
«Αόρατα» hot spot
Στον αχανή προσφυγικό καταυλισμό της Ειδομένης τους τελευταίους μήνες υπήρξαν πολλοί που πέρασαν και εκτίμησαν την κατάσταση. Από αυτοδιοικητικούς, μέχρι βουλευτές, υπουργούς και εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ και της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ. Κι όμως η μόνη δημόσια αρχή που παραμένει εκεί όταν κλείνουν οι κάμερες είναι οι λίγες διμοιρίες αστυνομικών που έχουν να διαχειριστούν περισσότερους από 12.000 πρόσφυγες, δίχως σαφές επιχειρησιακό πλάνο. «Εάν πάτε στην Ειδομένη ο μόνος φορέας και εκφραστής του κράτους είναι η αστυνομία», εξηγεί στην Karfitsa o ειδικός γραμματέας της ΠΟΑΣΥ Θεόφιλος Παπαδάκης. Όπως λέει, καμία άλλη υπηρεσία τους κράτους δεν υφίσταται εκεί επί 24ώρους βάσεως,  ούτε η περιφέρεια, ούτε το ΕΚΑΒ, ούτε οι δήμοι, ούτε υπηρεσίες του υπουργείου Εσωτερικών, ούτε εκπρόσωποι του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής. Οι αριθμοί που αφορούν την ΕΛΑΣ  σε σχέση με το προσφυγικό και μεταναστευτικό είναι ενδεικτικοί. Όπως επισημαίνει ο κ. Παπαδάκης, σχεδόν το 30% με 35% των Ελλήνων αστυνομικών ασχολείται με το προσφυγικό την ώρα που η ΕΛΑΣ δουλεύει με οργανόγραμμα από τη δεκαετία του ’80. Όσο και αν φαίνεται περίεργο, στα hotspot που υφίστανται στον ελλαδικό χώρο υπηρεσιακά δεν υπάρχει αστυνομική δομή, αν και όπως λέει ο Θεόφιλος Παπαδάκης «έχουμε αξιωματικό υπηρεσίας, διοικητή, πεζές περιπολίες, στο οργανόγραμμα το hotspot δεν υπάρχει. Δεν αναφέρεται αυτό πουθενά σε κανένα προεδρικό διάταγμα και σε κανέναν νόμο». Με αυτή τη λογική τα στελέχη της ΕΛΑΣ δεν γνωρίζουν κυριολεκτικά τι θα τους ξημερώσει, δεν γνωρίζουν  πόσοι αστυνομικοί πρέπει να μεταβούν καθημερινά στην Ειδομένη, δεν γνωρίζουν τι ενίσχυση θα χρειαστούν και άλλα σημεία στην Ελλάδα, αφού δεν υπάρχει μόνο το Κιλκίς και ο Έβρος. Σύμφωνα με τον Θεόφιλο Παπαδάκης πρέπει να υπάρξουν και επιμέρους αλλαγές, όπως για παράδειγμα στο νόμο περί αλλοδαπών. «Πρέπει να γνωρίζουμε πως θα χειριζόμαστε την κάθε κατάσταση ή ακόμα και την κάθε ξεχωριστή περίπτωση είτε είναι πρόσφυγας είτε είναι μετανάστης. Δεν ξέρουμε για παράδειγμα τι θα γίνει εάν κάποιοι από τους μετανάστες που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη χώρα αιτηθούν πολιτικό άσυλο», σημειώνει ο ειδικός γραμματέας της ΠΟΑΣΥ.
