Εθνική και όχι ταξική η Επανάσταση του 1821, είναι φαινόμενο έξω από κάθε θεωρητική ιδεολογική κίνηση. Είναι φαινόμενο ψυχής. Η τιτανομαχία του Έθνους από το 1453 έως το 1821 δημιούργησε μια ατελείωτη φάλαγγα μαρτύρων και νεκρών, γνωστών και αγνώστων.

Του π. ΗΛΙΑ ΜΑΚΟΥ

Ο δρόμος που οδήγησε στον ηρωισμό υπήρξε τραχύς και δύσκολος. Με τον λόγο και το αίμα, υψώθηκε από τη δάδα της πίστης στη λευτεριάη σημαία «Ελληνισμός-Ορθοδοξία», κάτω την οποία στεγάστηκαν οι πιο υψηλές αξίες. Και με το κάλεσμα των συνειδήσεων σε αγώναγια αιώνια ιδανικά, διαλαλήθηκεμια επανάσταση πανανθρώπινης σημασίας. Βρεθήκαμε ταπεινοί προσκυνητές στη Μονή Μεγίστης Λαύρας Καλαβρύτων, εκεί όπου οι μοναχοί συντήρησαν αναμμένο το καντήλι της πίστης τα δύσκολα εκείνα χρόνια.

Το μοναστήρι, αφετηρία επαναστατικών εξελίξεων

Παρά τη διχογνωμία ιστορικών, που ερίζουν αν η Μονή της Αγίας Λαύρας στα Καλάβρυτα είναι ο τόπος έναρξης της Επανάστασης του 1821, όπου ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε το λάβαρο της ελευθερίας, η ίδια η ιστορία, στο διάβα του χρόνου, έχει αποφανθεί τεκμηριωμένα ότι το Μοναστήρι υπήρξε αφετηρία επαναστατικών εξελίξεων.

Οι αρνητές της κήρυξης της Επανάστασης στην Αγία Λαύραεπικαλούνται ότι οΠαλαιών Πατρών Γερμανός δεν αναφέρει τίποτε σχετικό στα απομνημονεύματά του.

Και προσθέτουν ότιη ζωγραφική σύνθεση «Ο Μητροπολίτης Π.Π. Γερμανός ευλογεί τη σημαία της Ελευθερίας»,πουφιλοτεχνήθηκε το 1851 από τον Βρυζάκη,είναι φανταστική σχεδίαση και δεν στηρίζεται σε γεγονός.

Ωστόσο ιστορικοί που ασχολήθηκαν επισταμένωςμε τααπομνημονεύματα του Π.Π. Γερμανού υπογραμμίζουν ότι αυτά καιδεν δημοσιεύθηκαν πλήρως και έγινε και επεξεργασία πριν από τη δημοσίευσή τους.

Την ίδια στιγμή, σεαρχεία αγωνιστών αποσαφηνίζεται ότι και αποφασίστηκε στην Αγία Λαύρα η κήρυξη της Επανάστασης και έγινε και ειδική δοξολογία, όμως με τις ημερομηνίες να ποικίλλουν, καθώς γίνεται λόγος για τη 17η Μαρτίου,αλλά και την 23η Μαρτίου (όπως διασώζει οΚανέλλος Δεληγιάννης).

Εξάλλου ο Γάλλος ιστορικός Πουκεβίλ, που έγραψε την «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως», περιγράφει λεπτομερώςτην έναρξή τηςστην Αγία Λαύρα, κατά τις 25 Μαρτίου 1821, ακόμη και τμήματα από την ομιλία του Παλαιών Πατρών μεταφέρει. Κάποιοι, όμως,χαρακτηρίζουν ως… μύθο τα γραφόμενά του, που είχαν συμπεριληφθεί σεπαλαιότερα σχολικά βιβλία.

Η ίδρυση, η αποτέφρωση, το ξαναχτίσιμο,  η μεταφορά, η πυρπόληση και η αναδόμηση

Ανεξάρτητα από τις απόψεις των ιστορικών, που ποικίλλουν για τον τρόπο και την ημερομηνία της έναρξης της Επανάστασης του ’21, την καθιερώνει το κορυφαίο γεγονός της απόφασης του ξεκινήματος του αγώνα κατά του τυράννου από ολόκληρο τον λαό, ο οποίος άντεξε μέχρι την κατάκτηση της καταπατημένης του λευτεριάς.

