Αρχικά με τον όρο «συμμορία» εννοούμε τη συνένωση δύο ή περισσότερων ατόμων μετά από συμφωνία ώστε να διαπράξουν ένα μη προσδιοριζόμενο κακούργημα.
Της: ΤΖΙΝΑΣ ΑΛΕΞΑΚΗ
Για να θεωρηθεί ότι ένα κακούργημα διαπράχθηκε από «συμμορία» θα πρέπει προβλέπεται ρητά: σύσταση της οργάνωσης με ουσιώδη δομή, ύπαρξη συμφωνίας για την από κοινού τέλεση αξιόποινων πράξεων και συναίνεση του δράστη με τα υπόλοιπα μέρη της συμμορίας(άρθρο 1 Ν4620/2019),ενώ για τη διάπραξη απαιτείται δόλος, ο οποίος ενέχει τη γνώση και τη θέληση της συμφωνίας (για την τέλεση κακουργήματος) ενώ αρκεί και ενδεχόμενος δόλος και το έγκλημα είναι τετελεσμένο από τη στιγμή της ένωσης.
Ο Ποινικός Κώδικας προ αναθεωρήσεως θεωρούσε ως «συμμορία» τη συνένωση μιας ομάδας ατόμων που δεν είναι οργανωμένη στο να διαπράττει εγκλήματα αλλά ενώνεται περιστασιακά και είναι
μαζί όταν διαπράττουν το έγκλημα (εάν διαπράξει κακούργημα τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον 6 μηνών ,ενώ αν διαπράξει πλημμέλημα που τιμωρείται με ποινή τουλάχιστον εντός έτους και έλαβε χώρα για οικονομικό ή υλικό όφελος τιμωρείται με ποινή τουλάχιστον 3 μηνών,- άρθρο 187 παρ 3 ΠΚ,αρθρο 187 παρ 5 ΠΚ όπως ίσχυε μέχρι 30-6-2019).
Αν δυο ή περισσότερα άτομα πραγμάτωσαν την περιγραφόμενη αξιόποινη πράξη «από κοινού»(με κοινό δόλο συμπράττοντας στην εκτέλεση της αξιόποινης πράξεως) τότε αυτοί θεωρούνται
«συναυτουργοί» ενώ ο καθένας από αυτούς θεωρείται «αυτουργός» και θεωρείται ότι λειτούργησε με δόλο γνωρίζοντας και αποδεχόμενος τη φύση της πράξεως που διαπράττει, ενώ απαιτείται να συμπράττει, ταυτόχρονα ή διαδοχικά, στην πραγμάτωση της αντικειμενικής υπόστασης του εγκλήματος, υλοποιώντας, αυτοπροσώπως και αμέσως, είτε ολόκληρη την αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος είτε επί μέρους πράξεις, συγκλίνουσες στην πραγμάτωση αυτού.
Από την άλλη πλευρά για να στοιχειοθετηθεί το έγκλημα της «εγκληματικής οργάνωσης» απαιτείται:
α)προ ύπαρξη ή εξ αρχής δημιουργία ομάδας με διαρκή δράση με σκοπό την ανάπτυξη
δραστηριότητας σε βάθος χρόνου όχι με τρόπο παροδικό(χρονικό κριτήριο)
β) τη συμμετοχή κάποιου στην ίδρυση της ομάδας ή την εκ των υστέρων ένταξη του σε αυτή ως μέλους
γ)τα μέλη της ομάδας να είναι τουλάχιστον 3 (ποσοτικό κριτήριο)
δ) η ομάδα να έχει εσωτερική διάρθρωση και δομή ώστε τα νεότερα ή κατώτερα μέλη να υποτάσσουν τη βούληση τους στα παλιότεραανώτερα και όλοι μαζί να διαμορφώνουν κοινή βούληση για την
επίτευξη ενός κοινού σκοπού(ποιοτικό κριτήριο)
ε) ο σκοπός να έχει οποιοδήποτε κίνητρο (ιδεολογικό, οικονομικό κλπ) και να
αναφέρεται στην τέλεση κακουργημάτων
στ) τα κακουργήματα να προβλέπονται με τρόπο που να χαρακτηρίζει τη συγκρότηση και τη λειτουργία της ομάδας και να εμπίπτει στη γνώση και τη βούληση του καθενός από τα άτομα που εντάσσονται σε αυτή (αρθρο 187 παρ. 1).
Εάν δε πληρούνται αυτά τα κριτήρια τότε πρόκειται για σύσταση απλής συμμορίας που τιμωρείται σε βαθμό πλημμελήματος (άρθρο 187 παρ. 3 ΠΚ) και έχει επικουρικό χαρακτήρα (αρθρο 187
παρ 1 ΠΚ).
Περί τα τέλη Απριλίου 2022 υπήρξε τροποποίηση του άρθρου 187 παρ. 6 με την οποία σε περιπτώσεις καταδίκης για το εν λόγω άρθρο καθώς και για συναφή αδικήματα που συνεκδικάστηκαν με
την ίδια απόφαση, η ποινή δεν αναστέλλεται, δεν μετατρέπεται με κανέναν τρόπο και η ασκηθείσα έφεση δεν έχει αναστέλλουσα ισχύ, πράγμα που σημαίνει ότι οι καταδικασθέντες θα οδηγούνται στη
φυλακή χωρίς να μπορούν να ασκήσουν έφεση με αναστέλλουσα δύναμη ή να αιτηθούν μετατροπή της ποινής σε χρηματική.
* Η Τζίνα Αλεξάκη είναι δικηγόρος Αθηνών
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ KARFITSA