«Πολιτική που ορίζουν οι ΜΚΟ»
Την ώρα που η ΕΛΑΣ διαθέτει μεγάλο μέρος του προσωπικού της προκειμένου να αντιμετωπίσει της προσφυγικές ροές στον ελλαδικό χώρο, δεν είναι λίγοι οι αστυνομικοί που καλούνται για πρώτη φορά να μεταβούν στο χώρο του καταυλισμού της Ειδομένης για τη διατήρηση της τάξης και δεν γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν. «Την ίδια ώρα έχουν να αντιμετωπίσουν μεγάλες μάζες ανθρώπων που δεν μπορούν και επικοινωνιακά να γνωρίζουν οι αστυνομικοί τι θέλουν να κάνουν λόγω της γλώσσας», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδάκης.  Μάλιστα ο ίδιος επισημαίνει ότι «δεν μπορούν την επίσημη πολιτεία να την εκφράζουν στην Ειδομένη οι ΜΚΟ. Ούτε εμείς μπορούμε να κατευθύνουμε τους μετανάστες, αφού στην περιοχή βρισκόμαστε για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια. Αλλά δυστυχώς την μεταναστευτική πολιτική στην Ειδομένη την ορίζουν οι ΜΚΟ. Για αυτό το λόγο θα πρέπει να υπάρξει βοήθεια τόσο από πλευράς ενόπλων δυνάμεων, αφού μιλάμε για προστασία συνόρων», λέει στην Karfitsa ο ειδικός γραμματέας της ΠΟΑΣΥ. Δεν είναι λίγες οι φορές που πολλοί αστυνομικοί στη διαχείριση προσφυγικών θεμάτων αναγκάζονται να… αυτοσχεδιάσουν. «Δεν γνωρίζουμε δηλαδή τι πρέπει να κάνουμε στα hotspot, αναφορικά με την κίνηση των προσφύγων, εάν πρέπει να τους αφήνουμε να κινούνται οποιαδήποτε ώρα της μέρας ή της νύχτας», εξηγεί ο κ. Παπαδάκης
mikri
Κανένα πρόβλημα στη Θεσσαλονίκη
Η Θεσσαλονίκη, όσον αφορά το προσφυγικό, έγινε αρχικά σημείο αναφοράς ως πόλη «transit» των προσφύγων και των μεταναστών, αφού την διέρχονταν με μόνο σκοπό να φτάσουν στον τελικό τους προορισμό στην Ελλάδα που δεν ήταν άλλος από την Ειδομένη. Στη συνέχεια όμως μετατράπηκε σταδιακά λόγω εξελίξεων σε χώρο υποδοχής, με τη δημιουργία αρχικά του Κέντρου Μετεγκατάστασης στα Διαβατά, στη συνέχεια του hotspot στο λιμάνι, ενώ αναμένεται και το νέο hotspot στα Λαγκαδίκια. Όπως ξεκαθαρίζει στην Karfitsa  ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αλλοδαπών Θεσσαλονίκης ταξίαρχος Γιώργος Παντελάκος, οι υπηρεσίες της πόλης μέχρι στιγμής ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του προσφυγικού όσον αφορά τα διοικητικά τους όρια. «Αυτό φάνηκε από το γεγονός ότι από το Κέντρο Μετεγκατάστασης που έχουμε στα Διαβατά, δεν έχουμε ιδιαίτερα προβλήματα και λειτουργεί ομαλά. Δεν έχουμε ιδιαίτερα προβλήματα, οι πρόσφυγες δεν έχουν ζητήματα παραβατικότητας», εξηγεί ο κ. Παντελάκος.  Όπως επισημαίνει ο ίδιος, η υπηρεσία της Θεσσαλονίκης διαθέτει εκπαιδευμένους αστυνομικούς στο θέμα της διαχείρισης των προσφύγων όπως είναι αυτοί που κάνουν την καταγραφή και την ταυτοποίηση. «Έχουν εκπαιδευθεί οι ταυτοποιητές που με τη βοήθεια μεταφραστή μπορούν να υποδείξουν εάν κάποιος είναι από τη χώρα που ισχυρίζεται ότι λέει ή από κάποια άλλη χώρα. Για παράδειγμα είναι συνηθισμένο φαινόμενο να έρχονται από τις αφρικανικές χώρες και να λένε ότι είναι Ιρακινοί ή Σύριοι. Ο ταυτοποιητής σε συνεργασία με τον διερμηνέα, ειδικότητες που υπάρχουν ήδη, μπορούν σχετικά εύκολα εάν λέει ή δεν λέει την αλήθεια», σημειώνει ο προϊστάμενος της διεύθυνσης Αλλοδαπών Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τον κ. Παντελάκο δεν τίθεται ζήτημα ασφάλειας των πολιτών στην περιοχή αφού όπως λέει «ο κόσμος περισσότερο φοβάται και λιγότερο αντιμετωπίζει προβλήματα, σύμφωνα με τα δεδομένα που έχουμε μέχρι τώρα. Αποδείχθηκε περίτρανα στα Διαβατά αυτό, όταν είχαν ξεσηκωθεί πριν γίνει το κέντρο και τώρα οι πρώτοι που προσφέρουν βοήθεια, είναι οι κάτοικοι από τις γύρω περιοχές». Το νέο κεφάλαιο διαχείρισης του προσφυγικού προβλήματος στη Θεσσαλονίκη ετοιμάζεται να ανοίξει στα Λαγκαδίκια, με τη δημιουργία hotspot στο πρώην στρατόπεδο «Βογιατζόγλου». «Θέλουμε να δούμε πως θα διαμορφωθεί εκεί η κατάσταση, γιατί είναι πολύ πιο μακριά από το κέντρο της Θεσσαλονίκη σε σχέση με τα Διαβατά που είναι πιο εύκολα προσβάσιμα. Όσο πιο μακριά από την πόλη είναι ένα κέντρο τόσο μεγαλύτερες δυσκολίες υπάρχουν όσον αφορά την προσέγγιση του χώρου από τις αστυνομικές δυνάμεις εάν και εφόσον χρειαστεί», εξηγεί ο κ. Παντελάκος.
 
 

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.