Η Μονή της Αγίας Λαύρας γνώρισε δοκιμασίες και πυρπολήσεις.Αρχικά ιδρύθηκε, σύμφωνα με ιστορικούς ερευνητές, το 961, 300 μέτρα από το τωρινό της σημείο, στην τοποθεσία Παλαιομονάστηρο.Στα 1585 αποτεφρώθηκε από τους Τούρκους και ξαναχτίστηκε το 1600 μεδίκλιτοναό στο στόμιο σπηλιάς,όπουδιακρίνονται δύο σειρές τοιχογραφιών.Από το 1689 και μετά μεταφέρθηκε στη σημερινή της θέση, όπου κτίστηκετρίκογχο, αγιορείτικου τύπου, κτίσμα.Η Μονή δέχθηκε ισχυρές επιθέσεις από τους Τούρκους,τόσο κατά το 1715 όσο και κατά τα λεγόμενα Ορλωφικά, ενώ το 1826 την έκαψε ολοσχερώς ο Ιμπραήμ, για ναανοικοδομηθείδύο χρόνια αργότερα με καινούργιο καθολικό.Ένας μεγάλος σεισμός την ερείπωσε τον Ιούλιο του1844, ωστόσο λίγα χρόνια μετά ξαναχτίστηκε.Πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς το 1943, για να αναστηλωθεί, στην παρούσα μορφή και δομήτης, το 1950.

Αναμνήσεις  από τη μαύρη σκλαβιά, τη φτώχεια και την αθλιότητα

Το ορμητήριο της Αγίας Λαύρας (όπου φυλάσσονται μεταξύ άλλων τοΛάβαρο του 1821, ταόπλα των αγωνιστών, ταάμφια του Αρχιεπισκόπου Παλαιών Πατρών Γερμανού,έγγραφα, χειρόγραφα, έντυπα κ.ά.),και για όσους δέχονται ότι από εκεί ξεκίνησε η Επανάσταση και για όσους δεν το δέχονται,αποτέλεσε πάντως την έκφραση της λαϊκής θέλησης, που υποδήλωνε την αμετάκλητη και αταλάντευτη και ατσαλένια απόφαση των Ελλήνων να αρπάξουν τα όπλα, να σπάσουν τα δεσμά της δουλείας τους, αποφασισμένοι ή να νικήσουν ή να πεθάνουν.

Τελικά νίκησαν, πεθαίνοντας. Στο πλαίσιο αυτό η Μονή της Αγίας Λαύρας είναι ένα σύμβολο Ελληνορθοδοξίας και δίνει διαχρονικά αφορμή αναμνήσεις να ξεπεταχτούν από την καρδιά και να ξεπηδήσουν από τη σκέψη.

Αναμνήσεις, που έχουν να κάνουν με τη μαύρη σκλαβιά. Με τη φτώχεια και την αθλιότητα.Με τη σκληρότητα των τυράννων. Με τη μανία και τηνέχθρακατά του Γένους.

Με τα ηρωικά παλικάρια, που αρματωμένα πιο πολύ με την πίστη και την ελπίδα, παρά με το μπαρούτι, τραγουδούσαν το «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή». Και ήταν προορισμένα αυτά τα παλικάρια να παλέψουν και να θυσιαστούν για αυτή την ελεύθερη ώρα.

Αναμνήσεις, που έχουν να κάνουν με τον απλό παπά, με το ξεσχισμένο ράσο και το ξεθωριασμένο καλυμμαύχι, που με το σήμαντρο καλούσε τους υποδουλωμένους να παρηγορηθούν, να μη χάσουν την ελπίδα τους και να πιστέψουν στην ανάσταση του Γένους.

Πατρίδα και Εκκλησία, δυο πράγματα αδελφωμένα

Η Μονή της Αγίας Λαύρας είναι μια ζωντανή στον χρόνο απόδειξη ότι Πατρίδα και Εκκλησία για τους Έλληνες δεν είναι χωρισμένα, ξένα πράγματα, αλλά αδελφωμένα.

Το χρέος μας και σήμερα και πάνταδεν είναι άλλο από το να έχουμε στα μάτια μας τους αγώνες για την Πατρίδα, μη λησμονώντας ποτέ το μεγαλείο της ψυχής των προγόνων μας, μη λησμονώντας τα λεοντόκαρδα κατορθώματά τους.Και μπροστά τους ας καταθέσουμε μυρτιάς και δάφνης στεφάνι.

Η καρδιά των Ελλήνων προσφέρει γονατιστή την τιμή σε αυτούς που «έβγαλαν» τη λευτεριά μέσα από τα ιερά τους κόκαλα,ανεξάρτητα αν όλα τα ονόματα των εκατομμυρίων αγωνιστών, σε στεριές και πέλαγα, σε κορφοβούνια και λαγκάδια, σε πολιτείες και χωριά, σε θρόνους και φυλακές,κατά τους πέντε αιώνες της Τουρκοκρατίας, δεν γράφτηκαν στις επιτύμβιες στήλες της Φυλής μας.

Επίσημοι και άσημοι, κατέκτησαν την ελευθερία, εκπληρώνοντας ο καθένας το χρέος του προς την Πατρίδα. Σκύβουμε ταπεινά στη γη, αυτή που έσκαψαν τα ροζιασμένα χέρια του ραγιά και ποτίζοντάς την ιδρώτα, δάκρυα, αίμα, στεναγμούς, πόνο, θυσίες, βάσανα, την κράτησαν ελληνική.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ POLITICAL